liveblog
NOS NieuwsAangepast

Stembureaus voor vandaag weer gesloten • Camera geplaatst bij kantoor Forum

  • Welkom in het liveblog van de eerste dag van de gemeenteraadsverkiezingen
  • Wil je 16 maart een automatisch geschreven bericht in je mail met de uitslag in een gemeente naar keuze? Meld je hier aan.
  • Rutte en Kaag niet bij NOS-slotdebat
  • FvD-lijsttrekker Hengelo vertrekt bij politie vanwege nazi-vergelijking
  • Aangifte vanwege overplakken posters in Venlo
liveblog gesloten

Beveiligingscamera bij kantoor Forum voor Democratie

De gemeente Amsterdam laat morgen een beveiligingscamera plaatsen bij het kantoor van Forum voor Democratie, meldt stadszender AT5. Het is nog niet duidelijk hoelang het cameratoezicht bij het pand blijft.

"De aanleiding is een reeks incidenten de afgelopen tijd", zegt een woordvoerder van de gemeente tegen AT5. "Gisteren werd het pand opnieuw beklad." Op de deur van het kantoor van FvD, en op de stoep ervoor, was het woord 'fascist' te lezen. Ook hing er een spandoek met de namen van Baudet en Poetin met een hartje ertussen.

Stembureaus gesloten

De stembureaus voor de gemeenteraadsverkiezingen, die vandaag voor het eerst open waren, zijn om 21.00 uur gesloten. Ook morgen en overmorgen kan er worden gestemd.

In verband met de coronapandemie kunnen mensen bij deze gemeenteraadsverkiezingen, net als bij afgelopen Kamerverkiezingen, vervroegd stemmen. Stemmen die vandaag en morgen worden uitgebracht, worden woensdag overdag al geteld.

Politie Zwijndrecht onderzoekt 'landverrader'-stickers op posters

De politie in Zwijndrecht doet onderzoek naar een aantal verkiezingsposters van onder andere CDA en VVD die zijn beplakt met stickers als "landverrader", meldt RTV Dordrecht. Burgemeester Van der Loo van Zwijndrecht roept mensen die iets gezien hebben op om zich te melden bij de politie.

"Ben je het niet eens met de standpunten van een partij, stem dan op 14, 15 en 16 maart op een partij van jouw keuze. Door te stemmen kun je verandering teweegbrengen. Dan bouw je mee. Door verkiezingsborden te vernielen en posters te verminken maak je alleen kapot", zegt de burgemeester. "Dat zet je buitenspel."

Een van de posters in Zwijndrecht

Kaag en Rutte niet bij NOS-slotdebat; ook Wilders mogelijk niet erbij

D66-leider Kaag doet morgenavond niet mee aan het NOS-televisieprogramma Nederland Kiest: Het Debat. Dat heeft haar partijgenoot Sjoerd Sjoerdsma bekendgemaakt op Twitter. Kaag moet op het moment dat het NOS-slotdebat wordt gehouden in de Eerste Kamer zijn, voor de derde termijn van het debat over de regeringsverklaring. De partij bekijkt wie er namens D66 kan meedoen aan het debat.

De VVD heeft ervoor gekozen niet Mark Rutte, maar fractievoorzitter Sophie Hermans naar voren te schuiven voor het debat. Onduidelijk is nog of PVV-leider Geert Wilders meedoet. Hij meldde vandaag op Twitter dat hij met griep thuis zit. Morgenochtend wordt duidelijk of hij wel of niet aanwezig is.

De overige deelnemers aan het debat zijn: Wopke Hoekstra (CDA), Lilian Marijnissen (SP), Jesse Klaver (GL), Liliane Ploumen (PvdA) en Gert-Jan Segers (CU).

Dit gemeentehuis is nu zowel stembureau als vluchtelingenopvang

Lijsttrekkers en kopstukken van politieke partijen die de afgelopen dagen op campagne waren voor de gemeenteraadsverkiezingen, gingen niet alleen in gesprek over lokale zaken als woningtekorten en vergroening, maar ook de oorlog in Oekraïne kwam veel aan bod. Voor veel gemeenteraden zal de oorlog in Oekraïne niet dagelijks op de agenda staan, maar in Meerkerk, in de gemeente Vijfheerenlanden is de afstand tussen de gemeentepolitiek en de oorlog in Oekraïne deze week wel erg klein: 76 Oekraïners worden opgevangen bij een stembureau.

