'Evacuatievluchten vertrokken uit Kabul' • Nederland versoepelt procedure tolken

Biden kondigt noodfonds aan voor Afghaanse vluchtelingen

President Biden heeft 500 miljoen dollar toegezegd voor steun aan Afghaanse vluchtelingen. Het Witte Huis heeft een noodfonds aangekondigd voor vluchtelingen, slachtoffers van het conflict in Afghanistan en mensen die gevaar lopen door de situatie in het land. Het geld kan gebruik worden door internationale organisaties, goede doelen en regeringsdepartementen.

Reuters: evacuatievluchten vertrokken vanaf luchthaven Kabul

Vanaf de luchthaven van Kabul zijn vanmorgen militaire vliegtuigen met diplomaten en burgers uit Afghanistan vertrokken, meldt persbureau Reuters op basis van een westerse veiligheidsfunctionaris op het vliegveld. In Kabul is het nu iets na 07.30 uur 's ochtends.

Na de chaotische situatie van gisteren is de startbaan nu vrij en kunnen er vliegtuigen opstijgen. Gisteren werden de evacuatievluchten nog afgeblazen doordat er duizenden mensen op de startbaan liepen die probeerden het land te ontvluchten.

Vooraanstaande Democraat: waarom was VS niet voorbereid op worstcasescenario?

Ook in de Democratische Partij klinkt verslagenheid over de machtsovername van de Taliban en de situatie in het land sindsdien. "De beelden die we de afgelopen dagen in Afghanistan hebben gezien, zijn verschrikkelijk", reageert de Democratische senator Mark Warner, een hooggeplaatst lid van de inlichtingencommissie in de Senaat. Warner wil weten waarom Washington niet beter was voorbereid op een worstcasescenario.

"Op dit moment moeten de veiligheid van Amerikaanse diplomaten en andere burgers onze topprioriteit zijn", aldus de Democraat. Ook Afghanen die de Amerikanen hebben geholpen in de twintig jaar durende strijd moeten geholpen worden, vindt Warner. "We moeten al het mogelijke doen om de luchthaven van Kabul veilig te stellen, evacuatievluchten te hervatten en onze Afghaanse partners in veiligheid te brengen in de Verenigde Staten of elders."

Bush reageert bedroefd op situatie Afghanistan

De Amerikaanse oud-president George W. Bush, onder wie de Verenigde Staten begonnen met hun militaire missie in Afghanistan, heeft gereageerd op de situatie in het land. Hij en zijn vrouw laten weten bedroefd te zijn.

"Laura en ik hebben met diepe bedroefdheid gekeken naar de tragische gebeurtenissen. Ons hart is bezwaard voor het Afghaanse volk, dat zo zwaar heeft geleden, en voor de Amerikanen en NAVO-bondgenoten die zo veel hebben opgeofferd", schrijft hij.

Bush laat weten erop te vertrouwen dat de evacuaties van mensen uit Afghanistan goed zullen verlopen, "omdat ze worden uitgevoerd door de bijzondere mannen en vrouwen van het Amerikaanse leger, het corps diplomatique en de inlichtingendiensten".

Felle Republikeinse kritiek op Biden

Onder anderen de Republikeinse leider Mitch McConnell heeft hard uitgehaald naar de Amerikaanse president Biden. Hij noemt diens beleid aangaande Afghanistan "een regelrechte ramp". Hij zegt dat Biden tegen ieders advies in heeft besloten tot een snelle terugtrekking van de Amerikaanse troepen en vindt dat "een vlek op de reputatie van de Verenigde Staten". "Iedere terrorist ter wereld - in Syrië, Irak, Jemen, Afrika - juicht omdat het Amerikaanse leger is verslagen door een terroristische organisatie in Afghanistan."

McConnell zegt niet alleen Biden te hebben ontraden om Afghanistan te verlaten, maar zegt dat hij dat ook heeft gezegd tegen de oud-presidenten Trump en Obama. "Het was me vrij duidelijk wat er zou gebeuren", reageerde hij.

De Republikein zegt dat het nu aan Biden is om toe te zien op een veilig vertrek van Amerikanen uit Afghanistan. "Ik hoop dat de president genoeg troepen stuurt om zo veel mogelijk mensen weg te krijgen. Niet alleen alle Amerikanen, maar ook mensen die voor ons hebben gewerkt."

Malala: neem Afghaanse vluchtelingen op

Nobelprijswinnares Malala Yousafzai zegt dat alle landen "een rol en verantwoordelijkheid hebben" in Afghanistan nu de Taliban er de macht hebben gegrepen. In een interview met de BBC roept ze landen op om Afghaanse vluchtelingen op te vangen. Ze waarschuwt dat het land te maken heeft met een humanitaire crisis.

De Pakistaanse voorvechtster van onderwijs voor meisjes werd in 2012 op 15-jarige leeftijd door haar hoofd geschoten door de Taliban. Ze heeft nu een brief gestuurd naar premier Khan van Pakistan, waarin ze hem vraagt om Afghaanse vluchtelingen op te nemen en erop toe te zien dat de vluchtelingenkinderen ook onderwijs krijgen, desnoods in vluchtelingenkampen.

"Ik heb nog geen contact gezocht met premier Johnson, maar wie mij nu ook kan horen: ik denk dat het belangrijk is dat ze realiseren dat ze een zeer belangrijke strategische leiderschapsrolmoeten spelen", aldus Malala. "Ze moeten een gedurfd standpunt innemen voor de bescherming van mensenrechten."

