Ruim een week kerstvakantie voor onderhandelaars • Iedereen houdt zich aan de radiostilte
- Informateur Plasterk had deze week drie gesprekken met PVV, VVD, NSC en BBB
- Aangezien er 'radiostilte' is afgesproken, werd er biij vertrek niks gezegd over de inhoud
- Wel werd duidelijk dat de vier partijen vanaf 2 januari onderling verder praten
Wilders: 'Ḿet een heel goed gevoel de kerstvakantie in'
Ook PVV-leider Wilders wilde na afloop van het laatste informatiegesprek van dit jaar niets kwijt over hoe het gaat. Hij zei wel dat hij "met een heel goed gevoel" de kerstvakantie in gaat. "Het was een heel hectisch jaar, met verkiezingen en nu de formatie. Dus het is goed om dan een weekje wat anders te doen, je hoofd even proberen leeg te maken, bij je geliefden te zijn."
Onderhandelaars krijgen vrij, in het nieuwe jaar gaan de gesprekken verder
De partijleiders en hun secondanten gaan ruim een week met kerstvakantie. Ze hebben deze week drie "goede, stevige, inhoudelijke gesprekken gevoerd", zei informateur Plasterk voor hij vertrok. Vanaf 2 januari gaan de gesprekken tussen PVV, VVD, NSC en BBB verder "in verschillende samenstellingen".
Het gaat dan in eerste instantie om onderlinge gesprekken, "ook eens even met zijn tweeën", en niet onder de hoede van de informateur. Plasterk stelde dat het "nuttig kan zijn om elkaar te leren kennen".
Deze week zaten de partijen voor het eerst met zijn vieren bij elkaar om de tafel om inhoudelijke gesprekken te voeren over onder meer de Grondwet en de democratische rechtsstaat. Het was de bedoeling om het eens te worden over "een gezamenlijke basislijn".
Hoe ver ze gekomen zijn wilde Plasterk in verband met de afgesproken radiostilte niet zeggen. Hij zei wel dat de deelnemers aan de gesprekken een zware tijd achter de rug hebben "waarin er nieuwe partijen zijn opgericht, er campagne is gevoerd en nieuwe fracties zijn gevormd" en dat ze dus behoefte hebben aan een rustperiode.
De route naar de kamer van de informateur
ANPNSC-leider Pieter Omtzigt 
ANPPVV-leider Geert Wilders 
ANPBBB-leider Caroline van der Plas 
ANPVVD-leider Dilan Yeşilgöz 
ANPInformateur Ronald Plasterk
De vier partijen waarschijnlijk voor het laatst dit jaar bij elkaar
De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB zitten weer bij elkaar. Dat is waarschijnlijk voor het laatst dit jaar. Eerder deze week zei informateur Plasterk dat "iedereen het wel even nodig heeft om rondom kerst bij familie en vrienden te zijn".
Voorafgaand aan het derde gesprek van deze week wilden de gespreksdeelnemers opnieuw niet vertellen hoe het gaat. "Ik ga nu naar binnen, dus het gaat goed", zei Caroline van der Plas.
De BBB-leider heeft een bijzondere ketting om, met houten boerderijdieren en een trekker. Ze droeg daar ook een streng kerstlichtjes bij. Op deze manier wil ze aandacht vragen voor de boeren.
Derde gesprek morgen om 13.30 uur
Het derde gesprek is morgen vanaf 13.30 uur gepland, op de laatste dag voor de kerstvakantie.
Na een hapje eten naar huis, geen informatie over inhoud tweede gesprek
Het tweede gesprek over de obstakels voor de vorming van een nieuw kabinet is voorbij. Er is een aantal uur gepraat en de Kamerleden Omtzigt en Van Hijum (NSC), Hermans en Heinen (VVD) en Wilders en Agema (PVV) hebben nog een hapje gegeten. De BBB'ers moesten eerder weg, omdat ze een kerstdiner hebben in een pizzeria.
Geen van de betrokkenen wilde na afloop iets zeggen over de gesprekken.
Van der Burg wil dat spreidingswet er toch komt
Demissionair staatssecretaris Van der Burg (asiel) wil de Eerste Kamer er op 16 januari van overtuigen dat de spreidingswet er moet komen. Hij merkt dat er sinds de verkiezingen veel gemeenten zijn die denken "dat er heel snel nu een aantal stappen worden gezet om de instroom te beperken. Maar ook als het kabinet er heel snel is, hebben we nu gewoon extra plekken nodig."
Vorig week spraken de onderhandelende partijen VVD, PVV, NSC en BBB de wens uit dat de spreidingswet er voorlopig niet komt. Maar de Eerste Kamer besloot gisteren die in januari, meteen na het kerstreces, gewoon te behandelen.
BBB-Kamerlid Keijzer over EU-deal
Ook BBB-Kamerlid Keijzer is gevraagd naar het migratiepact van de EU dat vanochtend werd aangekondigd. Ze is voorzichtig positief, maar wil de afspraken goed bestuderen. "Ik wil eerst goed lezen of de instroom echt wordt beperkt."
Op de vraag in hoeverre de EU-deal de formatie beïnvloedt zegt ze: "Zover zijn we allemaal nog niet."
