Midden-Oostenblog
NOS NieuwsAangepast

Kabinet: UNRWA niet snel te vervangen • Amerikanen claimen vernietiging Houthi-raket

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Nederlandse kabinet: UNRWA is niet snel te vervangen

Ook het Nederlandse kabinet denkt dat er voorlopig geen andere organisatie is die in Gaza de rol van UNRWA kan overnemen. "We hebben UNRWA, of je het nu leuk vindt of niet, hard nodig om de komende tijd hulp te blijven leveren", zei demissionair minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking vandaag in de Kamer.

Toch heeft het kabinet nieuwe hulp aan deze VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen stopgezet, omdat Israël zegt dat twaalf UNRWA-medewerkers uit Gaza betrokken waren bij de aanval van Hamas in Israël van 7 oktober. De opschorting is volgens Van Leeuwen een "politiek signaal" aan UNRWA, om duidelijk te maken hoe serieus Nederland de aantijgingen neemt. Hij spreekt de UNWRA-topman Lazzarini donderdag.

Nederland is voor de VN-organisatie een van de belangrijkste donorlanden. De opschorting van de hulp door Nederland heeft voor dit jaar geen gevolgen. De 19 miljoen euro die Nederland had toegezegd, is eerder deze maand al overgemaakt.

Amerikanen claimen vernietiging Houthi-raket

De Amerikaanse legerleiding zegt dat het vanochtend vroeg een luchtdoelraket van de Houthi-rebellen in Jemen heeft vernietigd. De raket stond klaar om gelanceerd te worden en vormde een bedreiging voor Amerikaanse vliegtuigen in de regio, aldus de Amerikanen.

De Houthi's nemen al maanden schepen in de Rode Zee onder vuur die volgens hen een link met Israël hebben. De VS leidt een internationale strijdmacht in de regio die de Houthi's probeert te dwarsbomen.

Een Amerikaans jachtvliegtuig stijgt op om doelen van Houthi's onder vuur te nemen

VN-organisaties: stopzetting donaties voor UNRWA catastrofaal

VN-organisaties als de WHO, het Wereldvoedselprogramma en Unicef zeggen dat de gevolgen "catastrofaal" zullen zijn als belangrijke donorlanden hun steun aan UNRWA niet hervatten. De bevolking van Gaza is voor de ontvangst van humanitaire hulp vrijwel volledig afhankelijke van deze VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen.

Meer dan tien donorlanden, waaronder de VS, Duitsland en Nederland, hebben hun steun aan UNWRA opgeschort, nadat Israël heeft gezegd dat twaalf UNWRA-medewerkers hebben meegewerkt of deelgenomen aan de terreuraanval van Hamas in Israël op 7 oktober. UNWRA heeft in de Gazastrook 13.000 mensen in dienst.

De andere VN-organisaties noemen de verdenking "verschrikkelijk", maar ze willen niet dat de hele organisatie zijn werk niet meer kan doen. "Geen enkel andere organisatie is in staat om 2,2 miljoen mensen in Gaza de hulp geven die ze dringend nodig hebben."

Een voedseluitdeling door UNRWA in Rafah in de Gazastrook

'VS plant wekenlange luchtaanvallen tegen Iraanse doelen in regio'

De VS werkt aan een plan om de dood van drie Amerikaanse militairen in Jordanië te wreken. Functionarissen zeggen tegen NBC News dat er een "campagne" van luchtaanvallen aankomt, die mogelijk weken zal duren.

Behalve bombardementen worden er ook cyberaanvallen verwacht, zegt de Amerikaanse nieuwszender. Het doelwit van de luchtaanvallen worden pro-Iraanse milities in bijvoorbeeld Irak en Syrië, maar ook in andere landen in de regio. Iran zelf wordt niet aangevallen, zo zeggen de anonieme bronnen. Het risico op escalatie wordt daarvoor te hoog geacht.

Afgelopen weekend werd wederom een Amerikaanse basis aangevallen in Jordanië. Maar in tegenstelling tot eerdere raket- en drone-aanvallen vielen er ditmaal drie doden. Zeker veertig Amerikaanse militairen raakten gewond. Biden zwoer maandag wraak. Het Pentagon houdt een pro-Iraanse militie verantwoordelijk voor de dodelijke aanval.

Sinds het begin van de oorlog in Gaza zijn vrijwel dagelijks militairen van de VS in de regio onder vuur genomen. Milities die gesteund worden door Iran hebben deze aanvallen opgeëist. Ze eisen dat Israël de oorlog in Gaza beëindigd. Ook willen ze de Amerikanen weg hebben uit de regio. De premier van Irak heeft aangegeven dat de militaire aanwezigheid van de VS in het land destabiliserend werkt. Er lopen gesprekken tussen Bagdad en Washington om de Amerikaanse troepenmacht weg te halen.

Israëlische ambassadeur in Stockholm: aanslag verijdeld

Volgens de ambassadeur van Israël in Zweden is vandaag een aanslag op de ambassade in Stockholm voorkomen. De politie heeft een explosief onschadelijk gemaakt, dat was gevonden op het terrein.