VN roept landen op om Afghanen op te vangen

De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, António Guterres, roept de internationale gemeenschap op om de Afghanen niet in de steek te laten. "Terwijl de wereld de gebeurtenissen in Afghanistan met een zwaar gemoed volgt, roep ik alle landen op om bereid te zijn Afghaanse vluchtelingen op te vangen en af te zien van uitzettingen", schrijft hij op Twitter. "De Afghanen hebben generaties van oorlog en ontberingen gekend. Ze verdienen onze volledige steun. Nu is de tijd voor solidariteit."

Afgeladen Amerikaans vliegtuig brengt ruim 600 Afghanen in veiligheid

Een vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht heeft zo'n 640 Afghaanse burgers uit Kabul in veiligheid gebracht, meldt Defense One. De online publicatie heeft een foto geplaatst die zou zijn genomen in het ruim van het toestel. Te zien is dat het vliegtuig afgeladen vol is.

Het was volgens Defense One niet de bedoeling om zo veel mensen mee te nemen, maar de Afghanen zouden in paniek aan boord zijn geklommen toen het luik half open stond. De bemanning besloot daarop om niet iedereen van boord te jagen, maar te vertrekken, zegt een anonieme functionaris van het Pentagon tegen de publicatie.

De functionaris zegt verder tegen Defense One dat er meerdere toestellen zijn vertrokken met enkele honderden passagiers aan boord. Mogelijk waren er bij andere vliegtuigen nog meer Afghanen aan boord.

Duitsland wil tot 600 militairen inzetten voor evacuatie Kabul

Duitsland wil tot 600 militairen van de Bundeswehr inzetten om Duitse burgers en bedreigde Afghanen uit het land te evacueren. Dat heeft minister Annegret Kramp-Karrenbauer van Defensie aan de Bondsdag gemeld. De bedoeling is om ook medewerkers van ngo's, journalisten en mensenrechtenactivisten te evacueren. Volgens Der Spiegel gaat het om maximaal 10.000 mensen.

Aanvankelijk zullen de evacués naar de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent worden gevlogen. Van daaruit worden ze overgebracht naar Duitsland. Volgens Kramp-Karrenbauer worden de uitgezonden militairen voorbereid op een gevaarlijke missie.

Afgelopen avond landde een eerste vliegtuig vanuit Duitsland in Kabul, nadat het was vertraagd doordat de landingsbaan vol met mensen stond. Even voor middernacht Nederlandse tijd vertrok het vliegtuig weer. Volgens de Duitse krant Bild waren slechts zeven mensen aan boord die op de officiële evacuatielijst staan. Hoeveel mensen er in totaal in het vliegtuig zitten, is niet duidelijk.

Nederland versoepelt procedure tolken, neemt EU- en NAVO-personeel op

Het kabinet versoepelt de procedures en processen waarmee betrokkenen uit Afghanistan naar Nederland gehaald worden. Dat schrijven de demissionaire ministers Kaag (Buitenlandse Zaken), Bijleveld (Defensie) en staatssecretaris Broekers-Knol (Asiel) in een brief aan de Tweede Kamer. "Het kabinet verzekert uw Kamer ervan dat het er alles aan zal doen om de evacuatie uit Afghanistan in goede banen te leiden", schrijven ze. Ze laten weten zich "ernstige zorgen" te maken over de situatie van Afghanen die voor Nederland of bondgenoten hebben gewerkt.

Vanwege de urgente situatie in Afghanistan is voor de tolken en anderen die naar Nederland worden gehaald, besloten eisen in de procedure te laten vervallen als door het ministerie van Defensie is bevestigd dat iemand inderdaad als tolk voor Nederland heeft gewerkt. Een asielaanvrager en zijn of haar gezin moeten wel beschikken over een paspoort of ander geldig identiteitsbewijs. Mensen die naar Nederland worden gehaald, worden opgevangen door het COA.

Verder voert het kabinet spoedoverleg met NAVO-bondgenoten en EU-partners om iedereen zo snel mogelijk in veiligheid te brengen. Dit weekend heeft demissionair minister Kaag gesproken met de secretaris-generaal van de NAVO en haar Duitse, Franse een Amerikaanse collega's.

Vandaag spreekt Kaag ook met de Raad Buitenlandse Zaken, die gaat over gemeenschappelijk buitenlandbeleid binnen de Europese Unie. De Nederlandse bewindslieden laten in de brief weten dat het kabinet aan de EU heeft toegezegd dat Nederland enkele medewerkers van de EU-delegatie in Kabul en hun familie zal opnemen. Ook is Nederland bereid om bij te dragen aan het opnemen van (voormalig) lokaal NAVO-personeel.

Pentagon: landen op vliegveld Kabul weer mogelijk

Ook het Pentagon meldt dat er weer geland kan worden op de luchthaven van Kabul. Eerder vandaag werd dat stilgelegd in verband met een chaotische situatie, waardoor vliegtuigen moesten uitwijken.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie meldt verder dat er een toestel is geland met militairen aan boord. Later vandaag landt naar verwachting nog een ander Amerikaans toestel.

Verslaggever Matthias Gebauer van het Duitse weekblad Der Spiegel meldt dat er ook inmiddels een Duits vliegtuig is aangekomen in Kabul. Amerikaanse militairen hebben volgens hem de landingsbaan vrijgemaakt, waardoor er weer geland kan worden.

'Vliegveld Kabul heropend, vliegtuig geland'

Op de luchthaven van Kabul zou zojuist weer een vliegtuig zijn geland. Dat meldt een journalist van de Amerikaanse zender NBC. "Evacuatievliegtuigen stijgen en landen weer", schrijft journalist Richard Engel op Twitter.

