'Constructief' gesprek tussen EU en AstraZeneca • Marokko start donderdag met vaccineren

Liveblog gesloten

Dit liveblog is nu gesloten. Vanochtend is er weer een nieuw blog met het laatste nieuws rond de coronacrisis. Goedenacht!

Ruim de helft van Slowaken preventief getest

Slowakije heeft voor de tweede keer de gehele bevolking aan een coronasneltest onderworpen. Bijna 3 miljoen van de 5,5 miljoen Slowaken liet zich testen, van wie 1,24 procent positief werd getest. Het testen was formeel vrijwillig, maar zonder negatief testresultaat ben je verplicht tot 7 februari thuis te werken. Het massatesten wordt binnenkort herhaald in de districten van het land waar de meeste besmettingen zijn vastgesteld.

In het Centraal-Europese land werd in november ook al de gehele bevolking opgeroepen zich te laten testen. Volgens premier Matovic was de situatie in het land toen minder ernstig, met een positiviteitsratio van 1,06 procent.

'Rusland en China zetten zich op de kaart met vaccindeals'

China en Rusland springen handig in op de vraag naar vaccins. Met het Russische Sputnik-V-vaccin of het Chinese CoronaVac proberen zij voet aan de grond te krijgen in de rest van de wereld. Dat doen ze om corona te helpen bestrijden, maar ook om hun eigen invloed te vergroten, zeggen geopolitiek deskundigen tegen Nieuwsuur.

"China helpt nu de wereld en zichzelf om een pandemie te bestrijden, maar is ook bezig om er geopolitiek beter uit te komen", zegt China-specialist Ties Dams. "China wil laten zien dat het een betrouwbare en krachtige partner is." Rusland beziet de wereldwijde crisis op dezelfde manier, zegt geopolitiek analist Isa Yusibov. "Het is een soort vaccinwedloop. In de Russische achtertuin, maar ook in het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika staan steeds meer landen in de rij om het Russische Sputnik-vaccin te kopen."

Gesprek tussen EU en AstraZeneca verliep 'constructief'

Het gesprek tussen vaccinproducent AstraZeneca en de Europese Unie is "constructief verlopen", twittert Eurocommissaris Stella Kyriakides. Eerder vandaag was nog onduidelijk of de twee partijen überhaupt met elkaar om tafel gingen.

Op de agenda stond het tegenvallende aantal vaccins dat de farmaceut in het eerste kwartaal aan de EU kan leveren. Dat worden er zo'n 30 miljoen in plaats van de eerder afgesproken 80 miljoen. De spanning daarover liep hoog op. Volgens correspondent Sander van Hoorn is het nu zoeken naar een oplossing om toch aan voldoende vaccins te komen.

De vraag is wie er juridisch gelijk heeft in het geschil. Volgens AstraZeneca was er geen leveringsverplichting, alleen een inspanningsverplichting. De EU vermoedt dat de farmaceut vaccins naar Groot-Brittannië stuurde om de tekorten daar op te vangen.

Marokko begint donderdag met vaccineren

Marokko begint donderdag met het vaccineren. Vrijdag werden de eerste doses van het AstraZeneca-vaccin geleverd.

Vandaag kwam nog een levering binnen van hetzelfde vaccin. Volgens de autoriteiten heeft het land nu voldoende doses om iedereen vanaf 17 jaar oud in te enten.

Als eerste worden zorgmedewerkers, overheidsmedewerkers, leraren en ouderen ingeënt, zegt het gezondheidsministerie. Er zijn ongeveer 3000 vaccinatielocaties ingericht in het Noord-Afrikaanse land.

Nog geen vaccin voor bewoners verpleeghuizen

Tienduizenden bewoners van verpleeghuizen krijgen volgens zorgorganisaties in de eerste vaccinatierondes nog geen prik. Ze blijken niet te vallen onder de definitie 'verpleeghuisbewoner' die het ministerie van VWS en het RIVM hanteren in de vaccinatiestrategie, maar onder de doelgroep 'thuiswonend'.

