Campagneblog: Stemmen in drive-thru of Hilton • Ploumen: 'Vrouwen niet gelijkwaardig behandeld'
- Dit is het liveblog van zondag 7 maart met het belangrijkste nieuws in aanloop naar de verkiezingen.
- FvD treft maatregelen om de anderhalve meter afstand bij campagnebijeenkomsten te handhaven.
- D66-lijsttrekker Kaag wil dat mannen internationale vrouwendag aangrijpen om zich uit te spreken tegen seksistische berichten aan vrouwen.
- CDA-leider Hoekstra wil zijn plan om de duur van de WW-uitkering te verkorten, niet tijdens of direct na de coronacrisis invoeren.
Stemmen vanuit de auto, potlood mee naar huis
Gemeenten zijn vanwege het coronavirus inventief met het aanwijzen van plekken waar mensen op 15, 16 en 17 maart kunnen stemmen. Onder meer Utrecht, Enschede, Amsterdam en Rotterdam krijgen een drive-thru waar mensen vanuit de auto hun stem kunnen uitbrengen, blijkt uit een inventarisatie van het ANP. In Utrecht en Rotterdam rijdt de gemeente ook rond met een mobiel stembureau.
Andere bijzondere stembureaus met genoeg ruimte om afstand te houden, zijn het Kurhaus, de Koninklijke Schouwburg en het Hilton Hotel in Den Haag. In Amsterdam kan gestemd worden in het Centraal Station, De Melkweg, Pathé de Munt en het Scheepvaartmuseum. In Utrecht zijn stadion De Galgenwaard en het Spoorwegmuseum in gebruik als stembureau.
Niet aan een ketting
Wie gaat stemmen, krijgt van veel gemeenten een eigen rood potlood. De potloden liggen deze keer dus niet aan een ketting in het stemhokje. In sommige gemeenten mogen kiezers het potlood mee naar huis nemen, op andere plekken kan het potlood na het stemmen in een aparte bak worden ingeleverd. Die potloden worden na reiniging weer gebruikt bij volgende verkiezingen.
De gemeente Rotterdam wil iets anders met de ingeleverde rode potloden doen: met 90.000 stuks wordt een kunstwerk over laaggeletterdheid gemaakt.
Ook Ploumen vindt ChristenUnie-voorstel over abortus 'onacceptabel'
De PvdA vindt dat mannen en vrouwen in Nederland niet echt gelijkwaardig behandeld worden. Lijsttrekker Ploumen zei in Amsterdam op een bijeenkomst ter gelegenheid van Internationale Vrouwendag (8 maart) dat vrouwen nog steeds minder verdienen dan mannen en dat de kans voor vrouwen om in armoede terecht te komen nog altijd groter is.
Ze wees onder meer op het al eerder door de PvdA en anderen ingediende wetsvoorstel waarbij werkgevers moeten aantonen dat ze gelijk loon voor gelijk werk betalen.
Verder pleitte Ploumen ervoor anticonceptie weer in het basispakket op te nemen. Ze leverde zware kritiek op de uitspraak van ChristenUnie-kandidaat Ceder dat ook voor vrouwen die verkracht zijn een bedenktijd van vijf dagen moet gelden als ze een abortus willen. "Respectloos en onacceptabel" vindt Ploumen dat.
De PvdA-leider is ook niet te spreken over het besluit van het kabinet om vrouwen voorlopig nog maar eens in de drie jaar uit te nodigen voor onderzoek naar borstkanker in plaats van eens in de twee jaar. En ook zij vindt, net als D66-leider Sigrid Kaag, dat mensen stelling moeten blijven nemen tegen seksisme.
Het kan: speeddaten met je politieke tegenhanger
In de kroeg of aan de dinertafel discussiëren over politieke thema's zit er door corona niet in. Om niet in onze bubbel te blijven zitten, bedachten vier vrienden het platform Waarom Kies Jij, waarop je kan chatten met politieke tegenpolen. Volgens de makers hebben inmiddels zo'n 150.000 mensen een gesprek gevoerd.
Waarom Kies Jij werkt als volgt: je geeft aan op welke partij je wilt stemmen (of je geeft aan dat je het nog niet weet) en dan word je gekoppeld aan iemand met een andere politieke voorkeur. Vervolgens kun je stemmen over stellingen en erover discussiëren. Beide deelnemers blijven anoniem.