Eerder vanavond kon een Nederlands evacuatievliegtuig niet in de hoofdstad landen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft niet bekendgemaakt naar welke luchthaven het toestel uitgeweken is.

Biden herhaalt: geen spijt van mijn besluit tot terugtrekking

"Ik heb geen spijt van mijn besluit om de Amerikaanse troepen terug te trekken", zei Biden nogmaals. Hij hamerde erop dat het doel van de Amerikaanse militaire missie van de VS het terugdringen van Al-Qaeda en het voorkomen van terreuraanslagen op Amerikaans grondgebied was. Daarin is Washington volgens Biden geslaagd.

"Het is niet in het belang van onze nationale veiligheid", stelde de president in reactie op de vraag of de VS langer had moeten blijven. "Ik weet dat mijn besluit me op kritiek komt te staan, maar ik neem die kritiek liever tot me dan dat ik dit besluit naar de volgende president doorschuif."

'Als de Taliban aanvallen, zal de reactie van de VS vernietigend zijn'

Als de Taliban Amerikaans personeel aanvallen, is de reactie van de VS "vernietigend", aldus president Biden. Hij waarschuwde de extremisten in krachtige bewoordingen dat de Amerikaanse troepen in dat geval zullen ingrijpen.

De komende dagen zal de VS duizenden Amerikanen uit Afghanistan evacueren, zei president Biden. Ook zal de VS helpen bij het evacueren van het personeel van bondgenoten.

De reden dat niet eerder is begonnen met evacueren was, volgens de president, dat sommige mensen niet eerder weg wilden. Ook zou de Afghaanse regering de evacuaties hebben tegengewerkt om een "vertrouwenscrisis" te voorkomen.

Biden: 'Wat we nu zien is hartverscheurend'

"Wat we nu zien in Afghanistan is hartverscheurend voor de mensen die zich in het land hebben ingezet", zei Biden. Hij sprak vooral zijn steun uit aan de Amerikanen die in Afghanistan hebben gevochten of er naasten hebben verloren.

Verder zegde Biden toe dat de VS zich zal blijven uitspreken voor mensenrechten en diplomatieke middelen zal aanwenden om de Afghaanse bevolking bij te staan. "Maar dat kan niet door een militair ingrijpen zonder einde", aldus Biden. "Ik ga onze troepen niet vragen om eindeloos te blijven vechten in een burgeroorlog in een ander land."

Biden: als we jaren later waren vertrokken had dat niet uitgemaakt

Volgens Biden zou het niet hebben uitgemaakt als de Amerikaanse troepen vijf of tien jaar later waren weggegaan, omdat de Afghaanse troepen volgens de Amerikaanse president niet bereid zijn gebleken om tegen de extremisten te vechten. Daartoe waren zij bovendien niet in staat, zei Biden. Amerikaanse troepen zouden zich daar niet voor moeten opofferen, stelde hij. "Hoeveel meer Amerikaanse levens is het waard?"

Biden: ik sta vierkant achter mijn eerdere besluit om te vertrekken

President Biden heeft zojuist tijdens een live toespraak gezegd dat hij achter zijn eerdere besluit staat om de Amerikaanse troepen uit Afghanistan terug te trekken. Hij benadrukte in zijn toespraak dat het doel van de Amerikaanse missie in Afghanistan niet was op een democratie op te bouwen in het land.

De Amerikanen gingen er 20 jaar geleden heen om een nieuwe terreuraanval op Amerikaans grondgebied te voorkomen. Daarin is de VS geslaagd, stelde de president. Ook wees hij er in de toespraak op dat het zijn voorganger Trump was, die met de Taliban over een deal onderhandelde. "Als president moest ik kiezen om die deal op te volgen, of om de Taliban opnieuw te bevechten."

Toespraak Biden is nog niet begonnen

De Amerikaanse president Biden zou om 21.45 uur Nederlandse tijd een toespraak geven, maar hij is daarmee nog niet begonnen. De toespraak is, zodra deze begint, live via de NOS te volgen.

Toespraak van Biden via NOS live te volgen

De Amerikaanse president Biden spreekt om 21.45 uur Nederlandse tijd zijn bevolking toe. Het is voor het eerst in bijna een week tijd dat de president zich publiekelijk uitspreekt over de huidige situatie in Afghanistan.

Biden ligt hevig onder vuur vanwege zijn beslissing om alle Amerikaanse troepen terug te trekken. Na die aankondiging rukten de Taliban in Afghanistan in rap tempo op.

Via de NOS is de toespraak van Biden live te volgen.

Vanuit Nederland bellen met Afghaanse tolken: 'Hoorde je die schoten?'

Nederland werkt aan de evacuatie uit Afghanistan van honderden Nederlanders en Afghanen die met de Nederlanders samenwerkten. Maar die kunnen waarschijnlijk niet iedereen helpen. Jan Gras werkte er voor de politiemissie. Zijn tolk zit nog steeds vast.

'Hulporganisaties kunnen min of meer hun werk doen'

Hulporganisaties in Afghanistan, zoals Unicef, lijken hun werk te kunnen voortzetten, voor zover de oorlogssituatie dat toelaat. De Taliban hebben gezegd dat ze graag willen dat humanitaire organisaties doorgaan met hun werk. Het hoofd noodhulp van Unicef voor Zuid-Azië, Carmen van Heese, noemt de huidige situatie voor de NOS-camera een "pas op de plaats". In gebieden waar de Taliban de macht hebben overgenomen lijkt het erop dat het dagelijks leven weer min of meer op gang komt. Dat is althans wat ze van medewerkers in het land te horen krijgt.