De gemeente ontstond na een fusie in 2019, en heeft daardoor nog steeds drie gemeentehuizen. "Door wat te schuiven hebben we ongeveer de helft van dit gemeentehuis vrij kunnen maken", zegt burgemeester Sjors Fröhlich over het gemeentehuis in Meerkerk. "En daar hebben we in een week tijd van alle kantoren slaapkamertjes gemaakt en dat soort zaken. Alles is in gereedheid gebracht voor de komst van de vluchtelingen."

"Er is hier een stembureau en er zijn vluchtelingen", zegt Fröhlich. "Ik werd net aangesproken door een inwoner die zei je moet een nieuw bordje op je gemeentehuis hangen: Hôtel de Ville. Zo heten de gemeentehuizen in Frankrijk. Zo is het hier ook wel een beetje nu."

Dit gemeentehuis vangt vluchtelingen op en is tegelijk stembureau

FvD-lijsttrekker Hengelo vertrekt bij politie vanwege nazi-vergelijking

De lijsttrekker van Forum voor Democratie in Hengelo, Brian Geertshuis, die tevens politieagent was in die plaats, vertrekt bij de politie vanwege extreme uitlatingen op het internet. Dat meldt dagblad Tubantia. Geertshuis noemde politici die voor coronavaccinaties pleiten onder meer "smeerlappen" en vergeleek ze met nazi's. Tubantia publiceerde eerder over de uitlatingen die hij onder een pseudoniem deed, wat leidde tot een intern onderzoek bij de politie. Uit dat onderzoek blijkt nu dat Geertshuis' teksten indruisen tegen de beroepscode van de politie.

"Ik kijk uit naar de dag dat deze smeerlappen die deze waanzin over ons uitrollen met de kop op het hakblok liggen. Ook met de nazi's gebeurde dat uiteindelijk", schreef Geertshuis over de mensen die hij verantwoordelijk acht voor de coronamaatregelen, meldde Tubantia.

Volgens de politie is er geen sprake van ontslag. De afgelopen tijd zijn er meerdere gesprekken geweest met de FvD-lijsttrekker en in die gesprekken is in overleg met hem besloten dat hij vertrekt bij de politie.

Aangifte vanwege overplakken posters in Venlo

De gemeente Venlo doet aangifte omdat er op een aantal plekken in de gemeente verkiezingsposters zijn overgeplakt. "We hebben in onze gemeente heel goede afspraken met elkaar gemaakt als het om de verkiezingen gaat. Het plakken van een poster over die van een andere partij behoort niet tot die afspraken", schrijft burgemeester Scholten op Facebook. "Bovendien is het niet netjes en collegiaal."

Volgens de burgemeester zijn er abri's en borden beschadigd doordat de posters zijn overgeplakt. "Het is nu aan de politie om verder uit te zoeken van wie de posters zijn en wie ze heeft aangebracht."

'4 op de 5 Drenten wil gaan stemmen'

81 procent van de inwoners van de provincie Drenthe is van plan om deze week naar de stembus te gaan. Dat blijkt uit onderzoek van Trendbureau Drenthe, dat rondvraag deed onder 5500 Drenten.

Het percentage ligt aanmerkelijk hoger dan de 57 procent kiesgerechtigden die in 2018 zijn stem uitbracht in de provincie. Die hogere cijfers komen mogelijk omdat mensen het prettig vinden om verspreid over drie dagen te stemmen, denkt burgemeester Rikus Jager van Westerveld. "Misschien moeten we er over nadenken om het stemmen ook in de toekomst over drie dagen verspreid te houden. Als iemand bijvoorbeeld de ene dag vergeet te stemmen en hij hoort er 's avonds iets over in het nieuws, kan hij de volgende dag alsnog naar een stembureau gaan. Drie dagen uittrekken voor de verkiezingen zou tot een hogere opkomst kunnen leiden. Dat weet je pas als je het probeert, dus ik zou dit niet meteen loslaten", aldus Jager op RTV Drenthe.

'Rustig weerbeeld' gunstig voor opkomst

Het rustige weerbeeld tijdens de gemeenteraadsverkiezingen is mogelijk gunstig voor de opkomstcijfers van de gemeenteraadsverkiezingen, aldus Weerplaza. Maandag en dinsdag komen nog enkele buien tot ontwikkeling, maar lange droge perioden met ruimte voor de zon zijn dominant in het weerbeeld. De temperatuur komt tussen 10 en 13 graden uit. Woensdag blijft het helemaal droog en dan worden de hoogste temperaturen verwacht. In de middag wordt het 14 tot 17 graden.