Zorgorganisaties noemen het een papieren werkelijkheid. "Deze mensen staan nu te boek als thuiswonend, maar wonen eigenlijk onder hetzelfde dak als de verpleeghuisbewoners, op dezelfde gang en zitten aan de koffietafel. Toch krijgen ze hun prik nu op een later moment", zegt een woordvoerder van huisartsenvereniging LHV.

Voorzitter IOC: 'Iedereen achter doorgaan Spelen'

Thomas Bach heeft woensdag op een persconferentie nog maar eens benadrukt dat iedereen, van atleten tot de Japanse regering, achter het doorgaan van de Olympische en Paralympische Spelen staat.

De voorzitter van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) vertelde dat het gaat om een "extreem complexe organisatie, nog eens vermenigvuldigd omdat de Spelen vanwege de coronapandemie met een jaar zijn uitgesteld".

Vaccineren bewoners Waddeneilanden gebeurt op eilanden zelf

Het vaccineren van de bewoners van de Friese Waddeneilanden gebeurt op de eilanden zelf. De GGD Fryslân is nu in gesprek met de gemeenten, huisartsen en het RIVM. Het is de bedoeling dat het vaccineren van ouderen en zorgpersoneel half februari in samenwerking met huisartsen start.

De bewoners van Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog hadden er zelf om gevraagd om niet op het vasteland te worden ingeënt. GGD Fryslân gaat de komende tijd vaker naar de eilanden om uiteindelijk iedereen van boven de 18 jaar oud te vaccineren.

De GGD verwacht dat het inenten per eiland een dag tot een paar dagen duurt. Een paar weken later volgt dan de tweede prik.

Verdacht pakketje bij farmaceut Wales niet gevaarlijk

Het verdachte pakketje dat eerder vandaag werd gevonden in een fabriek van AstraZeneca in Wrexham in Wales is niet gevaarlijk. Na de vondst van het pakketje werd de explosievendienst ingeschakeld en medewerkers werden geëvacueerd.

De geëvacueerde medewerkers konden later weer terug naar binnen. Wat er in het pakketje zat, is niet duidelijk. Er wordt nog verder onderzoek naar gedaan.

Het bedrijf is cruciaal is voor de productie van het Britse coronavaccin van AstraZeneca. Volgens plaatselijke media is het belangrijk voor de laatste productiefasen van het vaccin dat er ook wordt opgeslagen. Het zou om jaarlijks 300 miljoen doses kunnen gaan. De productie van de vaccins heeft geen vertraging opgelopen.

Reizigers naar VK moeten bij aankomst tien dagen in quarantainehotel

Reizigers die Groot-Brittannië inreizen vanuit gebieden die zwaar zijn getroffen door corona, moeten eerst tien dagen in een quarantainehotel verblijven. Premier Johnson stelde in het Lagerhuis dat dit nodig is om nieuwe varianten van het coronavirus tegen te houden.

Het VK weigert al vluchten uit 22 risicolanden, die staan op de zogenoemde rode lijst. Het gaat onder meer om vluchten uit Zuid-Afrika, Portugal en veel Zuid-Amerikaanse landen. Britse staatsburgers en mensen met een verblijfsvergunning mogen het land wel in. Zij zullen op het vliegveld worden opgevangen en direct in quarantaine worden gebracht.

Drentse schaapsherder is drukte zat: 'Ze hebben zelfs de hond getrapt'

Normaal gesproken zoekt Reinier, schaapsherder van de kudde Het Stroomdal uit Schipborg, juist contact met het publiek. Maar door corona is het drukker, en hebben bezoekers een korter lontje. "Mijn collega dreigden ze zelfs de bek dicht te timmeren."

Illegaal feestje in Thaise bar, 89 buitenlanders gearresteerd

De politie in Thailand heeft 89 buitenlanders gearresteerd die op een illegaal feestje in een bar waren waar de coronamaatregelen niet werden nageleefd. De politie arresteerde ook 22 lokale bewoners, onder wie de eigenaar en een medewerker van de kroeg.