De hulpverleners kunnen meestal veilig werken. "Er zullen wellicht delen van het land zijn waar het heel moeilijk blijft, maar er zijn ook heel veel gebieden waar we wel kunnen werken." Unicef heeft volgens Van Heese altijd samengewerkt met de lokale autoriteiten, waaronder in sommige gevallen ook de Taliban. Dat ging dan om 'technische samenwerking', bijvoorbeeld met betrekking tot de drinkwatervoorziening. De organisatie wil geen partij kiezen, maar is volledig gericht op het zo goed mogelijk helpen van kinderen, aldus Carmen van Heese.

Macron: Islamitische militanten zullen hiervan proberen te profiteren

Islamitische militanten zullen proberen te profiteren van de chaos in Afghanistan. Dat heeft de Franse president Macron vanavond tijdens een televisietoespraak gezegd. "Afghanistan mag niet de vrijhaven voor terroristen worden die het eerder was", zei Macron. De president zei verder dat Frankrijk alles zal doen om ervoor te zorgen dat Europa, de Verenigde Staten en Rusland in de kwestie Afghanistan samen optrekken.

Grote groepen Afghaanse vluchtelingen en migranten willen naar Europa komen, zei Macron. Frankrijk wil samen met Europese bondgenoten de dreigende vluchtelingencrisis het hoofd bieden.

Veel Afghanen - mensenrechtenactivisten, kunstenaars, journalisten, activisten - worden bedreigd vanwege hun inzet, schreef Macron op Twitter:

Nederlands evacuatievliegtuig kan niet landen in Kabul, meldt ministerie

Het Nederlandse vliegtuig van Defensie dat op weg is naar Kabul heeft vertraging. Dat meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het vliegtuig kon vanwege de chaos op het vliegveld niet landen en moest uitwijken. De verwachting is dat het vliegtuig binnen 24 uur in Kabul kan landen.

Er zijn nog honderden mensen in afwachting van transport van Afghanistan naar Nederland. Het gaat om ambassadepersoneel en Afghaanse tolken met hun familie. Ook wordt er in individuele gevallen gekeken naar aanvragen van andere mensen die voor het Nederlandse leger hebben gewerkt. Maar de chaos op het vliegveld van Kabul is erg groot, dus van een normale procedure ter plaatse is op dit moment geen sprake.

Duits militair toestel kan in Kabul niet landen

Een Duits militair vliegtuig dat naar Kabul was gestuurd om mensen te evacueren, kan niet landen op de luchthaven van de hoofdstad. Het toestel is omgeleid naar Tasjkent in buurland Oezbekistan. Wat dit betekent voor de Duitse evacuatie is niet duidelijk. Eerder vandaag maakte het land bekend dat het mogelijk 10.000 mensen uit het land moet ophalen.

Ook een Nederlands toestel is onderweg naar de Afghaanse hoofdstad. Of dat vliegtuig wél kan landen, is nog onduidelijk.

VN-Veiligheidsraad roept op om nieuwe Afghaanse regering te vormen

De VN-Veiligheidsraad roept de internationale gemeenschap op om via onderhandelingen een nieuwe Afghaanse regering te installeren. Die nieuwe regering moet 'verenigd, inclusief en representatief' zijn, met een gelijkwaardige rol voor vrouwen.

Ook roept de Veiligheidsraad de Taliban op om direct een einde te maken aan de mensenrechtenschendingen. Alle partijen in het land wordt gevraagd om humanitaire hulp toe te laten.

Satellietbeelden van chaotische luchthaven Kabul gedeeld

Het ruimtetechnologiebedrijf Maxar Technologies heeft satellietbeelden gedeeld van de luchthaven van Kabul van eerder vandaag. Daarop is te zien hoe duizenden mensen via het vliegveld proberen het land uit te komen. Zij staan onder meer op de landingsbanen.

Internationale troepen druk bezig orde te herstellen op luchthaven Kabul

Buitenlandse militairen proberen de orde te herstellen op de luchthaven van Kabul en de start- en landingsbanen vrij te maken om de evacuatievluchten te kunnen hervatten. Dat heeft een woordvoerder van het Pentagon gezegd.

Elders in Kabul heeft een Amerikaanse commandant vanmiddag overleg gevoerd met Talibanleiders over de luchthaven. Hij heeft de extremisten opgedragen zich niet te mengen in de massa-evacuatie die via de luchthaven wordt opgezet.

Eerder vandaag losten Amerikaanse troepen schoten op het vliegveld. Daarbij kwamen volgens het Pentagon twee gewapende Afghanen om het leven, onduidelijk is of het om Talibanstrijders gaat.

VK sluit sancties tegen Taliban niet uit

Het Verenigd Koninkrijk overweegt sancties in te stellen tegen de Taliban, heeft de Britse minister Raab van Buitenlandse Zaken gezegd. "We zullen er alles aan doen wat binnen onze macht ligt om de Taliban verantwoordelijk te houden". Wat Raab betreft trekt het VK hierin op met bondgenoten. Dat geldt ook voor de noodhulp die volgens hem nodig is.

Of het VK de sancties zal doorzetten, hangt wat de minister betreft af van de opstelling van de Taliban. Hierover gaf hij verder geen details. Raab overlegt later vandaag met zijn Amerikaanse ambtsgenoot Blinken over de situatie in Afghanistan.

Oud-ISAF-commandant: Parlementair onderzoek is nu nodig

Mart de Kruif, voormalig ISAF-commandant in Afghanistan, pleit voor een parlementaire enquête of een parlementair onderzoek naar wat er in Afghanistan is misgegaan. In het NPO radio1-programma Nieuws & Co zei hij dat Nederlandse militairen daar recht op hebben.