Ook VVD-stemmer Guido van Winden en PvdA-stemmer Hella Warmerdam gingen met elkaar in gesprek:
Stippen op de grond bij campagnebijeenkomst FvD
Op een verkiezingsbijeenkomst van Forum voor Democratie in Eindhoven hebben campagnemedewerkers groene stippen op de grond gespoten om te zorgen dat de bezoekers anderhalve meter afstand houden. De partij doet dat vaker, omdat er veel mensen op de bijeenkomsten afkomen. In Eindhoven zijn het er naar schatting vierhonderd.
- NOS/Ewoud Kieviet
- NOS/Ewoud Kieviet
Eerder op de dag, toen de FVD-campagnekaravaan in Helmond was, stonden de bezoekers soms te dicht op elkaar. Partijleider Thierry Baudet onderbrak zijn toespraak toen een paar keer om het publiek op te roepen om afstand te bewaren.
Baudet is eigenlijk tegen de coronamaatregelen. Hij noemt het coronavirus "een zware griep".
TNO: Nieuw kabinet moet meer sturen op locaties zonne-energie
In veel verkiezingsprogramma's staat de wens om meer zonnepanelen op daken te leggen, en minder in zonneweides. Maar de praktijk blijkt weerbarstig. Eigenaren van huizen en bedrijven willen misschien wel panelen op het dak, maar dat kan simpelweg niet in alle gevallen.
Daarom moet zorgvuldiger worden afgewogen waar en in welke vorm grootschalige zonne-energie wordt opgewekt. Daarvoor pleit onderzoeksorganisatie TNO. Als de keuze aan de markt wordt overgelaten, zal het draagvlak voor zonne-energie teveel onder druk komen te staan - met name als het gaat om panelen in zonneweides.
Er is in Nederland volgens TNO potentie om twintig keer zoveel zonne-energie op te wekken als er nu is. Maar dat kan op een betere manier dan nu gebeurt, aldus de organisatie. Het is aan een nieuw kabinet om die knelpunten op te lossen.
Kaag: spreek je op vrouwendag uit tegen seksisme
Politici zouden internationale vrouwendag moeten aangrijpen om zich uit te spreken tegen seksistische berichten tegen vrouwen op sociale media. Die oproep deed D66-lijsttrekker Kaag in Buitenhof. Internationale vrouwendag is morgen. Kaag richtte zich vooral op mannen, maar voegde eraan toe dat ook vrouwen stelling moeten nemen. Volgens haar bestaat het gevaar dat vrouwen niet de politiek in willen gaan, omdat ze dat te onveilig vinden.
Kaag ging in op een onderzoek van De Groene Amsterdammer en de Universiteit van Utrecht waaruit blijkt dat 10 procent van de aan vrouwen gerichte tweets haatdragend is. "Ik ben helaas de koploper bagger-ontvanger onder vrouwelijke politici." Volgens haar kreeg ze sinds ze minister werd al veel haatberichten, maar is dat toegenomen sinds ze lijsttrekker is. "We moeten dit benoemen. In het vacuüm van de stilte groeit het."
In Buitenhof kwam ook kritiek uit het hoger onderwijs aan de orde dat het kabinet te weinig geld in die sector heeft gestopt. Kaag erkende dat het niet genoeg was, maar volgens haar was D66 in het kabinet de enige partij met echte onderwijsambities: "Het glas was halfvol; ik ga niet zeggen dat alles fout was." Ze benadrukte dat ze zich samen met GroenLinks, ChristenUnie en PvdA heeft aangesloten bij de "Kenniscoalitie' om extra miljoenen in onderzoek en innovatie te steken. In 2030 zou Nederland op dat terrein dan op een investeringsniveau moeten komen van 3 procent van het nationaal inkomen.
In het gesprek ging het ook even over de miljoen euro die een rijke ondernemer deze week aan D66 heeft gegeven. Op de vraag of hiermee een rijke elite niet bepaalt wie succesvol is in de politiek, antwoordde Kaag dat de ondernemer geen invloed heeft gekocht en dat het verkiezingsprogramma al was vastgesteld voor de gift werd gedaan. "We zijn transparant over waar wij geld vandaan hebben gehaald."
Baudet vraagt publiek bij verkiezingsbijeenkomst afstand te houden
Tijdens een drukbezochte verkiezingsbijeenkomst van Forum voor Democratie in Helmond vanochtend, heeft lijsttrekker Baudet enkele keren zijn toespraak onderbroken om het publiek eraan te herinneren voldoende afstand te bewaren.