Onder de arrestanten zaten mensen uit Groot-Brittannië, de VS, Zwitserland en Denemarken. In totaal werden mensen uit tien verschillende landen opgepakt. In Thailand geldt de noodtoestand vanwege het coronavirus. Dat houdt onder meer in dat de horeca dicht moet blijven.

De feestvierders kunnen tot twee jaar cel en een boete krijgen voor het schenden van de noodtoestand. De eigenaar en de medewerker kunnen daarnaast nog een jaar celstraf krijgen voor het overtreden van een Thaise ziektewet.

Ruim 185.000 mensen gevaccineerd

In totaal zijn nu 185.356 Nederlanders gevaccineerd, meldt het RIVM op het coronadashboard. Er zijn 11.718 prikken bij gekomen ten opzichte van gisteren.

De stijging komt geheel door de GGD's, die verpleeghuismedewerkers en huisartsen inenten. Dat aantal steeg van 116.593 naar 128.311. Het aantal gevaccineerde medewerkers van de acute zorg bleef op 40.216 staan en ook het aantal gevaccineerde cliënten van langdurige zorg bleef gelijk: 16.829.

Elke dag een coronablog bij de NOS, zo zag de eerste er precies een jaar geleden uit

"De Chinese autoriteiten hebben de vakantie ter gelegenheid van het Chinese Nieuwjaar in het hele land met drie dagen verlengd. De maatregel moet verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus tegengaan. Het dodental is inmiddels opgelopen tot tachtig."

Zo begon vandaag een jaar geleden het eerste coronaliveblog van de NOS. Dat was ongeveer een maand nadat het virus in de Chinese stad Wuhan was opgedoken. De pandemie, die al meer dan 2 miljoen mensen het leven heeft gekost, economieën heeft ontwricht en politieke en sociale onrust heeft veroorzaakt, was toen nog maar net begonnen.

Jaarbeurs wordt centrale vaccinatieplek voor Utrecht

De Jaarbeurs wordt de centrale plek voor het vaccineren van de inwoners van Utrecht en omgeving. In hal 4 van het beursgebouw richt de GGD een vaccinatieplek in, die wordt volgende week dinsdag in gebruik genomen.

"Per dag kunnen hier tot 2800 mensen een vaccinatie halen, afhankelijk van de beschikbaarheid van vaccins", zegt de gemeente Utrecht. In februari moeten er 60-plussers worden gevaccineerd en daarna ook de 18- tot 60-jarigen. Tot eind augustus blijft de priklocatie open. Nu moeten Utrechters nog naar Houten voor een vaccinatie.

Op de parkeerplaats van de Jaarbeurs zit ook al een XL-teststraat.

4774 nieuwe besmettingen gemeld bij RIVM

Bij het RIVM zijn tot 10.00 uur vanmorgen 4774 nieuwe bevestigde coronabesmettingen gemeld. Dat zijn er 794 meer dan gisteren.

Dat is lager dan dan het gemiddelde van afgelopen week, toen er per dag gemiddeld 4972 mensen positief getest werden. Gemiddeld genomen daalt het aantal positieve tests.

2299 coronapatiënten in het ziekenhuis

In de ziekenhuizen nam de bezetting af. Er zijn dus meer patiënten uit het ziekenhuis ontslagen of overleden dan dat er werden opgenomen.

Er liggen nu 2299 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2379), van wie 651 op de IC (gisteren: 674), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Alternatieve carnavalsparade Mardi Gras in New Orleans

Vanwege de coronapandemie kan de traditionele Mardi Gras carnavalsparade niet doorgaan. De bewoners van New Orleans hebben een omgekeerde optocht bedacht waardoor het toch nog een beetje feest is.

Frankrijk: huidige avondklok niet genoeg

De huidige avondklok die van kracht is in Frankrijk doet het aantal nieuwe besmettingen niet voldoende dalen. Dat heeft woordvoerder Gabriel Attal van de Franse regering gezegd. De avondklok loopt van 18.00 uur 's avonds tot 06.00 uur 's ochtends. Twaalf dagen geleden werden de avondkloktijden al vervroegd van 20.00 uur naar 18.00 uur.