"We kunnen niet alleen naar de VS wijzen. We moeten ook kijken naar wat we hebben gedaan binnen Europa en binnen de Europese Unie", zei De Kruif. Die laatste vraag leeft volgens hem erg onder (voormalig) militairen. De Kruif riep het Nederlandse parlement op om tot "zelfanalyse" over te gaan en te kijken "wat er allemaal is fout gegaan".

Afghaanse VN-ambassadeur: stel overgangsregering in

De Afghaanse VN-ambassadeur heeft in de Veiligheidsraad de Verenigde Naties opgeroepen om alle middelen aan te wenden om de "terroristische dreiging" in Afghanistan tegen te gaan. Ook riep Ghulam Isaczai op een "inclusieve en representatieve overgangsregering" in te installeren. Hij vroeg de VN daarnaast geen regering te erkennen die met geweld aan de macht komt, verwijzend naar de Taliban.

Ambassadeur Isaczai voegde eraan toe dat hij sprak namens miljoenen mensen wier lot in het geding is, inclusief vrouwen en meisjes die al hun rechten dreigen te verliezen. "We kunnen de inwoners van Afghanistan niet in de steek laten", sprak Isaczai.

België stuurt militaire vliegtuigen voor evacuatie personeel

België stuurt militaire vliegtuigen naar Kabul om Belgische burgers en Afghaans personeel op te halen, meldt persbureau Belga.

Sophie Wilmes, de minister van Buitenlandse Zaken, zei tegen de Belgische krant Le Soir dat bij de evacuatie 47 Belgen en meer dan 20 Afghanen worden opgehaald. Zij werkten onder meer voor de Belgische ambassade en Defensie. Volgens de krant gaat het om drie militaire vliegtuigen.

President Biden spreekt vanavond over Afghanistan

President Joe Biden van de VS spreekt vanavond het Amerikaanse volk om 21.45 uur Nederlandse tijd toe over de situatie in Afghanistan.

Biden ligt internationaal zwaar onder vuur vanwege zijn beslissing om uiterlijk deze maand alle Amerikaanse troepen terug te trekken. Na die bekendmaking hebben de Taliban in razendsnel tempo het land heroverd.

Ondanks alle kritiek heeft de regering-Biden de afgelopen dagen het besluit steeds verdedigd. De toespraak van vanavond wordt de eerste keer dat de president in het openbaar op de machtsovername door de Taliban ingaat sinds de val van Kabul.

VS: zeker zeven doden op vliegveld, mensen van vliegtuig gevallen

AP meldt op basis van Amerikaanse militaire woordvoerders dat er zeven doden zijn gevallen bij de chaos op het vliegveld van Kabul. Een aantal van hen had zich aan de buitenkant van een vertrekkend militair vliegtuig vastgeklampt.

Op beelden op sociale media was te zien dat personen van grote hoogte van een Amerikaanse toestel vielen. Het was onduidelijk of deze beelden echt waren en recent zijn gemaakt. Het verhaal van de Amerikaanse woordvoerders lijkt te bevestigen dat de beelden echt zijn. Het is nog onduidelijk hoe de andere slachtoffers om het leven zijn gekomen.

Volgens de video's lijkt het er sterk op dat mensen die zich aan dit het vliegtuig hadden vastgeklampt, te pletter zijn gevallen:

VS: evacuaties vanaf vliegveld Kabul snel hervat

Binnen afzienbare tijd worden de evacuaties hervat vanaf het vliegveld van Kabul. Persbureau Reuters meldt dat op basis van een Amerikaanse functionaris. Eerder vandaag werden alle evacuaties opgeschort, omdat er duizenden mensen op de landingsbaan stonden.

Duitsland wil 10.000 Afghanen evacueren

De Duitse regering is van plan 10.000 Afghanen te evacueren uit Kabul, schrijven Duitse media. Het gaat om 2500 Afghanen die de Duitse regering geholpen hebben, en daarbij nog 2000 mensenrechtenactivisten- en advocaten en hun gezinnen.

Bondskanselier Merkel wil ook dat Duitsland buurlanden van Afghanistan gaat ondersteunen om zo goed mogelijk vluchtelingen op te kunnen vangen. "We zijn getuige van moeilijke tijden. Nu moeten we ons concentreren op de reddingsmissie", zei Merkel.

Kees van der Staaij (SGP): 'Hartverscheurende taferelen'

Video van eerder vandaag: chaos op vliegveld van Kabul

Duitse journalist: landingsbaan Kabul weer vrij

Volgens een Duitse journalist van Der Spiegel is de landingsbaan op het vliegveld van Kabul naar verluidt weer vrij voor evacuaties. Hij schrijft op Twitter dat een Duits evacuatievliegtuig vanuit Bakoe, Azerbeidzjan, is opgestegen voor het laatste stuk naar Kabul.

Enkele uren geleden werd duidelijk dat er geen evacuaties meer mogelijk waren, omdat duizenden mensen de landingsbaan hadden bestormd.

'Vliegtuigen met ruim honderd Afghaanse militairen geland in Tadzjikistan'

In Tadzjikistan zijn een aantal militaire vliegtuigen geland met daarin ruim honderd Afghaanse militairen. Dat melden de autoriteiten van het buurland van Afghanistan. Volgens de Tadzjieken ontvingen ze een noodsignaal van de militaire toestellen, schrijft het Russische persbureau RIA.

Gisteren heroverde de Taliban de Afghaanse hoofdstad Kabul op de regeringstroepen. Dat gebeurde nagenoeg zonder slag of stoot. President Ghani is naar het buitenland gevlucht, naar eigen zeggen om een bloedbad te voorkomen.