Invloed weer

Het weer is van invloed op de opkomst, blijkt uit het verleden. Wanneer de zon schijnt, is de opkomst gemiddeld 2 à 3 procent hoger in vergelijking met een druilerig weertype. In combinatie met een aangename temperatuur is de opkomst volgens de statistieken nog eens een procent hoger.

Tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018 was het flink zonnig met slechts een enkele bui bij 7 tot 9 graden. De opkomst was toen 55 procent. De voorlaatste keer kwam het vaker tot buien en was het zachter met 12 tot 18 graden. Dat leidde tot een iets lagere opkomst: 54 procent.

17-jarige Dario mag stemmen in Duiven

Hij is nog geen 18, maar toch heeft Dario Fränkel zijn stem al mogen uitbrengen in de gemeente Duiven. Op 16 maart, de dag van de gemeenteraadsverkiezingen, is hij jarig en daarom mocht hij bij hoge uitzonderingen toch al naar de stembus. Daarbij werd hij vergezeld door burgemeester Huub Hieltjes, die hem enkele weken geleden al persoonlijk zijn stempas overhandigde.

"Oorspronkelijk zouden de verkiezingen alleen op 16 maart zijn. Omdat corona nog niet de wereld uit is, kan er ook op maandag en dinsdag gestemd worden; wettelijk zijn dat de verkiezingen van 16 maart. Op die dag wordt hij 18 en mag hij stemmen. Hierdoor is de bijzondere situatie ontstaan dat Dario al mag stemmen, terwijl hij eigenlijk nog te jong is. Dat vonden we zo leuk dat we besloten om niet op woensdag te gaan, maar vandaag", vertelt Hieltjes aan RTV Connect.

Ook zonder die extra aandacht was Fränkel gaan stemmen: "Omdat ik het belangrijk vind om inbreng te hebben. Omdat het gemeenteraadsverkiezingen zijn, gaat het over je eigen omgeving."

In aanloop naar de verkiezingen besteedde de gemeente Duiven veel aandacht aan jonge inwoners die voor het eerst gebruik mogen maken van hun stemrecht. Ze kregen een brief, er was aandacht op sociale media en op scholen werden gastlessen gegeven om het belang van de gemeenteraad uit te leggen.

Dario Fränkel en burgemeester Hieltjes samen in het stemlokaal

Opkomst in grote steden tot nu toe onder 0.5 procent

Het loopt nog geen storm in de stembureaus die sinds vanochtend open zijn. Rond 10.00 uur had in Den Haag 0,4 procent van de kiesgerechtigden zijn stem uitgebracht, in Rotterdam was dat de helft minder, in Utrecht is de opkomst 0,3 procent.

Al veel stemmen uitgebracht in Haarlemmermeer: Schiphol hoog op de agenda

Hoewel de landelijke politiek besluit over de toekomst van Schiphol, is het toch een belangrijk thema voor veel partijen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in gemeenten rondom de luchthaven. De overlast van de luchthaven en ook mogelijke uitbreiding, staan daar hoog op de agenda.

Veel inwoners van de gemeente Haarlemmermeer, waarin Schiphol ligt, zijn het lawaai van de vliegtuigen zat. De lokale partij HAP, de VVD en GroenLinks in Haarlemmermeer willen daarom dat nachtvluchten worden afgeschaft.

'Volt wordt lokaal afgerekend op Haagse partijperikelen'

Volt in Amsterdam lijkt een flinke knauw te krijgen van misstanden in de Tweede Kamerfractie. "Meer dan een op de tien kiezers overwoog een stem op Volt", zegt stadsverslaggever Ruben Koops van Het Parool in het radioprogramma Spraakmakers. Maar veel kiezers haken af, door nieuwe onthullingen over hoe partijleider Dassen en het partijbestuur van Volt zijn omgegaan met de meldingen over ongewenst gedrag van Kamerlid Gündogan, ziet Koops. "Het werpt een schandvlek op de partij. Mensen worden van een illusie beroofd en gaan dan niet, of op een andere partij stemmen."

Volt zette Gündogan vorige maand uit de Tweede Kamerfractie na dertien meldingen van grensoverschrijdend gedrag. Het Kamerlid vocht dat besluit aan en kreeg van de rechter gelijk. Vijf personen, die door het NRC anoniem worden opgevoerd, spreken nu over seksuele avances, intimidatie, problematisch alcoholgebruik en handtastelijkheden. In reactie daarop zegt de partij dat het gedrag van Gündogan is onderschat en dat ze "deze signalen serieuzer hadden moeten nemen".