Volgens Attal worden er nu verschillende scenario's bekeken om de besmettingen toch terug te dringen. Eén daarvan is een "zeer strikte lockdown", maar het is ook mogelijk dat de huidige maatregelen verlengd worden. Het aantal nieuwe besmettingen in Frankrijk blijft per dag al een paar weken rond de 20.000 hangen.

Verdacht pakketje bij AstraZeneca-fabriek in Wales

De Britse politie heeft de explosievenopruimingsdienst naar een fabriek van AstraZeneca in Wrexham in Wales gestuurd. Op de locatie worden coronavaccins van de farmaceut geproduceerd. Een deel van het complex is ontruimd, laat de leiding van de fabriek weten.

Onderzoek naar vaccinaties bij kwetsbare patiënten

Het UMC Groningen (UMCG) gaat onderzoek doen naar de werking van coronavaccins bij mensen die behandeld worden voor kanker, nierproblemen en longtransplantaties. Deze patiënten behoren tot de groep voor wie covid extra gevaarlijk kan zijn. Het onderzoek wordt samen met het AVL, Erasmus MC, RIVM, het IKNL en in samenspraak met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten (NFK) uitgevoerd.

In de klinische studies van farmaceuten naar de werking van vaccins zijn nu geen mensen met kanker opgenomen. Daarom is het nog een groot vraagteken of ook zij goed beschermd zijn tegen het krijgen van covid-19 als ze zijn ingeënt. Het UMCG krijgt 7,4 miljoen euro subsidie voor het onderzoek.

Er worden tegelijkertijd door verschillende ziekenhuizen en universiteiten in Nederland ook onderzoeken gestart naar het effect van vaccins op andere kwetsbare patiëntengroepen, meldt de Nederlandse Vereniging voor Internisten. Dan gaat het bijvoorbeeld om mensen met auto-immuunziekten die medicijnen gebruiken om hun afweer te onderdrukken, over mensen die een niertransplantatie hebben gehad en mensen met het syndroom van Down.

40 procent minder druk op weg door avondklok

Het was zaterdag vlak na het ingaan van de avondklok om 21.00 uur 40 procent minder druk op de weg dan een week eerder. Dat blijkt uit een analyse van Flitsmeister. Met 1,9 miljoen actieve gebruikers in Nederland van de Flitsmeister-app geven de data een goed beeld van het autoverkeer in Nederland.

Vlak voor het ingaan van de avondklok was het juist een stuk drukker. Tussen 20.15 uur en 20.30 uur waren er 50 procent meer automobilisten onderweg. Op zondag en maandag was eenzelfde toename zichtbaar, alleen in mindere mate. "Zaterdag is misschien toch een dag dat mensen er normaliter meer op uit trekken", aldus directeur Jorn de Vries van Flitsmeister.

De Vries verklaart de piek deels uit eigen ervaring. "Ik was zelf ook een van de mensen die net voor 21.00 uur thuis moest zijn."

Privacywaakhond platgebeld om GGD-diefstal

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is moeilijk bereikbaar vanwege de grote hoeveelheid ongeruste telefoontjes over de diefstal van GGD-gegevens. Maandag werden er twee GGD-medewerkers opgepakt op verdenking van het verkopen van gegevens van mensen die zich op corona hebben laten testen.

De AP verwijst bellers voor inhoudelijke vragen naar de GGD.

Israël: in mei alle Olympiërs gevaccineerd

Eind mei moeten alle Israëlische deelnemers aan de Olympische Spelen gevaccineerd zijn tegen corona, zegt het olympisch comité van Israël. Inmiddels is al 50 procent van hen gevaccineerd, aldus persbureau Reuters.

Japan heeft gezegd dat de Olympische Spelen deze zomer gewoon doorgaan, hoewel de coronabesmettingen in het land oplopen en een flink deel van het volk doorgaan onverantwoord vindt. Internationaal vindt er discussie plaats of sporters alleen kunnen deelnemen als ze gevaccineerd zijn.

