Poetin: Oekraïne achter explosie Krimbrug • Kerncentrale Zaporizja levert weer stroom

Onderzoek naar sabotage Nord Stream gaspijpleidingen begonnen

Denemarken en Zweden zijn deze week, in alle stilte, begonnen aan het strafrechtelijk onderzoek rondom de explosies aan de Nord Stream-gaspijpleidingen. De plaats delict, op zo'n 80 meter diepte midden in de Oostzee, maakt het onderzoek uiterst gecompliceerd.

Ook bestaat in Scandinavië de angst dat Rusland het onderzoek zal verstoren. Dat land heeft in principe het recht om zijn eigen pijpleidingen te onderzoeken. Russische marineschepen varen rond in het Kattegat, zo'n 35 kilometer van de Deense kust. Dat leidt tot onrust in de Scandinavische landen. Zeker ook doordat de fregatten hun gps-signaal hebben uitgezet waardoor ze niet meer vanaf land kunnen worden gevolgd.

In Denemarken wordt dat onderzoek geleid door de politie van Kopenhagen, in Zweden door de veiligheidsdienst. "Het strafrechtelijk onderzoek verloopt in principe net als op land", zegt Frederik Harhoff, die jarenlang als rechter bij het Internationaal Strafhof in Den Haag werkte. "Er wordt onder andere gezocht naar stukjes metaal, plastic of ander materiaal van explosieven en naar kruitresten."

Lees in dit artikel meer over het onderzoek.

Poetin: Oekraïne achter explosie Krimbrug

De Russische president Poetin houdt de Oekraïense geheime dienst verantwoordelijk voor de explosie op de Krimbrug. Dat zei hij bij een ontmoeting met Alexander Bastrykin, de voorzitter van de onderzoekscommissie naar de explosie op de brug.

Volgens Poetin is er geen twijfel over mogelijk dat het hier gaat over "een terreurdaad gericht op het vernietigen van de civiele infrastructuur in de Russische Federatie".

Bastrykin zei dat Russische burgers en buitenlandse staten hebben geholpen bij de voorbereidingen voor de aanslag, die volgens de Russen werd gepleegd met een vrachtwagen. Volgens Bastrykin is de truck voor hij explodeerde op de brug naar de Krim in Bulgarije, Georgië, Armenië, Noord-Ossetië en Krasnodar geweest. Krasnodar is de Russische regio waar de omgekomen bestuurder van de truck zou hebben gewoond. Ook zijn er volgens Bastrykin verdachten geïdentificeerd.

Lange files voor de Krimbrug

Veel Russen hebben besloten om de Krim te verlaten. Voor de Krimbrug, die gisteren fors beschadigd werd door een explosie, staat een flinke file.

Kerncentrale Zaporizja weer aangesloten op stroomnetwerk

De kerncentrale van Zaporizja is weer aangesloten op het stroomnet, meldt Rafael Grossi, de baas van de internationale atoomwaakhond IAEA. De laatste nog aangesloten elektriciteitskabel raakte gisteren na beschietingen beschadigd en moest worden losgekoppeld voor reparaties. Dieselgeneratoren namen het daarna over. Volgens de Oekraïense atoomwaakhond Energoatom waren de beschietingen uitgevoerd door Russische troepen.

Grossi noemt de heraansluiting op Twitter "een tijdelijke opluchting in een nog altijd onhoudbare situatie". Hij herhaalde dat er rond de kerncentrale een beschermingszone moet komen. Morgen reist hij naar Rusland en daarna naar Oekraïne om daarover te praten.

Oekraïne: bijna 1200 vierkante kilometer heroverd in Cherson

Oekraïne heeft volgens een militaire woordvoerder inmiddels meer dan 1170 vierkante kilometer land heroverd in de zuidelijke regio Cherson sinds de start van de tegenaanval op Rusland eind augustus.

De woordvoerder zei op de Oekraïense nationale televisie dat het moeilijk is om voet aan de grond te krijgen in het uitgestrekte gebied. Er moet volgens hem nog veel worden gedaan om de heroverde gebieden veilig te stellen, "aangezien de dorpen die we binnenkomen veel verrassingen bevatten die zijn achtergelaten door de bezetters".

Inwoners keren terug naar het stadje Sviatohirsk.

