Gaza/Israël-blog
NOS NieuwsAangepast

VS: Israël laat te weinig benzine toe • 'Zwaarste gevechten Gaza sinds begin oorlog'

In dit blog houden we je op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in de oorlog tussen Israël en Hamas.

Hier vind je een overzicht van onze belangrijkste verhalen over de oorlog tussen Hamas en Israël. En hier lees je de betekenis van een aantal veelgebruikte termen.

liveblog gesloten

Woordvoerder VS: Israël doet te weinig om benzinelevering Gaza toe te staan

De Israëlische regering moet meer doen om de levering van brandstof aan de Gazastrook toe te staan, meldt woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Matthew Miller. "Er moet meer komen en dat hebben we ook duidelijk gemaakt aan de Israëlische regering."

Gisteren werd 69.000 liter brandstof toegelaten tot de Gazastrook via Egypte, meldden de Verenigde Naties. Zondag ging het om ongeveer dezelfde hoeveelheid. Dat is een stuk minder dan de ruim 100.000 liter brandstof die tijdens de gevechtspauze dagelijks het gebied binnen mocht komen.

Vanwege brandstoftekorten kunnen generatoren in ziekenhuizen niet altijd draaien. Ook telefoonverbindingen vallen regelmatig uit vanwege een gebrek aan brandstof bij stroomgeneratoren.

Doden en gewonden bij luchtaanval op stad Deir al-Balah

Bij een luchtaanval op de stad Deir al-Balah in het midden van de Gazastrook zijn volgens de directeur van een nabijgelegen ziekenhuis 45 mensen om het leven gekomen en is een onbekend aantal gewonden gevallen, meldt Al Jazeera.

Volgens een verslaggever van Al Jazeera werd een woonblok in de stad aangevallen door Israëlische gevechtsvliegtuigen. Israël heeft nog niet op de berichten gereageerd, maar stelt vaker dat aanvallen op bewoonde gebieden gebeuren omdat Hamas zich tussen de inwoners ophoudt.

'Steeds meer bewijs dat Hamas-terroristen vrouwen seksueel misbruikten'

Er is steeds meer bewijs dat vrouwen door Hamas seksueel werden misbruikt en verminkt tijdens de aanval op Israël op 7 oktober, meldt de BBC. Al snel na de aanval waren er verhalen over verkrachtingen en verminkingen door Hamas, de BBC heeft nu een zeer uitgebreid onderbouwd onderzoek gepubliceerd. De omroep onderzocht onder meer beelden van het muziekfestival dat werd aangevallen door Hamas, sprak met meerdere mensen die lichamen borgen na de aanvallen en zag een getuigenverklaring van iemand die aanwezig was tijdens het festival.

Speciale zitting

De beschrijvingen die de omroep doet van beelden en de getuigenverklaringen komen overeen met wat Israël gisteren presenteerde op een speciale zitting van de Verenigde Naties. De BBC meldt onder meer een getuigenis van een vrouw die aan de Israëlische politie vertelt te hebben gezien hoe een vrouw door meerdere Hamas-terroristen werd verkracht en vervolgens gedood.

Ook wordt in de getuigenissen onder meer gesproken over verminkte genitaliën. Ook op videobeelden die Hamas zelf maakte van de aanval is bewijs te zien, zoals een vrouw met bloed rond haar geslachtsdelen. Beelden van daadwerkelijke verkrachtingen heeft Israël tot nu toe nog niet getoond aan journalisten. Wel gingen er vrij snel na de aanval beelden rond op internet waarop naakte of halfnaakte vrouwen werden weggedragen door Hamas.

Aanvalsplan

Mensen die de lichamen van slachtoffers borgen en met de BBC spraken, hebben het het ook over beschadigde bekkens en andere gruwelijkheden. De Israëlische politie meldt aan de BBC dat het onderzoek nog loopt en dat het nog te vroeg is om te concluderen dat het gebruik van seksueel geweld deel uitmaakte van het vooropgezette aanvalsplan van Hamas, maar dat gegevens op de mobiele telefoons van Hamas-terroristen erop lijken te wijzen "dat alles systematisch was".

Zes Nederlanders verlaten Gazastrook via Egypte

Zes Nederlanders hebben vandaag de Gazastrook verlaten via de grensovergang met Egypte bij Rafah. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het gaat om mensen met wie het ministerie al langer in contact stond. Gisteren kwamen ook al negen mensen met de Nederlandse nationaliteit en eventuele gezinsleden of personen met een Nederlandse verblijfsstatus de grens over.