Honderden mensen waren op de manifestatie afgekomen. Politie en boa's zagen toe op de naleving van de coronaregels, maar konden niet voorkomen dat sommige mensen te dicht op elkaar stonden.
Forum voor Democratie is tegen de coronamaatregelen en de avondklok. Toch heeft de organisatie maatregelen genomen zodat belangstellenden genoeg afstand zouden houden.
Ploumen: 'Rutte wolf in schaapskleren'
PvdA-leider Lilianne Ploumen ziet in premier Rutte "een wolf in schaapskleren". "Hij doet niks voor huurders, mensen kunnen door hem sneller worden ontslagen", zegt ze in een verkiezingskrant die ze voor De Telegraaf mocht maken. "Als je echt iets wilt doen voor gewone hardwerkende mensen, dan moet je niet korten op de kinderbijslag, zeker in een tijd waarin mensen elk extraatje kunnen gebruiken."
De Telegraaf ontvangt vandaag een aantal lijsttrekkers die als gasthoofdredacteur hun eigen krant mogen samenstellen.
Ook PVV-leider Wilders haalt bij die gelegenheid uit naar de premier en VVD-liijsttrekker. Hij noemt het 'nationaal herstelplan' dat Rutte voorstelt "een campagnetrucje". Wat hem betreft moet Rutte eerst stoppen met het "categorisch uitsluiten" van de PVV.
'Let op bij invullen van heel specifieke kieswijzers'
Bij deze verkiezingen zijn er naast de bekende stemhulpen Kieskompas en Stemwijzer, ook tientallen kleine stemhulpen op internet. Politicoloog Martin Rosema van de Universiteit Twente bekeek ruim veertig kieswijzers, zoals de Technologie Kieswijzer, de Cannabis Stemwijzer, de kieshulp van vakblad Boerderij en de LHBTI-kieswijzer. Dit soort specifieke kieswijzers vernauwen mogelijk de keuze, zei Rosema op NPO Radio 4.
"Als je een bepaald onderwerp, zoals wiet, heel belangrijk vindt, dan kan zo'n specifieke stemhulp nuttig zijn om erachter te komen welke partij op dat vlak het beste aansluit", zegt hij. "Maar bij verkiezingen gaat het over heel veel onderwerpen. Zo'n stemhulp geeft dan eigenlijk niet zoveel informatie."
De vraagstelling en antwoordopties bepalen de kwaliteit van zo'n stemsite, meent Rosema. Zo kan het zijn dat de kieswijzer punten toekent aan een bepaalde partij als je voor een van de antwoorden kiest. Maar: "Hoe sterker de antwoordopties op elkaar lijken, hoe groter de kans dat je ongewild partijen uitsluit die misschien best goed aansluiten bij jouw mening."
Rosema adviseert twijfelende kiezers om naar meer dan één stemhulp te kijken, zoals naar bijvoorbeeld de Stemchecker van de Volkskrant en naar YoungVoice, die ook aandacht hebben voor moties en wetsvoorstellen uit de afgelopen kabinetsperiode. "Verkiezingen gaan namelijk niet alleen om plannen voor de toekomst. Partijen leggen ook verantwoording af voor het verleden."
Kaag hoopt dat Jetten alsnog op haar stemt
D66-lijsttrekker Sigrid Kaag hoopt dat fractieleider Rob Jetten toch op haar gaat stemmen. "Het gaat erom dat ik zijn stem kan verdienen. Hij wil hem geven aan degene die de leukste campagne voert. Dus ik doe mijn best."
Jetten zei vorige week dat hij nog niet weet op wie hij gaat stemmen. Hij kiest in het stemhokje voor iemand die "heel creatief campagne heeft gevoerd". Kaag voelt zich daardoor uitgedaagd en zei in het tv-programma Stemmen van Nederland grappend: "Rob, stem je op me?"
Bij het CDA liet prominent Hugo de Jonge vorige week weten dat hij niet op de nummer 1 van de kandidatenlijst, Wopke Hoekstra, stemt. Hij kiest voor zijn politiek assistent Bart van den Brink.
CDA-lijsttrekker Hoekstra: 'Verkorten duur WW-uitkering niet direct na coronacrisis'
CDA-leider Hoekstra weet nog niet precies wanneer zijn plannen voor de arbeidsmarkt moeten worden ingevoerd. "Dat moet gebeuren na de coronacrisis en wanneer hangt af van hoe het verder gaat met corona en van de stand van de economie. We gaan het ook niet direct doen in de eerste paar maanden na de coronatijd", zei hij in WNL op Zondag.