Chef de mission van Nederland Maurits Hendriks heeft het IOC en het kabinet eerder opgeroepen om met duidelijkheid te komen over de vaccinatie van topsporters.

Gaat overleg AstraZeneca nou wel of niet door?

De EU zegt dat AstraZeneca een overleg over de vaccinlevering heeft afgezegd, maar AstraZeneca ontkent dat. Volgens de farmaceut gaat het overleg vandaag wél door. Een woordvoerder van de EU zegt echter dat het overleg wel degelijk door de farmaceut is afgezegd.

Daarmee zijn de EU en AstraZeneca het nu over alles oneens, zelfs over de vraag of en wanneer de onenigheid besproken wordt.

Problemen met thuiswerken bij T-Mobile

T-Mobile kampte vanochtend met een storing op zijn vaste netwerk. Op het hoogtepunt kwamen er op allestoringen.nl bijna tienduizend meldingen binnen. De meeste meldingen kwamen uit Amsterdam, daarna Rotterdam en Utrecht. De problemen zijn inmiddels verholpen, meldt een woordvoerder.

De situatie was extra vervelend omdat veel mensen thuiswerken en scholieren thuis onderwijs krijgen. In beide gevallen wordt veel gebruik gemaakt van diensten als Microsoft Teams om met elkaar contact te hebben.

Conflict AstraZeneca en EU loopt op, farmaceut trekt zich terug uit overleg

AstraZeneca heeft zich teruggetrokken uit een overleg met de EU over de vertraagde levering van vaccins. Beide partijen vinden dat de schuld voor de productietegenvaller niet bij hen ligt. Volgens AstraZeneca staat er in het contract met de EU slechts dat het z'n uiterste best moet doen om de beloofde leveringen na te komen. De EU vermoedt dat vaccins die in Nederland en België geproduceerd zijn gebruikt zijn om productietegenvallers in het Verenigd Koninkrijk op te vangen.

De EU vroeg AstraZeneca eerder vandaag ook om het contract tussen de partijen openbaar te maken. Volgens de EU heeft de farmaceut de vertrouwelijkheid geschonden door in het openbaar te spreken over de zogenoemde 'best-effort'-clausule. Daarnaast is er ook afgesproken dat AstraZeneca in afwachting van goedkeuring door het Europees medicijnagentschap EMA al grote hoeveelheden vaccin zou produceren. Destijds is volgens de EU door AstraZeneca toegezegd dat het de capaciteit heeft om de beloofde aantallen vaccins te leveren.

Britse man na 306 dagen ontslagen uit ziekenhuis

In Groot-Brittannië is een man uit het ziekenhuis ontslagen na er 306 dagen behandeld te zijn tegen het coronavirus, schrijft de BBC. De 74-jarige Geoffrey Woolf werd op 23 maart 2020 opgenomen en in een kunstmatige coma gebracht. In april werden zijn zoons gebeld om afscheid te nemen, toen dokters geen hersenactiviteit meer zagen.

De zoons vroegen nog een hersenscan aan, die wel minimale activiteit liet zien. In juli ontwaakte Woolf, na 67 dagen aan de beademing gelegen te hebben. 127 dagen na zijn opname werd hij overgeplaatst naar een ander ziekenhuis gespecialiseerd in neurologie om verder aan te sterken. Weer 180 dagen later mocht Woolf het ziekenhuis verlaten.

Woolf was een groot wijnliefhebber, maar het virus heeft zijn smaak aangetast, vertelt hij aan de BBC: "Ik heb vier verschillende wijnen geprobeerd en ze smaken allemaal verschrikkelijk. Dat is wel teleurstellend."

Politie arresteert 131 mensen

Gisteravond en vannacht zijn 131 mensen opgepakt vanwege ongeregeldheden rond de avondklok. In Rotterdam waren de meeste arrestaties. Daar werden 81 mensen opgepakt. In Hilversum en Rotterdam had de inzet van de mobiele eenheid effect, zegt de politie. Toen de ME verscheen, verspreidden de groepen zich die zich hadden verzameld.