Ook in de regio Loegansk meldt Oekraïne vooruitgang. Het Oekraïense leger heeft daar naar eigen zeggen zeven dorpen en steden heroverd. En in de oostelijke regio Charkov is volgens president Zelensky 2434 vierkante kilometer heroverd en zijn 96 plaatsen weer onder Oekraïense controle gebracht.

Het Russische ministerie van Defensie meldt via persbureau RIA Novosti dat Oekraïne in het gebied tussen Mykolajiv en Kryvy Rih gevoelige verliezen heeft geleden. Twee bataljons zouden door Russische aanvallen 30 procent van hun manschappen kwijt zijn geraakt. Ook drie Oekraïense tanks en ruim veertig gepantserde voertuigen zijn volgens de Russen uitgeschakeld.

'Bestuurder van ontplofte truck was 51-jarige Azerbeidzjaan'

Volgens het Azerbeidzjaanse persbureau Turan was de bestuurder van de op de Krimbrug ontplofte vrachtwagen een 51-jarige Azerbeidzjaan. Het gaat om Mahir Yusubov, die de ontploffing niet overleefde.

De vrachtwagen waarin hij reed, was geregistreerd op naam van zijn 26-jarige neef Samir Yusubov. Die zegt in een online video dat hij niets met de explosie te maken heeft. Het tweetal woont in de regio Krasnodar, die direct grenst aan de Krimbrug. Hun huis is door de politie doorzocht.

Wat er gistermiddag op de Krimbrug precies is gebeurd, wordt nog onderzocht. Rusland noch Oekraïne heeft openlijk iets gezegd over wie achter de ogenschijnlijke sabotageactie zit. Wel stelt Moskou dat een autobom de explosie heeft veroorzaakt.

Vrachtwagens en bussen mogen niet over Krimbrug

Over de Krimbrug mogen voorlopig alleen auto's rijden. Bussen en vrachtwagens moeten de veerdienst tussen Rusland en het schiereiland gebruiken, zegt de door het Kremlin geïnstalleerde leider van de Krim volgens Russische staatsmedia. De spoorbrug blijft volgens Sergej Aksjonov wel open voor alle vormen van treinverkeer.

Als gevolg van een explosie is gisteren een deel van de brug ingestort. Daardoor is een van de twee rijbanen onbruikbaar geworden. Over de andere rijbaan is volgens de autoriteiten momenteel mondjesmaat verkeer mogelijk. Rusland stelt dat de ravage het gevolg is van een geëxplodeerde autobom in een vrachtwagen.

Aksjonov meldt niet waarom vrachtverkeer niet meer welkom is op de overgebleven rijbaan. Mogelijk wordt de schade aan de brug daarvoor te groot geacht. De staat van het bouwwerk wordt momenteel onderzocht.

Het Russische onderzoekscomité heeft deze beelden vrijgegeven van het onderzoek:

'Cultureel erfgoed Oekraïne op grote schaal verwoest of geroofd'

Volgens Oekraïne hebben Russische militairen inmiddels in bijna veertig musea kunst geroofd. De Oekraïense minister Tkatsjenko van Cultuur stelt dat er op grote schaal cultureel erfgoed wordt verwoest of gestolen.

Uit bijvoorbeeld musea in de zwaar gebombardeerde stad Marioepol zouden 2000 kunstvoorwerpen zijn gestolen. Het gaat volgens Oekraïne om eeuwenoude stukken, zoals een handgeschreven Torah-rol. In Melitopol zijn volgens medewerkers recent honderden museumstukken gestolen.

"De houding van Rusland tegenover Oekraïens cultureel erfgoed is een oorlogsmisdaad", zegt minister Tkatsjenko tegen persbureau AP. Volgens VN-cijfers zijn zeker 84 kerken, 18 monumenten en 13 musea getroffen door bombardementen of beschietingen.

Minister Ollongren: we moeten nucleaire dreiging heel serieus nemen

Minister van Defensie Ollogren noemde in WNL op Zondag de explosie van de brug naar de Krim een "grote gebeurtenis". Ze ging daarbij ook in op de dreiging van een Russische nucleaire aanval. Die moet heel serieus worden genomen, benadrukte zij.