Het zestal werd in Egypte opgewacht door personeel van de Nederlandse ambassade en worden naar de hoofdstad Caïro gebracht. Vanaf daar reizen zij door naar Nederland.

Op dit moment heeft het ministerie nog contact met tien personen die nog vastzitten in de Gazastrook. De grensovergang met Egypte is open voor buitenlanders en Palestijnen met een dubbel paspoort. Ook wordt in sommige gevallen voor Palestijnen die dringend medische hulp nodig hebben een uitzondering gemaakt.

VN-hulporganisatie verwacht dat 1 miljoen Gazanen naar Rafah trekken

VN-hulporganisatie UNRWA verwacht dat het aantal gevluchte Palestijnen dat naar de zuidelijke stad Rafah in de Gazastrook trekt in de komende dagen oploopt naar 1 miljoen. "Het Israëlische leger dwingt bewoners niet alleen naar het zuiden te gaan, maar nu ook naar het zuiden van het zuiden", zegt woordvoerder Adnan Abu Hasna.

De situatie in de stad is volgens hem zeer zorgelijk. "We hebben duizenden families op straat. Ze zoeken een schuilplaats onder willekeurige dingen die ze kunnen vinden, zoals stukken hout. Het regent er nu. We gaan een ramp zien."

Israëlische generaal: 'Zwaarste gevechten sinds begin grondoorlog'

Het Israëlische leger is volgens een van de hoogste generaals, Yaron Finkelman, verwikkeld in de "meest intense dag van gevechten sinds de start van de grondoperatie".

Het leger voert aanvallen uit in meerdere plekken in de Gazastrook. In het zuiden is het onder meer doorgedrongen tot het centrum van Khan Younis, de grootste stad in de regio. Ook wordt gevochten in het vluchtelingenkamp Jabalia, dat al eerder werd gebombardeerd en is het leger volgens Finkelman aanwezig in Shuja'ia, een buurt in Gaza-Stad.

Israël rechtvaardigt aanvallen op het vluchtelingenkamp door te zeggen dat het zich richt op Hamas-doelen. Eerder vandaag zei het leger dat troepen wapens en lanceerinrichtingen hebben gevonden in woongebouwen en raketten in een tuin. Daarbij werden geen locaties genoemd.

Israëlische soldaten in de Gazastrook

Israëlisch-Nederlandse vrijgelaten gijzelaar uit ziekenhuis ontslagen

De Israëlische Nederlander Ofir Engel is uit het ziekenhuis ontslagen. Engel werd vorige week door Hamas vrijgelaten als onderdeel van afspraken met de Israëlische regering. Sindsdien lag hij in een ziekenhuis in de buurt van Tel Aviv.

De 18-jarige Engel werd 7 oktober ontvoerd door Hamas tijdens een familiebezoek in de kibboets Be'eri. Zijn schoonvader werd ook meegenomen en wordt nog vastgehouden door Hamas.

Engel kreeg tijdens zijn gevangenschap versneld de Nederlandse nationaliteit. Zijn opa komt uit Nederland. De naturalisatieprocedure was al ingezet voordat hij werd ontvoerd, maar werd door zijn ontvoering door de Nederlandse regering versneld.

Ofir Engel en zijn ouders zeggen in een reactie op zijn ontslag uit het ziekenhuis dat zij hopen dat alle gijzelaars bevrijd worden en "net zo goed verzorgd worden als de zorg die wij hebben gekregen".

'Vrijgelaten Israëlische gegijzelden kregen medicijnen om blijer te lijken'

Vrijgelaten Israëlische gegijzelden kregen voor hun vrijlating een middel toegediend om hen minder angstig en blijer te laten lijken, stellen vertegenwoordigers van het Israëlische ministerie van Gezondheid.

Twee hooggeplaatste personen binnen het ministerie spraken vandaag met de Knesset, de Israëlische Tweede Kamer. Zij stelden dat Hamas de gijzelaars voordat zij aan het Rode Kruis werden overgedragen kalmeringsmiddelen liet slikken. Volgens hen gaat het om het middel clonazepam, dat onder meer bij paniekstoornissen wordt voorgeschreven. Volgens een van de twee vertegenwoordigers moesten zij dat slikken "om hen blij te laten lijken" voor de televisiecamera's terwijl zij naar huis werden gebracht, meldt Ynet.