De politie spreekt zegt dat de avond "rustiger verlopen" is dan de drie avonden daarvoor.

Volgens de politie waren de meeste arrestanten jonger dan 25 jaar. Ze zijn vooral aangehouden voor openlijke geweldpleging en opruiing. Volgens de politie is er alles aan gedaan om nieuwe grootschalige rellen te voorkomen, zoals de inzet van extra agenten en intensief contact met onder meer buurthuizen, jeugdwerk en scholen.

IJsmachines in de Elfstedenhal worden uitgeschakeld

Het seizoen in de Elfstedenhal in Leeuwarden is voorbij, voordat het goed en wel begonnen is. De ijsmachines worden uitgeschakeld, de computer gaat op zomerstand. Door de lockdown kunnen er toch geen bezoekers meer naar binnen.

"We hebben er zoveel energie ingestopt om het mooi te maken. Er is vrijwel geen gebruik van gemaakt", zegt ijsmeester Meindert Timmerman bij Omrop Fryslân. "Dat het er nu uit moet, doet wel een beetje zeer."

De ijshal in Leeuwarden is dit seizoen precies een week open geweest - toen mochten er dertig schaatsers per dag naar binnen. Daarna was het helemaal afgelopen. En nu laat de beheerder het ijs smelten. Dat is nog niet zo gemakkelijk. "We verven de ijslaag, daar komt veel rotzooi bij vrij. Alle belijningen die je ziet, is een soort crêpepapier en oplosverf en dat moet worden schoongemaakt", aldus Timmerman. Hij verwacht dat het opruimen van het ijs een maand duurt.

Moskou versoepelt maatregelen

De burgemeester van Moskou heeft aangekondigd dat de coronamaatregelen in zijn stad worden versoepeld. Horeca kan de hele nacht openblijven en personeel mag weer gewoon op kantoor werken. Tot nu toe moesten bars en restaurants tussen 23.00 en 06.00 gesloten zijn en moest minstens 30 procent van de mensen thuiswerken.

"De pandemie neemt af in ernst en onder de huidige omstandigheden moeten we de voorwaarden creëren om de economie zo snel mogelijk te herstellen", zegt burgemeester Sobjanin van Moskou. Tijdens Kerst bereikte het aantal nieuwe besmettingen een hoogtepunt, sindsdien nemen de gevallen in Rusland af, al werden er vandaag nog bijna 18.000 nieuwe gevallen gemeld.

Meer dan 100.000 euro opgehaald voor Primera-eigenaar

Er is al meer dan een ton gedoneerd aan de eigenaar van een Primera in Den Bosch die maandag werd geplunderd tijdens rellen in de stad. Iets na 09.00 uur vanochtend ging de teller door de 100.000 euro heen.

De crowdfundactie voor Maaike Neuféglise is een initiatief van Geenstijl. De schade aan haar winkel wordt op meerdere tonnen geschat. De politie hoopt de daders op te sporen, onder meer met dna dat in de winkel is aangetroffen.

Koning en koningin reageren op rellen

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben gereageerd op de rellen in verschillende steden na invoering van de avondklok. De RVD verspreidde via sociale media een boodschap van het koninklijk paar. Daarin spreken ze hun dankbaarheid uit voor het werk van politie en hulpverleners en steken ze onder meer de getroffen ondernemers een hart onder de riem.

Biden: drie keer per week update over corona

In Amerika komen drie keer per week briefings over de stand van zaken rond het coronavirus en de vaccinaties, heeft president Joe Biden aangekondigd: "We brengen de professionals terug, we laten de wetenschap weer spreken", zei hij, een impliciete verwijzing naar zijn voorganger Trump die de woorden van zijn wetenschappelijk adviseurs vaak openlijk in twijfel trok.

Biden wil door regelmatige voorlichting bewerkstelligen dat Amerikanen vaker mondkapjes gaan dragen en zich beter houden aan de afstandsmaatregelen. Trump zag daar maar zeer beperkt het nut van in. Bij verkiezingsbijeenkomsten van de Republikeinen hielden mensen amper afstand en droegen weinig mensen mondkapjes.