Volt doet als eerste Europese partij mee aan de gemeenteraadsverkiezingen in meerdere grote steden, waaronder Amsterdam, Den Bosch, Enschede, Maastricht, Rotterdam, Utrecht en Zwolle.

Partijkantoor Forum voor Democratie beklad

De voordeur en de stoep van het FvD-partijkantoor in Amsterdam zijn beklad, onder meer staat er het woord 'fascist' geschreven. Ook is een spandoek opgehangen waarop tussen de namen van Baudet en Poetin een rood hart is afgebeeld.

De bekladding heeft waarschijnlijk afgelopen nacht plaatsgevonden. Enkele uren daarvoor had FvD voor De Balie gedemonstreerd, omdat de partij niet was uitgenodigd voor het slotdebat van Het Parool en De Balie. Daarin gingen elf lijsttrekkers met elkaar in debat, de laatste keer voor de gemeenteraadsverkiezingen..

Eerder dit jaar werd het kantoor ook al beklad. De politie onderzoekt wie er achter de bekladdingen zit.

Het bekladde partijkantoor van FvD

Stemmal maakt zelfstandig stemmen voor blinden mogelijk

In 82 gemeenten kunnen mensen met een visuele beperking gebruik maken van een stemmal en soundbox. De stemmal is een mal met voelbare cijfers en braille. Via de soundbox met koptelefoon krijgt de kiezer te horen welke partijen en kandidaten op de lijst staan.

Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar was de toepassing in vijftig gemeenten beschikbaar. De Oogvereniging zou graag zien dat in elke gemeente minstens een stemmal aanwezig is, maar vooralsnog is dat niet haalbaar vanwege de hoge kosten daarvan.

Stemmen met de stemmal, een uitkomst voor slechtzienden

Burgemeester Halsema stemt in Amsterdam op 'jonge vrouw'

Burgemeester Halsema brengt haar stem uit in de Oosterkerk

Burgemeester Femke Halsema heeft met het uitbrengen van haar stem het officiële startsein gegeven voor de verkiezingen in de hoofdstad. In de Oosterkerk in Wittenburg, een van ongeveer vijftig locaties die al open is in Amsterdam, vulde ze haar stemformulier in.

Halsema zei te hopen op een maximale opkomst en "dat vooral veel jongeren gaan stemmen". Ze vertelde niet wie haar stem heeft gekregen, wel dat het "een jonge vrouw" is.

Vrijwilligers met verstandelijke beperking helpen in de stemlokalen

Mensen met een licht verstandelijke handicap gaan in meer dan 125 Nederlandse gemeenten helpen in de stembureaus van de gemeenteraadsverkiezingen. Stichting Prokkel wil ze zo, onder begeleiding van een maatje, betrekken bij het democratische proces, schrijft RTV Utrecht.

De vrijwilligers met een beperking krijgen dezelfde taken als de andere stembureauleden en worden, indien nodig, actief ondersteund door een ander lid van het stembureau. "In Nederland zijn één miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking", zegt projectleider Marian Geling van stichting Prokkel. "Ook zij doen graag mee in de maatschappij. Daarom is het niet alleen belangrijk dat de processen rondom verkiezingen begrijpelijk zijn, maar ook dat ze daar zelf een actieve rol in hebben."

Touringcar komt als stembureau bij inwoners van Weert langs

Inwoners van Weert kunnen vandaag en morgen stemmen in een speciale touringcar. Om de paar uur staat de bus weer op een andere plek binnen de gemeente. Het mobiele stembureau is ook geschikt voor mindervaliden, meldt 1Limburg.

In Zoetermeer ook referendum

Inwoners van Zoetermeer stemmen vandaag niet alleen op politieke partijen in de gemeenteraad, maar ook over het nieuwe afvalbeleid van de gemeente. Door 'ja' of 'nee' in te vullen, kunnen ze aangeven of ze het eens zijn met de plannen van de gemeente, die ervoor moeten zorgen dat de kosten voor het ophalen en verwerken van afval dalen.

Het afval moet beter worden gescheiden, zodat er minder restafval overblijft. In de toekomst moet er per keer dat er restafval wordt weggegooid, worden betaald. De gemeente stopt met het gratis ophalen van grofvuil aan huis, dat gaat vanaf 42 euro per keer kosten.