Oezbekistan claimt neerhalen Afghaanse straaljager

Oezbekistan heeft een Afghaanse straaljager neergehaald, zegt de Oezbeekse minister van Defensie. Het militaire toestel bevond zich volgens hem zonder toestemming in het luchtruim van Oezbekistan. De piloot zou zichzelf met zijn schietstoel in veiligheid hebben gebracht, meldt het Russische persbureau RIA.

'Geen evacuatievluchten tot landingsbaan vrij is'

Vanwege de mensenmassa op de landingsbaan zijn tijdelijk alle evacuatievluchten opgeschort vanaf Kabul. Amerikaanse militairen gaan de aanwezigen wegsturen, meldt een anonieme functionaris van de VS aan Reuters.

Eerder zeiden ook de Duitse autoriteiten rond 12.00 uur Nederlandse tijd dat er geen evacuaties meer mogelijk zijn. Bij de chaos op het vliegveld zijn volgens ooggetuigen zeker vijf doden gevallen. NAVO-troepen vuren waarschuwingsschoten af en hebben traangas gebruikt om de massa uiteen te drijven.

Geëmotioneerde Britse minister: sommige mensen kunnen niet terugkomen

De Britse minister van Defensie, Ben Wallace, zegt dat niet iedereen terug kan komen naar het Verenigd Koninkrijk. In een uitzending van LBC Radio zei hij dat het land worstelt om mensen met een Brits paspoort en mensen die voor het VK werken terug te krijgen.

Eerder had Wallace er nog wel alle vertrouwen in om iedereen met een Britse nationaliteit uit Afghanistan te halen. Tijdens het interview op de radio werd Wallace emotioneel en kreeg hij tranen in zijn ogen:

Afghanen klimmen over muur bij vliegveld

In Kabul proberen mensen het vliegveld te bereiken door over de muur heen te klimmen. Eenmaal op de luchthaven hopen ze het land te kunnen ontvluchten. Duizenden mensen proberen weg te komen uit Afghanistan:

Duitse ministerie: geen vluchten mogelijk op Kabul door menigte op landingsbaan

Een woordvoerder van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat er momenteel geen vliegverkeer mogelijk is van en naar het vliegveld van Kabul. Er staan zoveel mensen op het terrein van de luchthaven, dat er niet kan worden gevlogen.

Op sociale media gaan beelden rond waarop te zien is hoe een menigte over de start- en landingsbaan rent. Ook zijn er video's waarin mensen op de vleugels van een vertrekkend vliegtuig zitten.

In onderstaande video is te zien dat mensen zich vastklampen aan een Amerikaans transportvliegtuig:

Volgens een journalist heeft deze foto geen bijschrift nodig: de situatie is "verschrikkelijk" op het vliegveld:

Meerdere evacuatievluchten vanuit Nederland naar Kabul

Het ministerie van Defensie heeft meerdere militaire vluchten naar Afghanistan gepland om mensen te evacueren. Dat laat demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld op Twitter weten:

Taliban nemen wapens in van inwoners van Kabul

Talibanstrijders zijn begonnen met het innemen van wapens van burgers in de Afghaanse hoofdstad. Volgens de Taliban hebben mensen die niet langer nodig om zich te beschermen.

Een inwoner van Kabul zegt op Twitter dat de Taliban bij zijn bedrijf langskwamen. Ze wilden meer weten over de wapens van zijn beveiligers en waren beleefd, zegt hij:

"We begrijpen dat mensen wapens hadden voor hun eigen veiligheid", zegt een woordvoerder tegen persbureau Reuters. "Ze kunnen zich nu veilig voelen. We zijn hier niet om onschuldige burgers pijn te doen."

Rutte en Kaag: we zijn druk bezig met mensen weghalen uit Afghanistan

De situatie in Afghanistan is "onoverzichtelijk en zorgwekkend". Dat zei demissionair minister-president Rutte vanochtend. Hij benadrukte dat Nederland er alles aan doet om ambassadepersoneel, tolken en "anderen die onze bescherming verdienen" weg te halen uit het land. Wie die anderen zijn, wilde Rutte niet zeggen.

Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat het zeker om honderden mensen. Dat zijn tolken met gezin, lokaal ambassadepersoneel, ambassademedewerkers en Nederlanders die nog in Kabul zitten.

Minister van Buitenlandse Zaken Kaag, die samen met Rutte in een formatieoverleg zat, wilde ook niet veel kwijt over de situatie. "We zijn druk bezig met mensen weghalen", zei ze na afloop van het overleg.

Taliban in Groene Zone in Kabul

De Taliban hebben de Groene Zone in Kabul betreden. De wijk is normaliter streng beveiligd, omdat ambassades en kantoren van hulporganisaties er gevestigd zijn.

De wijk was al verlaten door bewoners:

Duitsland stuurt tweede vliegtuig naar Kabul voor evacuaties

De Duitse luchtmacht heeft een tweede evacuatievliegtuig naar Kabul gestuurd. Het legervoertuig is onderweg om Duitse burgers te evacueren en Afghanen die voor Duitsland hebben gewerkt.

Het eerste transportvliegtuig vertrok vanochtend vroeg. Het is de bedoeling dat dit toestel heen en weer gaat vliegen tussen Kabul en Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan. Zo wil Duitsland zoveel mogelijk mensen proberen te redden.

'Taliban zetten checkpoints neer bij het vliegveld'

Op het vliegveld van Kabul is het "absolute chaos", maar op de straten van de hoofdstad is het rustig, zegt correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal.