Anthony Fauci, de belangrijkste medische adviseur van de president, liet zich vorige week uit over het gebrek aan eerlijke communicatie van Trump en zijn team over corona en de benodigde maatregelen. Op de vraag of dat levens gekost heeft, zei hij: "Weet je, zeer waarschijnlijk wel."

Eerste tweede prik gezet

De 39-jarige Sanna Elkadiri heeft als eerste Nederlander de tweede coronavaccinatie ontvangen. Op 6 januari was Elkadiri, die zorgmedewerker is, ook al de eerste die de eerste prik kreeg. Ook andere zorgmedewerkers krijgen vanaf vandaag hun tweede prik. Ongeveer een week na de tweede prik is de bescherming tegen het coronavirus optimaal, zegt farmaceut Pfizer.

Eerste avondklokrelschoppers voor de rechter

De eerste verdachten van de avondklokrellen moeten zich vandaag verantwoorden voor de rechter. Onder meer in Middelburg, Breda en Amsterdam moeten relschoppers in de rechtbank verschijnen. Het gaat om relschoppers die worden verdacht van bewijstechnisch eenvoudige zaken, zoals het gooien van stenen naar de politie.

Het OM zet qua strafmaat hoog in, zegt Heleen Rutgers, hoofdofficier van het OM in Oost-Brabant tegen NPO Radio1. Verdachten die hebben opgeroepen om te rellen, kunnen een gevangenisstraf krijgen.

Justitie gaat ervan uit dat er genoeg bewijs is, zegt Rutgers. "Er is veel beeldmateriaal. Relschoppers hebben zelf filmpjes op internet gezet, maar er is in de steden ook veel vastgelegd met bedrijfscamera's." De politie heeft verder ook veel filmpjes binnengekregen van omwonenden die de rellen hebben gefilmd vanuit huis.

Het veroordelen van de plunderaars is een stuk moeilijker, legt Rutgers uit. In die gevallen moet eerst duidelijk worden wie wat precies gedaan heeft en wat de schade is. Ondernemers moeten de tijd krijgen om die schade op te maken. Het OM wil de schade van de plunderingen op de relschoppers verhalen. Rutgers: "We zijn bezig om te kijken hoe we beslag kunnen leggen op hun bezittingen en vermogen." Het gaat dan bijvoorbeeld om auto's, bankrekeningen en dure scooters en jassen. "We gaan alles proberen om ze te laten bijdragen."

AstraZeneca en EU delen verbale prikjes uit over productietegenvaller

AstraZeneca kan de EU veel minder vaccin leveren dan afgesproken en het grote vingerwijzen is begonnen. De EU beweert dat AstraZeneca-vaccin dat in Nederland en België is geproduceerd, is geëxporteerd naar het VK om leveringsproblemen daar op te lossen. AstraZeneca zegt juist dat het zich aan alle voorwaarden uit het leveringscontract gehouden heeft, waar slechts in staat dat ze als farmaceut hun uiterste best moeten doen om de beloofde levering na te komen.

Wie is er verantwoordelijk voor de forse tegenslag bij het vaccin waar de EU grotendeels de vaccinatiestrategie omheen gebouwd heeft?

Spoedwet D66 en GroenLinks voor thuiswerken

D66 en GroenLinks willen dat werknemers het recht krijgen om thuis te werken. Dat willen de partijen regelen via een spoedwet. In mei vorig jaar lieten ze al weten bezig te zijn met een initiatiefwet, nu hebben ze de Raad van State gevraagd ernaar te kijken zodat de Tweede Kamer snel een oordeel kan vellen.

De haast is volgens D66 en GroenLinks onder meer geboden vanwege de rol die werklocaties spelen bij de verspreiding van het coronavirus. Uit de cijfers van het RIVM blijkt dat van de besmettingen waarvan een bron achterhaald kon worden, bijna 18 procent plaatsvond op de werkvloer. Dat is wederom een stijging ten opzichte van een week eerder, toen het nog 16 procent was.