Mochten de nee-stemmers de meerderheid krijgen, dan ontkomt de gemeente er naar eigen zeggen niet aan de lokale afvalstoffenheffing te verhogen.

VVD Almere staat open voor coalitie met PVV

VVD-lijsttrekker Colette Holter uit Almere zegt "open te staan" voor een coalitie met de PVV. "Inmiddels kennen we ze goed, we werken eigenlijk heel goed samen. We staan zeker open om daar het gesprek mee te voeren", zegt Holter in een programma van Omroep Flevoland.

Dat is opmerkelijk, omdat landelijke partijleiders (D66, GroenLinks, CDA, VVD) hun lokale afdelingen opriepen om niet lokaal met de PVV of Forum voor Democratie (FvD) samen te werken. Tijdens een campagnebezoek in Leiden zei VVD-voorman Rutte: "Ik zie onze afdelingen niet samen besturen met PVV en FvD, zeker niet gezien wat er de afgelopen tijd gebeurd is. Ik denk niet dat het nodig is, maar desnoods roep ik de VVD-afdelingen ertoe op."

Holter heeft wel grote reserves over een eventuele samenwerking met Forum voor Democratie. "Die staan wel heel ver van ons af. Forum staat wel echt onderaan ons lijstje."

Stemmen op circuit Zandvoort

De officiële Red Bull Lounge op Circuit Zandvoort is ingericht als stembureau. De stembussen staan naast de achtervleugel van de F1-auto van Max Verstappen en vanuit het stemhokje kan de kiezer het circuit overzien. Het stembureau is alleen toegankelijk voor bewoners van Zandvoort.

Autocoureur Jan Lammers en de burgemeester van Zandvoort brachten daar vanochtend als eerste hun stemmen uit.

Burgemeester Moolenburgh en coureur Lammers brachten als eerste hun stem uit in Zandvoort

Gemeente Borger-Odoorn: wonen hoog op de agenda

In de Drentse gemeente Borger-Odoorn, die enkele jaren geleden nog vreesde voor leegloop, staat wonen hoog op de politieke agenda. De gemeente wil flink gaan bouwen en zoekt naar plekken voor nieuwe woningen. Zo wil Gemeentebelangen onderzoek laten doen naar herbestemming van leegstaande bedrijfspanden en geschikte locaties voor tiny houses. Ook wordt er gekeken of de regels over permanente bewoning op vakantieparken kan worden versoepeld.

In de woonvisie van de gemeente, die begin deze maand werd aangekondigd, staat dat er 500 woningen worden bijgebouwd.

De gemeenteraadsverkiezing in cijfers

Bijna 13,6 miljoen mensen hebben een stempas ontvangen, zodat ze hun stem kunnen uitbrengen voor de gemeenteraadsverkiezingen. In 334 van de 345 gemeenten kan worden gestemd op in totaal zo'n 55.000 kandidaten, die wedijveren om 8235 raadszetels.

In elf gemeenten wordt dus niet gestemd. Daar zijn vanwege herindelingen al raadsverkiezingen geweest of volgt de stembusgang op een later moment, als de gemeenten gefuseerd zijn.

Eerste stem uitgebracht in Harderwijk

Harderwijk heeft de primeur: daar is vanochtend de eerste stem uitgebracht. Op het plein van het station staat een mobiel stembureau dat om 06.00 uur vanochtend al opende. De meeste stemlokalen openen rond 07.30 uur.

Het mobiele stembureau bij station Harderwijk is alleen open tijdens de spitsuren aan het begin en aan het einde van de (werk)dag. Woensdag kan er bij veertig stations door heel het land worden gestemd.

Een vroege stemmer in Harderwijk

In alle gemeenten stembureaus vervroegd open

Vanaf vanochtend kan in het hele land worden gestemd voor de gemeenteraadsverkiezingen. Dat kan in alle gemeenten, maar nog niet in alle stembureaus.

Woensdag gaan alle 8800 stembureaus open en wordt ook de grootste toeloop verwacht. Om, vanwege corona, de drukte te spreiden, kan ook vandaag en morgen al gestemd worden op 1700 plekken. Dat is bijvoorbeeld gunstig voor mensen met een kwetsbare gezondheid, die zo de drukte kunnen ontlopen.

Welkom

In dit blog lees en bekijk je alle ontwikkelingen van maandag 14 maart van de eerste dag van de gemeenteraadsverkiezingen.