"Vandaag waren wij het doelwit van een aanslag", zegt ambassadeur Ziv Nevo Kulman op X. "We bedanken de Zweedse autoriteiten voor hun snelle reactie." De politie bevestigt tegen omroep SVT dat er sprake was van een gerichte aanval, maar gebruikt daarbij nog niet het woord terreur. Het is onduidelijk of er een verdachte op het oog is.

Volgens de Zweedse krant Aftonbladet was er een handgranaat gegooid, maar de politie heeft dat nog niet bevestigd. Het ambassadepersoneel had het explosief gevonden. Het voorwerp zou over het hek zijn gegooid. Het onderzoek is nog in volle gang.

Vondst gemeld van zeker dertig lijken in Noord-Gaza

Inwoners van Gaza zeggen tegen Al Jazeera dat zeker dertig lijken zijn gevonden in Noord-Gaza. Volgens ooggetuigen zijn de lichamen gevonden op het terrein van een school.

Het is nog onduidelijk wat er precies is gebeurd. De Arabischtalige tak van de nieuwszender heeft videobeelden uitgezonden waarop de vondst te zien zou zijn. Met een bulldozer worden zwarte plastic zakken uit de grond gehaald. Ooggetuigen zeggen tegen Al Jazeera dat de lichamen in deze zakken waren begraven. De mensen zouden vastgebonden zijn geweest met tiewraps.

Hamas beschuldigt het Israëlische leger van het aanrichten van een bloedbad. Vanuit Israël is daar nog niet op gereageerd. Hamas en Israël zijn verwikkeld in een informatie-oorlog en berichten uit Gaza zijn lastig te controleren. Het in Qatar gevestigde Al Jazeera is een van de weinige grote nieuwsorganisaties met verslaggevers in Gaza. Andere internationale media maken nog geen melding van de vondst.

Vermoedelijk explosief bij Israëlische ambassade Zweden, object vernietigd

Bij de Israëlische ambassade in de Zweedse hoofdstad Stockholm is een vermoedelijk explosief gevonden. Landelijke media melden dat het object inmiddels is vernietigd door de explosieven opruimingsdienst. Volgens een verslaggever van TV4 was er een knal te horen.

Medewerkers van de ambassade deden de vondst rond 13.00 uur. Vervolgens is de politie ingeschakeld, die in groten getale was uitgerukt. Onder meer met honden is het terrein van de ambassade doorzocht.

De Zweedse omroep SVT meldt dat er een versperring met zandzakken is opgeworpen. Het onderzoek loopt nog naar wat er precies is gebeurd en hoelang het veronderstelde explosief bij het pand lag.

Door Iran gesteunde militie schort aanvallen VS op na drone-aanval

De aan Iran gelieerde militie Kataib Hezbollah uit Irak zegt dat het aanvallen op Amerikaanse doelen voorlopig opschort. De groep wordt door de VS verantwoordelijk gehouden voor een drone-aanval op een Amerikaanse basis in Jordanië. Daarbij kwamen drie militairen om het leven.

Kataib Hezbollah zegt voorlopig te stoppen met de aanvallen "om te voorkomen dat de Iraakse regering in verlegenheid wordt gebracht". De militie laat weten op een andere manier voor hun eigen volk en Gaza op te komen. Kataib Hezbollah staat op meerdere internationale terrorismelijsten, wordt gesteund door Iran en heeft banden met Hezbollah in Libanon. Sinds de oorlog in Gaza heeft de militie vaker (drone-)aanvallen uitgevoerd op Amerikaanse doelen in de regio.

President Biden heeft een besluit genomen over de Amerikaanse reactie op de droneaanval in Jordanië. Maar hoe de VS zal reageren heeft hij niet bekendgemaakt.

Noorwegen: 'Denk aan gevolgen stoppen financiering UNRWA'

Noorwegen roept landen die hun financiering aan VN-hulporganisatie UNRWA opgeschort hebben op om na te denken over de gevolgen daarvan. De Noorse minister van Buitenlandse Zaken zegt tegen persbureau Reuters dat het tijdelijk intrekken van de steun de bevolking in Gaza raakt.

Noorwegen is een van de grootste donateurs van de hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen. De Noren hebben in tegenstelling tot andere westerse landen hun financiering niet opgeschort en zijn dat ook niet van plan.

De UNRWA raakte vorige week in opspraak toen Israël medewerkers beschuldigde van betrokkenheid bij de terroristische aanval op Israël van Hamas op 7 oktober.

Terug naar kibboets Be'eri: 'Toen we uit schuilkelder kwamen, was het oorlog'

Nieuwsuur reisde naar kibboets Be'eri, vlak bij de Gazastrook. Op 7 oktober richtten Hamas-terroristen daar een bloedbad aan. Tientallen mensen kwamen om het leven en huizen gingen in vlammen op.