De vrijgelaten mensen werden allen bij thuiskomst in Israël medisch onderzocht. De bevindingen van die onderzoeken zijn niet openbaar gemaakt. Het is daarom ook niet duidelijk of de vertegenwoordigers zich baseren op getuigenissen van vrijgelaten gijzelaars of op bloedonderzoeken. Sommige familieleden van vrijgelaten Israëliërs stelden al eerder dat Hamas de gijzelaars had gedrogeerd.

Premier Qatar: 'Gesprekken over Gaza gaan door'

De bemiddelingsgesprekken over een einde aan de oorlog in Gaza zijn nog steeds gaande, zegt de Qatarese premier Tamim. "Qatar blijft zich inspannen om de wapenstilstand te herstellen, gijzelaars vrij te laten en gevangenen uit te wisselen", zei hij op een persconferentie.

Qatar speelt een belangrijke rol als bemiddelaar in de onderhandelingen. Het onderhoudt goede banden met zowel de VS en Israël als met Hamas De NOS sprak eerder met Majid al Ansari, adviseur van de Qatarese minister van Buitenlandse Zaken in Doha over de inspanningen van Qatar.

"We werken dag en nacht, praten met alle partijen. Maar de tijd dringt. Er zal geen vrede zijn zonder dialoog. Militaire oplossingen leiden niet tot langdurige vrede. Dat kan alleen als iedereen met elkaar om de tafel gaat zitten."

In deze video spreekt Midden-Oosten-correspondent Daisy Mohr met Al Ansari en wordt de rol van Qatar uitgelegd:

Qatar speelt een sleutelrol in oorlog tussen Israël en Hamas; dit is waarom

WHO over situatie in Gaza: 'Wordt met het uur erger'

De situatie in Gaza verslechtert met het uur, nu de Israëlische bombardementen in het zuiden van het grondgebied rond de steden Khan Younis en Rafah zijn geïntensiveerd. Dat heeft Richard Peeperkorn gezegd, die WHO-vertegenwoordiger is voor de Palestijnse gebieden.

"De situatie wordt met het uur erger", vertelde de Nederlander via een videoverbinding vanuit de Gazastrook aan de media. "Overal vinden intensievere bombardementen plaats, ook hier in de zuidelijke gebieden, Khan Younis en zelfs in Rafah."

Peeperkorn zei ook dat de humanitaire hulp die naar Gaza wordt gestuurd "veel te weinig" is en dat de WHO erg bezorgd is over de kwetsbaarheid van het gezondheidszorgsysteem in het gebied. "Ik wil dit punt heel duidelijk maken: we hebben te maken met een steeds groter wordende humanitaire ramp."

Een gewonde Palestijnse wordt naar het Nasser-ziekenhuis gebracht, na Israëlische aanvallenten oosten van Khan Younis, op 4 december 2023

Israël wil luisteren naar 'constructieve feedback' om burgerleed te verminderen

Israël verwacht moeizame gevechten in een nieuwe fase van de oorlog in Gaza, maar staat open voor 'constructieve feedback' over het verminderen van burgerleed. Maar dan moet dergelijk advies niet het doel van Israël in de weg staan: de vernietiging van Hamas.

"We gaan nu verder met de tweede fase. Een tweede fase die militair moeilijk zal worden", zei regeringswoordvoerder Eylon Levy tegen verslaggevers. Israëlische troepen zijn begonnen te opereren in het zuidelijke deel van de door Hamas geleide Gazastrook. "Elke constructieve feedback die we krijgen, elk serieus militair strategisch advies over hoe we Hamas kunnen aanvallen en tegelijkertijd de schade aan burgers tot een minimum beperken, zullen we uiteraard vermelden", zei Levy.

Ook reageerde hij op kritiek uit de VS. Woordvoerder Miller van Buitenlandse Zaken noemde het gisteren te vroeg om een definitief oordeel te vellen over de vraag of Israël - ondanks enkele verbeteringen - genoeg heeft gedaan om de burgers in Gaza te beschermen. "We gaan door met het vernietigen van Hamas", zei Levy. "De Verenigde Staten zijn het met ons eens dat deze oorlog niet kan eindigen als Hamas nog overeind staat."

Leger Israël: omsingeling Jabalia-kamp voltooid

Israëlische militairen hebben een vluchtelingenkamp in het noorden van Gaza omsingeld en de controle overgenomen over belangrijke militaire posten van Hamas. Dat zegt het Israëlische leger in een post op Telegram.