Kamerleden ergeren zich eraan dat er werkgevers zijn die werknemers verplichten naar kantoor te komen, ook al is thuiswerken gewoon mogelijk. Juridisch gezien mag een werkgever dat doen. GroenLinks en D66 willen de wet zo wijzigen dat werknemers alleen nog verplicht kunnen worden naar kantoor te komen als er "zwaarwegende bedrijfsbelangen" zijn.

Gisteren werd in de Tweede Kamer ook een motie aangenomen van Jesse Klaver van GroenLinks en Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren. Daarin roepen ze het kabinet op wettelijk te regelen dat een bedrijfspand gesloten kan worden als er een cluster van besmettingen geconstateerd is.

Veel minder incidenten gisteravond en vannacht

Het is gisteravond en vannacht een stuk rustiger geweest dan de afgelopen dagen. Op meerdere plekken waren wel samenscholingen en soms was de sfeer gespannen, maar volgens politiechef Willem Woelders was het beeld heel anders dan de dagen ervoor.

De politiebaas zei in Nieuwsuur dat agenten niet fors hoefden op te treden: "We zitten er kort bovenop en we spreken ze aan".

Eerste Nederlanders krijgen tweede vaccin

Precies drie weken nadat de eerste Nederlander is ingeënt tegen corona, krijgt vandaag de eerste groep de noodzakelijke tweede prik. Op 6 januari was verpleegkundige Sanna Elkadiri de eerste die het vaccin kreeg op de GGD-priklocatie in Veghel en zij is vanochtend opnieuw aan de beurt.

De eerste groepen die begin januari een vaccin kregen waren verpleeghuismedewerkers en ziekenhuismedewerkers in de acute zorg. Inmiddels worden ook ouderen en kwetsbaren ingeënt. Het coronadashboard meldt dat ruim 173.000 vaccins zijn gezet.

Kamer wil meer coronasteun voor startende bedrijven

De Tweede Kamer wil dat de coronasteun voor startende bedrijven wordt uitgebreid. De vorige week aangekondigde startersregeling is alleen voor ondernemers die zijn begonnen tussen 1 januari en 30 juni 2020. Duizenden bedrijven die net daarvoor zijn gestart dreigen daardoor tussen wal en schip te vallen. Doordat zij onvoldoende omzetcijfers van voor de coronacrisis kunnen laten zien, komen ze ook niet in aanmerking voor andere steunmaatregelen.

"Het is goed dat er steun komt voor starters, maar laten we ondernemers die eind 2019 zijn begonnen niet buiten de boot laten vallen", zegt VVD-Kamerlid Thierry Aartsen. De Tweede Kamer debatteert morgen over het steunpakket.

Geld blijft binnenstromen bij crowdfundactie voor geplunderde Primera

Een crowdfundactie voor de eigenaar van een geplunderde winkel in Den Bosch heeft inmiddels meer dan 83.000 euro opgeleverd. De Primera-vestiging werd maandagavond vernield en leeggehaald en volgens eigenaar Maaike Neuféglise loopt de schade in de tonnen.

Gisteravond stond de teller op 73.000 euro. De winkeleigenaar noemde de reacties uit het hele land hartverwarmend.

De Tweede Kamer debatteert vandaag over de rellen van de afgelopen dagen, die begonnen na de invoering van de avondklok op zaterdag.

Gaan de oudsten in verpleeghuizen voor bij het vaccineren?

Er is onduidelijkheid over de volgorde waarin bewoners van verpleeghuizen worden gevaccineerd. Het ministerie van Volksgezondheid zegt nadrukkelijk dat er in de instellingen geen onderscheid wordt gemaakt naar leeftijd. "Dat gebeurt alleen bij thuiswonenden", meldt het ministerie.

Maar huisartsenvereniging LHV zegt dat er wel degelijk een indeling naar leeftijd is afgesproken. Ook individuele huisartsen, zorginstellingen en branchevereniging Actiz bevestigen dit.

Liveblog geopend

Welkom in het liveblog met het belangrijkste coronanieuws van woensdag 27 januari. Het coronablog van gisteren is hier terug te lezen.