Donderdag pleitte hij er onder meer voor de duur van de WW-uitkering van twee naar een jaar te bekorten en daar kwam van veel kanten kritiek op.
Hoekstra herhaalde vandaag dat de verkorting van de uitkeringsduur maar één onderdeel van het plan is en dat de arbeidsmarkt echt eerlijker moet worden, zoals ook een commissie onder leiding van oud-topambtenaar Borstlap heeft voorgesteld. Hoekstra zei dat de WW in het eerste jaar juist steviger moet worden en dat daar meer geld naartoe moet gaan. En hij vindt ook dat er meer vaste contracten moeten komen en meer geld voor scholing.
Op de vraag of het dom was om donderdag over de verkorting van de WW te beginnen, antwoordde Hoekstra dat hij "geen kletsverhaal" wilde houden en dat hij inging op een vraag van een journalist. "Mensen moeten werk hebben in plaats van een uitkering." Over het moment van invoering zei hij dat het averechts zou werken om dat in de coronacrisis te doen.
Hoekstra noemde het "redelijk" om mensen met een hoog inkomen na de coronacrisis tijdelijk extra te belasten. Hij denkt dan bijvoorbeeld aan een tijdelijk toptarief voor de belasting van 55 procent voor inkomens vanaf 150.000 euro.
In het WNL-programma kreeg hij ook een aantal dilemma's voorgelegd. Een daarvan was of hij na de verkiezingen liever minister van Financiën blijft of CDA-fractievoorzitter wordt in de Tweede Kamer. Hij antwoordde dat dat afhangt van de verkiezingsuitslag. En blijft hij CDA-leider als de nummer twee op de CDA-kandidatenlijst, Omtzigt, meer stemmen haalt dan hij? Hoekstra antwoorde daarop dat het leuk zou zijn voor Omtzigt als die meer stemmen haalt, maar dat hij sowieso zelf leider blijft.
Wilders: 'Rutte kan niet tippen aan Orbán'
PVV-lijsttrekker Wilders noemt de Hongaarse premier Orbán "een held", wegens zijn verzet tegen de Europese Unie, omdat hij hekken bouwde aan de grens en de Hongaarse cultuur beschermt. In het programma Business Class, dat vanochtend op RTL 7 wordt uitgezonden, zegt hij: "Rutte kan nog niet tippen aan wat Orbán heeft gedaan. Natuurlijk niet alles is goed, je hebt het over vrijheden die minder goed gaan, maar per saldo is het iemand die we eerder moeten koesteren dan vervloeken."
Orbán ligt binnen de EU regelmatig onder vuur, onder meer vanwege zijn harde migratiebeleid en het aan banden leggen van de media.
Het voorstel van CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra om de WW-duur te verkorten, noemt hij "asociaal" en "een enorme campagnefout van het CDA". Wilders vindt het onverantwoord om in in crisistijd, terwijl veel mensen zonder werk zitten, te zeggen 'we gaan je uitkering halveren'. "Ik hoop niet dat ze het menen."
Algoritmes voorkomen dat kiezers divers worden geïnformeerd
Wie politieke video's op YouTube kijkt, komt makkelijk in een 'filterbubbel' terecht. Uit gezamenlijk onderzoek van de NOS met Pointer en De Groene Amsterdammer blijkt dat slimme algoritmes van het videoplatform op basis van het kijkgedrag bepalen welke video's bij je passen.
Wie bijvoorbeeld video's van linkse partijen kijkt, krijgt meteen suggesties om meer video's van die partijen te kijken. Wie naar FvD- en PVV-filmpjes kijkt, komt vaker in aanraking met vloggers en media van rechtse signatuur, kanalen waar vooral fragmenten van rechtse politici worden gedeeld en accounts waar veel kritiek op de coronamaatregelen luidt. Dat brengt het risico met zich mee dat mensen niet divers geïnformeerd worden.
"Voor mensen met een afwijkende mening, die door weinig mensen wordt gedeeld, kan het door een filterbubbel lijken alsof heel veel mensen die mening delen", zegt hoogleraar psychologie Paul van Lange. Daardoor kunnen mensen radicaliseren, zegt psycholoog Roos Vonk. "Je gaat door het kijken van video's niet opeens totaal anders over een onderwerp denken. Maar binnen je eigen acceptatiezone, zoals we dat noemen, kan je mening hierdoor wel geleidelijk steeds meer opschuiven."