Bekijk hier de video met Daniël, die op de bewuste dag tien uur in een schuilkelder zat:

Terug naar kibboets Be'eri: 'Dit is laatste appje van mijn moeder'

'Extreem moeilijk voor Gazanen om te schuilen voor regen'

Door aanhoudende regen in de Gazastrook wordt de situatie in het gebied voor inwoners nog onveiliger, waarschuwt het Rode Kruis. In Gaza zijn anderhalf miljoen mensen ontheemd. Zij wonen veelal in provisorische tenten, dicht op elkaar.

"Met de regen lopen de tenten vol met water", zegt het Rode Kruis. "Mensen proberen daarom te schuilen in ziekenhuizen of andere gebouwen, maar die zitten ook vol. Het is dus voor veel mensen extreem moeilijk om te schuilen voor de regen."

Het Rode Kruis maakt zich ook zorgen over het aantal sanitaire voorzieningen in Gaza. "Er zijn veel te weinig toiletten. Mensen doen hun behoefte in de buitenlucht. Als het dan regent, verergert dat de situatie. Sowieso kan het water niet goed worden afgevoerd, en we zien dan ook dat ontlasting op straat belandt. Als mensen daarmee in contact komen worden ze ziek."

Het Rode Kruis hoort van onder meer het Palestijnse ministerie van Gezondheid dat zo'n 700.000 mensen last hebben van infecties. "Er is gewoon geen hygiëne."

Ontheemden lopen door het water in het noorden van Gaza

Iraanse VN-gazant: 'Wij zullen kordaat reageren op elke aanval'

De Iraanse VN-gazant heeft laten weten dat het land kordaat zal reageren op elke aanval op zijn grondgebied, op zijn belangen of op zijn staatsburgers, ook buiten de eigen grenzen. De gezant reageert op een opmerking gisteravond van de Amerikaanse president Biden. Die zei dat hij een beslissing heeft genomen over de Amerikaanse reactie op een droneaanval op in Jordanië, waarbij afgelopen weekend drie Amerikanen om het leven kwamen.

Biden houdt Iran verantwoordelijk voor de aanval "in de zin dat zij wapens leveren aan de mensen die het hebben gedaan".

Hoe de VS zal reageren heeft Biden niet bekendgemaakt. Wel zei hij dat de actie moet afschrikken en dat de daders gestraft moeten worden. "Maar een grootschaliger oorlog in het Midden-Oosten is niet nodig. Daar ben ik niet op uit", aldus de president.

De VS zegt aanwijzingen te hebben dat de aan Iran gelieerde militie Kataib Hezbollah uit Irak verantwoordelijk is voor de droneaanval.

Amerikanen halen weer Houthi-raket neer

Het Amerikaanse leger heeft opnieuw een raket uit de lucht gehaald die was afgevuurd vanuit Houthi-gebied in Jemen. Het regionale commandocentrum van de Amerikanen zegt dat de raket was afgeschoten in de richting van de Rode Zee.

Houthi-rebellen vallen geregeld schepen aan in de Rode Zee en de Golf van Aden. Dat begon aanvankelijk met het aanvallen van schepen die een band hebben met Israël. De Houthi's zeggen dat te doen uit solidariteit met de Palestijnen. Vanwege de beschietingen hebben de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk tegenaanvallen uitgevoerd op Houthi-doelen in Jemen.

Door de Rode Zee loopt een belangrijke handelsroute, die de Indische Oceaan verbindt met het Suezkanaal en de Middellandse Zee.

Analyse: helft gebouwen in Gaza is beschadigd of vernield

Uit een analyse van satellietdata blijkt dat zeker de helft van alle gebouwen in Gaza is beschadigd of verwoest sinds het begin van de Israëlische aanvallen op de Gazastrook. De BBC bericht uitgebreid over de analyse, die is uitgevoerd door onderzoekers van universiteiten in New York en de Amerikaanse staat Oregon. In totaal gaat het volgens de analyse om 144.000 tot 175.000 gebouwen, 50 tot 61 procent van het totaal.

De onderzoekers hebben satellietfoto's van de afgelopen maanden vergeleken, om zo veranderingen aan de bebouwing op te sporen. Tot eind november waren zulke veranderingen vooral te zien in het noorden van Gaza; sindsdien zijn er meer bombardementen in het zuiden, met name in de stad Khan Younis. Ook daar zou inmiddels bijna de helft van de gebouwen schade hebben.

Uit aanvullend onderzoek van de Britse omroep blijkt dat ook landbouwgronden in Gaza zijn beschadigd. Het Israëlische leger zou daar onder meer verdedigingswerken hebben gebouwd. Tegen de BBC zegt het leger dat militairen ingangen naar het tunnelsysteem van Hamas en raketinstallaties hadden gevonden op akkers en dat die verwoest moesten worden.

Het Israëlische leger zegt dat het in oorlog is met Hamas en dat leden van de terreurorganisatie zich ook verschansen in woon- en bedrijfsgebouwen.

Nieuw liveblog

Welkom in het liveblog van woensdag 31 januari over de laatste ontwikkelingen in het Midden-Oosten, zoals de oorlog tussen Hamas en Israël en de situatie in Jemen.

De laatste updates van dinsdag, onder meer over tunnelstelsel van Hamas onder Gaza, vind je hier.