"Er is absoluut vrees over wat er mogelijk komen gaat", zegt André. "De Taliban zeggen nog niet precies te weten hoe ze gaan regeren. Woordvoerders hebben gezegd dat mensen zich geen zorgen hoeven te maken, dat ze willen samenwerken en dat ze niet willen vechten in Kabul. Toch wachten veel mensen nog af: veel kantoren en winkels zijn dicht."

Wel zag ze foto's op sociale media van meisjes die vanmorgen onderweg waren naar school. "Dat was een heel mooi beeld. Want hoewel er rekening mee wordt gehouden dat dit weer verboden wordt, proberen mensen zolang dat niet zo is hier en daar het leven op te pakken."

Eerder werd op basis van ooggetuigen gemeld dat er doden zijn gevallen op de luchthaven. "De Taliban zouden heel veel checkpoints in de omgeving van het vliegveld hebben neergezet", zegt André. "Er zijn ooggetuigen die zeggen dat ze ook in de richting van het vliegveld schieten. De Amerikanen hebben de beveiliging van het vliegveld op zich genomen."

'Zeker vijf doden door chaotische situatie op vliegveld van Kabul'

Op de luchthaven van Kabul zijn ten minste vijf doden gevallen, melden getuigen aan persbureau Reuters. Een van hen zou hebben gezien dat er vijf lichamen in een voertuig werden geladen. Een ander zei dat niet duidelijk is of de slachtoffers zijn neergeschoten of vertrapt zijn door de menigte.

Eerder meldde The Wall Street Journal dat er ten minste drie doden zijn gevallen door schoten op de luchthaven.

Op Twitter gaan beelden rond waarop geweerschoten te horen zijn, waarop een menigte zich uit de voeten maakt:

De Amerikaanse krant schrijft verder dat getuigen bebloede lichamen op de grond zien liggen net buiten de terminal.

Grote luchtvaartmaatschappijen mijden Afghaans luchtruim

Een aantal grote luchtvaartmaatschappijen, zoals United Airlines, British Airways en Virgin Atlantic, heeft besloten het luchtruim van Afghanistan te mijden. KLM maakte eerder al bekend voorlopig om het gebied heen te vliegen.

De Afghaanse luchtvaartautoriteit heeft inmiddels ook het advies gegeven om een andere route te kiezen. Verder is het luchtruim boven Kabul vrijgegeven voor het leger, meldt de autoriteit.

Amerikaanse leger lost schoten op vliegveld Kabul

Amerikaanse troepen hebben waarschuwingsschoten gelost op het vliegveld van Kabul, meldt persbureau Reuters. De troepen bewaken het vliegveld en schoten in de lucht om mensen tegen te houden.

Duizenden Afghanen proberen sinds vannacht wanhopig een plek te bemachtigen in een van de weinige vliegtuigen die nog vertrekken. "De menigte was out of control", zegt een Amerikaanse functionaris tegen Reuters. "Er werd alleen geschoten om de chaos te verminderen."

Vanwege het gevaar landen er nu alleen nog militaire vliegtuigen op het internationale vliegveld.

Mensen proberen vliegtuig in te klimmen op luchthaven Kabul

Op de luchthaven van Kabul is een chaotische situatie ontstaan, omdat veel Afghanen het land willen ontvluchten. Duizenden mensen proberen weg te komen. Op de platforms lopen en zitten mensen die willen vertrekken.

Op sociale media worden meerdere video's gedeeld van de chaos, onder meer van tientallen mensen die een vliegtuig in proberen te klimmen:

'Er was geen moraal meer voor verzet'

Nadat de Taliban gisteravond laat vanuit het presidentieel paleis de overwinning uit hadden geroepen, werd het rustig en leeg op de straten, zegt correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar thuis lagen de mensen wel wakker. Ik hoor van veel mensen dat ze niet hebben kunnen slapen." Ook werden er buiten nog laat explosies gehoord.

Bij de inname van het paleis is geen geweld gebruikt, zegt André. "Dat wilden de Taliban en dat benadrukten ze ook steeds, omdat veel landen waarschuwden dat ze de regering en het land anders niet zullen erkennen." Het was al gauw duidelijk dat er totaal geen moraal meer was voor verzet, zegt André. "Dat was al te zien in de voorsteden van Kabul gisterochtend. Toen de Talibanleiders hun strijders uiteindelijk opdroegen dat ze de stad binnen mochten komen, konden ze gewoon binnenlopen."

Schrikbewind

Volgens André werd vannacht vooral de overwinning gevierd door de Taliban. In een video zeggen de Taliban dat de echte uitdaging van het regeren nu pas komt. "Talibanleiders hebben ook gezegd dat het nu nog te vroeg is om te zeggen hoe dit precies vorm gaat krijgen", zegt André. "Een woordvoerder zei gisteren dat de groep nu gematigder is dan in de jaren 90, toen ze echt een schrikbewind voerden."

Toen waren er onder meer strenge lijfstraffen, mochten vrouwen niet werken en meisjes niet naar school. "Hij zegt dat dat nu wel zou mogen. Alleen is het de vraag in hoeverre dat moet worden geloofd. Uit de dorpen waar ze al langer opnieuw heersen, en ook uit de nieuw veroverde plekken, komen namelijk heel andere verhalen." Zo zouden bijvoorbeeld in Herat, een van de steden die vorige week vielen, vrouwen worden weggestuurd bij kantoren en de universiteit.

Overzicht

Net wakker en even bijlezen hoe nu de situatie is? We hebben alles voor je op een rijtje gezet, klik hieronder:

Mensen proberen vliegveld binnen te komen

Honderden mensen hebben vanochtend vroeg geprobeerd de luchthaven van Kabul binnen te komen. Op beelden die zijn gedeeld door een Afghaanse journalist zijn rennende mensen te zien en schoten te horen. Volgens de journalist zijn de mensen op weg naar een van de terminals.