Tweede gesprek formatie van start; Wilders zwijgt over EU-deal migratie
De onderhandelaars zijn weer bij elkaar en bij de inloop krijgen ze vragen over de vandaag gesloten EU-deal over migratie. "Ik ben aan het onderhandelen", is het korte commentaar van PVV-leider Wilders.
Eerste Kamer stemt, tegen zin BBB en PVV, voor Klimaatfonds
De Eerste Kamer heeft ingestemd met een tijdelijk klimaatfonds. Daarin moet 35 miljard euro komen om de economie te verduurzamen en de CO2-uitstoot te verminderen.
Een ruime meerderheid (46 van de 75 senatoren) stemde voor. Twee van de vier partijen die vandaag opnieuw bij informateur Plasterk aan tafel zitten, zijn fel tegenstander en stemden tegen: PVV en BBB.
Demissionair minister Jetten voor Klimaat noemt het op X daarentegen "goed nieuws" dat het fonds er komt:
Agenda woensdag bekend: tweede gesprek in de middag
Woensdag om 13.30 uur staat het tweede gesprek gepland. Een eindtijd staat er niet bij. Volgende week is er niets gepland. "U kunt wel op vakantie gaan", zei Plasterk.
'Goed gesprek' is het enige commentaar, 'geen irritatie'
De onderhandelaars willen na hun eerste gesprek over een mogelijk kabinet niets inhoudelijks zeggen. PVV-leider Wilders sprak over een "goed en open gesprek", NSC-leider Omtzigt over een "goed gesprek" en informateur Plasterk wil er desgevraagd nog wel aan toevoegen dat er geen irritaties waren. "Anders denken jullie dat er wel irritaties waren", aldus Plasterk. De vier partijen en de informateur hebben onderling afgesproken om geen inhoudelijke mededelingen te doen, ook niet over de voortgang, de agenda of de procedure. "Het is radiostilte", zei Plasterk opnieuw.
Eerste informatiegesprek PVV, VVD, NSC en BBB
Geert Wilders (PVV), Dilan Yesilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC) en Caroline van der Plas (BBB) zijn met hun secondanten aangeschoven bij informateur Ronald Plasterk. Zij hebben vandaag hun eerste inhoudelijke gesprek met elkaar. De vier partijen hebben sinds de verkiezingen samen een ruime meerderheid van 88 zetels in de Tweede Kamer. Maar ze zijn er nog niet uit of en in welke vorm ze tot een kabinet kunnen komen.
De onderhandelaars hebben afgesproken dat ze een 'radiostilte' in acht nemen. Dat betekent dat ze niets naar buiten brengen over de inhoud van de gesprekken. PVV-leider Wilders zei vooraf dat hij er heel veel zin in heeft. Hij vindt het heel goed dat de vier partijen nu over de inhoud gaan praten en heeft vertrouwen in een "goede afloop".
VVD-secondant Sophie Hermans zei dat "de rechtsstaat en de grondrechten" belangrijke onderwerpen zijn "waar we zeker de tijd voor nemen". "Daar hoef je wat mij betreft niet over te onderhandelen, maar het is wel goed om er met elkaar over te spreken en dingen tegen elkaar uit te spreken."
Yesilgöz liet vandaag op X weten dat ze er zin in heeft:
De informatieronde gaat nu echt beginnen
Informateur Plasterk heeft vanmiddag zijn eerste gesprek "over de inhoud" met de partijleiders Wilders (PVV), Yesilgöz (VVD), Omtzigt (NSC) en Van der Plas (BBB) en hun secondanten. Vorige week spraken ze af om met vier partijen aan de informatieronde te beginnen.
In deze informatieronde wordt nog niet onderhandeld over de vorming van een kabinet. Er wordt gekeken of de vier partijen het eens kunnen worden "over een gezamenlijke basislijn" wat betreft "het waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtstaat".
Als de partijen in deze ronde overeenstemming bereiken, wil de informateur ook gesprekken gaan voeren met andere partijen in de Tweede Kamer "met als doel een zo breed mogelijk draagvlak per onderwerp te creëren". Dat is onder meer nodig omdat de vier partijen in de Eerste Kamer geen meerderheid hebben (30 van de 75 zetels).
Daarna kan dan eventueel begonnen worden met de formatie van een nieuw kabinet. Hoe dat eruit komt te zien is nog onduidelijk. De VVD zegt alleen gedoogsteun te willen leveren en geen bewindspersonen. En de NSC heeft nog veel vragen over samenwerking met de PVV in een kabinet.
Radiostilte en drukke agenda
Vorige week donderdag kwamen voor het eerst de partijen PVV, NSC, BBB en VVD samen bij de informateur Plasterk. Na afloop van de bijeenkomst zei Plasterk dat de komende weken geen informatie meer wordt gegeven over de gesprekken. "Er komt een radiostilte", zei hij. "Tot begin februari blijft onze mond dicht. We gaan zwaar aan de bak", aldus de informateur.
Deze week komen de partijen nog een paar keer bij elkaar, maar dat is niet gemakkelijk te plannen. VVD'er Yesilgöz bijvoorbeeld is naast fractievoorzitter ook minister van Justitie en Veiligheid en heeft daarmee een drukke agenda. Tussen kerst en oud en nieuw zal er niet veel gebeuren. "Iedereen heeft het wel even nodig om ook rondom kerst bij familie en vrienden te zijn."