Troepen "opereren in het gebied van Jabalia na de afronding van de omsingeling van het Jabalia-kamp", klinkt het. Het gebied is al weken doelwit van bombardementen, waarbij gebouwen met de grond gelijk gemaakt worden en honderden mensen zijn omgekomen. Het leger meldt dat troepen "terroristische infrastructuur" in het gebied hebben vernietigd.

Jabalia is één van de vluchtelingenkampen die werden opgezet toen Palestijnen vluchtten of werden verdreven na de stichting van Israël in 1948. Zij kwamen terecht in Gaza, op de Westelijke Jordaanoever of in buurlanden van Israël. Die vluchtelingenkampen bestaan nog steeds, en worden bewoond door de nazaten van de vluchtelingen uit 1948. Die worden door de VN beschouwd als vluchtelingen. De inwoners van Jabalia wonen niet in tenten, maar in stenen gebouwen.

Israël rechtvaardigt aanvallen op het vluchtelingenkamp door te zeggen dat het zich richt op Hamas-doelen. In de post op Telegram zegt het Israëlische leger dat troepen wapens en lanceerinrichtingen hebben gevonden in woongebouwen en raketten in een tuin.

Daarnaast zouden Israëlische troepen ook aanvallen hebben uitgevoerd op "tientallen operationele doelen van terroristische organisaties in de Gazastrook". Volgens het leger omvatten deze doelen onder meer plekken van waaruit mortiergranaten werden afgevuurd.

'Hamas weigerde vrouwen vrij te laten uit angst verhalen gevangenschap'

Hamas wilde vrouwelijke gijzelaars niet vrijlaten uit angst voor de verhalen die ze zouden vertellen over hun gevangenschap. Dat zegt woordvoerder Matthew Miller van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. "Het lijkt erop dat ze de vrouwen niet willen uitleveren die ze gegijzeld hebben. De reden waarom de gevechtspauze uiteenviel, is dat ze niet willen dat die vrouwen kunnen praten over wat er met hen is gebeurd gedurende hun ontvoering."

Miller zegt dat Hamas niet wilde dat de vrouwen publiekelijk over seksueel geweld zouden spreken en dat de Amerikaanse regering "geen reden had om te twijfelen" aan berichten over verkrachtingen door miltanten. Miller leverde geen bewijs om zijn bewering te staven en zei ook zelf dat hij geen "definitief" bewijs had.

Eerder werden tijdens een bijeenkomst bij de VN getuigenissen gehoord van Israëlische autoriteiten en andere bronnen die bewijsmateriaal naar voren brachten dat Hamas seksueel geweld had gepleegd tijdens de aanval van 7 oktober. Een Israëlische vrouwenrechtenactiviste en advocaat heeft gezegd dat Hamas een vooropgezet plan had om seksueel geweld als oorlogswapen te gebruiken. Hamas heeft de beschuldigingen ontkend en verworpen.

Veel journalisten omgekomen in oorlog Gaza

Het Committee to Protect Journalists (CPJ), een organisatie uit New York die opkomt voor persvrijheid, zegt dat de eerste maand van de oorlog tussen Israël en Hamas de dodelijkste ooit is voor journalisten. Sinds het CPJ in 1992 begon met het bij te houden, vielen er nooit zo veel dodelijke slachtoffers onder journalisten in een maand: 41 mensen kwamen om tussen 7 oktober en 7 november.

Tot aan gisteren zijn er zelfs 63 journalisten en medewerkers van de media gedood: 56 Palestijnen, 4 Israëliërs en 3 Libanezen. Daarnaast zijn er 11 journalisten gewond geraakt en drie als vermist opgegeven. Ook werden 19 journalisten gearresteerd en heeft de beroepsgroep te maken met meerdere aanvallen, bedreigingen, cyberaanvallen, censuur en moord op familieleden, meldt CPJ.

De dodelijkste dag van de oorlog voor journalisten was de eerste dag, 7 oktober, waarbij zes journalisten omkwamen. De op één na dodelijkste dag was 18 november, toen vijf mensen omkwamen. Het Israëlische leger heeft de persbureaus AFP en Reuters meegedeeld dat het de veiligheid van hun journalisten niet kan garanderen. Die reactie volgde op de vraag van de persbureaus of hun werknemers geen doelwit zouden worden van Israëlische aanvallen.