Op het vliegveld van Kabul wachten nu duizenden mensen op een vertrek uit Afghanistan. Onder hen zijn personeelsleden van westerse ambassades, maar ook veel Afghanen. Het Amerikaanse leger heeft de luchtverkeersleiding en de beveiliging overgenomen. Onduidelijk is hoe veel vliegtuigen kunnen vertrekken en wanneer.

Oekraïne vloog Nederlanders uit

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Kuleba zegt dat zijn land Nederlanders uit Kabul heeft geëvacueerd. Op Twitter schrijft Kuleba dat Oekraïense vliegtuigen Oekraïeners, Afghanen, Kroaten, Wit-Russen en dus Nederlanders hebben meegenomen. "Die zijn nu veilig", schrijft hij erbij.

Het aantal geëvacueerden is niet genoemd. Ook is niet duidelijk of het gaat om ambassadepersoneel of bijvoorbeeld medewerkers van hulporganisaties.

Demissionair minister Bijleveld van Defensie zei gisteren dat Nederland zelf een vliegtuig naar Kabul stuurt om landgenoten op te pikken. Bijleveld zei erbij dat er meer gebeurt, maar dat daar uit veiligheidsoverwegingen geen details over komen.

Ambassadepersoneel VS nu allemaal op vliegveld

Een update op het vorige bericht: inmiddels bevestigt het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat al het ambassadepersoneel in Kabul de ambassade heeft verlaten en nu op het vliegveld is.

Amerikaanse vlag wappert niet meer op ambassade

Bijna al het personeel van de Amerikaanse ambassade in Kabul is daar weg. De Amerikaanse vlag wappert ook niet meer op het ambassadegebouw, een symbool dat de post is verlaten.

Persbureau AFP meldt dat het ambassadepersoneel is overgebracht naar het vliegveld van Kabul. Daar wachten ze op evacuatievluchten van het leger.

Controle vliegveld

Het Amerikaanse leger heeft nu de controle op het vliegveld, zo staat in een gezamenlijke verklaring van de ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie. Militairen nemen de luchtverkeersleiding en de beveiliging volledig over.

De ministeries zeggen dat ze "de komende dagen" duizenden Amerikaanse staatsburgers en Afghaanse ondersteuners met vliegtuigen in veiligheid worden gebracht. 6000 militairen gaan daarvoor zorgen, zo staat in de verklaring.

Protest bij Witte Huis, Biden reageert nog niet

Een paar honderd mensen hebben bij het Witte Huis gedemonstreerd tegen de houding van de Amerikaanse regering, nu de Taliban Afghanistan hebben veroverd. De betogers, veelal met een Afghaanse achtergrond, hadden spandoeken bij zich met teksten als 'Amerika heeft ons verraden' en 'Red Afghanistan'.

Ze vroegen ook aandacht voor de situatie van vrouwen, voor wie het Taliban-regime een forse inperking van hun rechten zal betekenen.

President Biden, die eerder dit jaar besloot om de Amerikaanse militairen na twintig jaar terug te trekken uit Afghanistan, was niet in het Witte Huis. Hij zit in zijn buitenverblijf Camp David. Volgens Amerikaanse media houdt hij ergens in de komende dagen een tv-toespraak over de ontstane situatie. Wanneer Biden terugkeert naar Washington is nog niet duidelijk.

Gisteravond werd duidelijk dat de Amerikaanse regering overvallen is door de snelheid waarmee de Taliban Afghanistan hebben veroverd. Het Afghaanse leger heeft het land niet kunnen verdedigen, zei minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken bij CNN. Hij gaf daar toe dat alles sneller was gegaan dan de regering had verwacht.

Taliban-woordvoerder: we willen banden met internationale gemeenschap

Een Taliban-woordvoerder heeft gezegd dat de nieuwe machthebbers banden met de internationale gemeenschap willen opbouwen. Tegen Al Jazeera zei Mohammad Naeem dat de Taliban niet streven naar afzondering en dat het nieuwe bestuur snel vorm zal krijgen. "We vragen alle landen en entiteiten om met ons samen te zitten om eventuele problemen op te lossen", zei Naeem.

Verder zei hij dat de Taliban de rechten van vrouwen en minderheden en de vrijheid van meningsuiting respecteren, maar binnen de context van de sharia.

Een andere woordvoerder van de Taliban belde gisteren overdag al met de BBC. Hij gaf live in de uitzending de garantie dat niemand in Kabul hoeft te vrezen voor zijn leven of eigendommen. "Er komt geen wraak", zei de man letterlijk.

Chaotische taferelen bij vliegveld

Op het internationale vliegveld van Kabul is sprake van chaos. Op beelden is te zien dat grote groepen mensen over het platform lopen, richting vliegtuigen die daar gereedstaan. De situatie is onoverzichtelijk. Op Twitter meldt een Amerikaanse journaliste dat in de chaos ook mensen gewond zijn geraakt; verder zijn er berichten dat een vliegtuig niet kon vertrekken vanwege de menigte en bagage die rond het toestel lag.

Dit zijn beelden van begin van de nacht (lokale tijd):

Op het vliegveld zijn ook schoten gelost; volgens meerdere bronnen ging het om waarschuwingsschoten door militairen die daarmee probeerden de start- en landingsbaan vrij te houden.

Welkom

Welkom in dit liveblog over de situatie in Afghanistan. We praten je hier de hele dag bij over alle ontwikkelingen. Het liveblog van gisteren teruglezen? Dat kan hier.