"We hebben niet de luxe om Poetins retoriek niet serieus te nemen, maar we moeten er kalm onder blijven. We laten ons niet opjutten." Nederland zal Oekraïne blijven steunen, zolang het nodig is, zei Ollongren. "Dit kan nog jaren duren. Maar dat hopen we natuurlijk niet. We moeten bereid zijn om te helpen. Het gaat om onze vrijheid."

Gouverneur: 12 doden en bijna 50 gewonden bij raketaanval Zaporizja

Bij Russische raketaanvallen afgelopen nacht op een woonwijk in Zaporizja zijn zeker 12 mensen gedood, meldt de gouverneur. Volgens hem zijn er ook 49 mensen opgenomen in het ziekenhuis, inclusief zes kinderen.

Een lokale functionaris had het eerder vandaag nog over minstens 17 doden, maar het zijn er volgens de gouverneur vooralsnog minder. Een flat van negen verdiepingen is deels vernietigd door de explosies. Nog eens vijf andere panden in de woonwijk zijn volgens de Oekraïense autoriteiten ingestort als gevolg van de raketaanvallen door het Russische leger.

Reddingswerkers zoeken onder het puin naar overlevenden:

VK: aanvoer Russische leger onder druk door explosie brug

De beschadigingen aan de brug tussen de Krim en Rusland kunnen "significante gevolgen" hebben voor de kracht van het Russische leger in het zuiden van Oekraïne. Dat schrijft het Britse ministerie van Defensie in de dagelijkse update op basis van de Britse inlichtingendiensten.

Vooral de spoorlijn over de brug speelt volgens de Britten een cruciale rol. "De lijn speelt sinds de invasie een sleutelrol in het verplaatsen van zware militaire voertuigen naar het zuidelijke front."

Volgens het Britse ministerie van Defensie wordt president Poetin waarschijnlijk ook persoonlijk geraakt door de explosie. "Het kwam uren na zijn zeventigste verjaardag. Hij heeft persoonlijk geld gestoken in de brug en heeft deze zelf geopend."

Russisch duikteam onderzoekt schade aan brug naar de Krim

Russische duikers inspecteren vandaag de schade aan de brug tussen de Krim en Rusland na de explosie van gisteren. De Russische vicepremier Marat Choesnoellin heeft aangekondigd dat een duikploeg rond 05.00 uur Nederlandse tijd het water in gaat.

De brug tussen het door Rusland geannexeerde schiereiland en het Russische vasteland raakte gisteren zwaar beschadigd door de ontploffing en de uren durende brand die daarop volgde. Volgens Rusland zijn er zeker drie doden gevallen.

De brug heeft voor zowel Oekraïne als Rusland grote symbolisch waarde: hij staat symbool voor de annexatie van de Krim. Volgens de Russische gouverneur van de Krim, Sergej Aksjonov, zal zijn regio de klap te boven komen. "De situatie is beheersbaar. Het is onprettig, maar niet fataal", zegt de bestuurder. "Natuurlijk lopen de emoties op en is er het gezonde verlangen om wraak te nemen."

Tientallen slachtoffers bij aanvallen op Zaporizja

Bij beschietingen op de stad Zaporizja zijn tientallen doden en gewonden gevallen, meldt de leiding van het Oekraïense leger. "Vannacht hebben de Russische bezetters op een cynische manier aanvallen uitgevoerd op woningen en infrastructuur", schrijft het commandocentrum op Facebook. Volgens de legerleiding is de informatie over slachtoffers nog niet bevestigd, maar is het al duidelijk dat tientallen mensen zijn omgekomen of gewond geraakt.

Eerder vannacht zei het stadsbestuur van Zaporizja dat er zeker 17 doden zijn gevallen bij beschietingen op onder meer een hoog appartementencomplex. De stad is in handen van Oekraïne en ligt op zo'n 125 kilometer van de door Rusland ingenomen kerncentrale Zaporizja. Door gevechten is de centrale beschadigd geraakt. Atoomwaakhond IAEA roept beide partijen op om de beschietingen rond de kerncentrale te staken.

Satellietbeelden van schade aan Krimbrug

Het Amerikaanse satellietbedrijf Maxar heeft gisteravond foto's vrijgegeven die duidelijk de schade aan de Krimbrug laten zien na de explosie. Op de beelden is de trein te zien die als gevolg van de explosie in brand vloog. Ook tonen de foto's dat de explosie een gat in een van de twee weghelften van de brug heeft geslagen.

Welkom

Welkom in het liveblog over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.