Palestijnen rouwen om de dood van twee lokale journalisten die op 19 november omkwamen bij een Israëlische aanval in Gaza

WSJ: Israël overweegt tunnels Hamas onder water te zetten

Israël heeft sinds half november een systeem van waterpompen klaarstaan waarmee de tunnels van Hamas in Gaza onder water gezet kunnen worden, zo meldt de Wall Street Journal op gezag van bronnen in de Amerikaanse overheid. Met dat netwerk van ten minste vijf pompen zou in enkele weken zo veel water uit de Middellandse Zee opgepompt kunnen worden, dat de tunnels volledig onder water zouden komen te staan. Het gevolg zou zijn dat verscholen Hamas-strijders wel naar boven moeten komen.

De pompen zijn geïnstalleerd in de buurt van het Shati-vluchtelingenkamp in het noorden van Gaza. Wat er in dit plan zou gebeuren met de ruim 100 mensen die nog door Hamas gegijzeld worden, en vermoedelijk vastgehouden worden in de tunnels, is niet bekend. Volgens de krant heeft de regering van premier Netanyahu nog geen definitief besluit genomen om de pompen aan te zetten.

De ingang van een tunnel van Hamas, eerder deze week gefotografeerd door het Israëlische leger

Palestijnse Rode Maan: zorgen over hulpverlening na uitval telefoon en internet

De Palestijnse Rode Halve Maan, een zusterorganisatie van het Rode Kruis, maakt zich zorgen over de hulpverlening in Gazastrook na het uitvallen van telefoon en internet.

De hulporganisatie meldt opnieuw dat ze het contact met de collega's in Gaza "compleet zijn verloren":

De Rode Halve maan is "extreem bezorgd" dat hulpverleners hun werk zo niet goed kunnen uitvoeren, onder meer doordat ambulances niet weten waar ze heen moeten om gewonden te behandelen.

Witte Huis werkt aan marine-taskforce als reactie op aanvallen commerciële schepen

De VS overlegt met bondgenoten over het opzetten van een marine-taskforce die schepen op de Rode Zee kan begeleiden. Dat meldt nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan vandaag in een persconferentie.

Het is een reactie op de aanvallen van Houthi-rebellen op commerciële schepen, die al een aantal weken plaatsvinden. Gisteravond meldde het Amerikaanse leger dat Houthi-rebellen drie koopvaardijschepen hadden beschoten. De rebellen zelf claimden gisteravond twee schepen te hebben aangevallen die volgens hen een relatie met Israël hebben. De Houthi's hebben zich solidair verklaard aan de Palestijnen.

Volgens Sullivan is Iran, dat de Houthi-rebellen steunt, de eindverantwoordelijke voor de aanvallen. "De wapens hier worden geleverd door Iran", zei Sullivan. "Iran is, naar onze mening, de uiteindelijke partij die hiervoor verantwoordelijk is."

Sullivan noemt de potentiële taskforce een "natuurlijke reactie op dat soort incidenten". Ook langs de kust van Somalië wordt zo'n taskforce ingezet om de commerciële scheepvaart te beschermen tegen piraterij.

VN-chef: 'Situatie Gaza nog apocalyptischer dan eerst'

Verwoesting in Zuid-Gaza

Martin Griffiths, ondersecretaris-generaal van de Verenigde Naties voor Humanitaire Zaken, is zeer bezorgd over de situatie in de Gazastrook. "Steeds als we denken dat het niet nog apocalyptischer kan worden in Gaza, wordt het dat toch", schrijft hij in een bericht op X.

"Mensen wordt weer verteld om te vluchten", vervolgt hij. "Maar ze hebben nergens om naartoe te gaan." Hij schrijft dat het nergens in Gaza veilig is en dat niemand in Gaza veilig is. Hij roept op tot een einde aan de gevechten en de "schaamteloze minachting voor basale menselijkheid".

Eerder vandaag meldde de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA dat ongeveer 1,9 miljoen Palestijnen in de Gazastrook op de vlucht zijn. Als dat klopt, gaat het om meer dan 80 procent van alle inwoners. Volgens het ministerie van Gezondheid in Gaza, dat onder controle staat van Hamas, is het dodental onder de Palestijnen opgelopen tot bijna 16.000. Volgens hen is 70 procent van de slachtoffers vrouwen en kinderen.

Een ontheemde familie in een vluchtelingenkamp in Deir-al-Balah zit samen om een klein vuurtje, gestookt met de laatste restjes hout en kleren:

Vluchtelingenkamp Gaza: 'Alle kinderen zijn ziek'

Welkom

Welkom in het blog van dinsdag 5 december. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.