Volgende week start uitbetaling 30.000 euro • Rutte: ik erken verantwoordelijkheid

Het debat is voorbij

Na ruim 10 uur vergaderen is het debat voorbij. Volgende week dinsdag wordt over de moties gestemd.

Rutte: we hadden zeker eerder op de pauzeknop moeten drukken

De premier geeft nu antwoord op de dringende vraag van Omtzigt over de periode vanaf juni 2019. Het kabinet wist toen van de problemen van een groep kindertoeslagouders. "Als je terugkijkt hadden we eerder op de pauzeknop moeten drukken", zegt Rutte nadrukkelijk. In juni wist het kabinet van problemen en daar "schrokken we van". Pas in november worden invorderingen stopgezet. Dat is niet eerder gebeurd, omdat het ministerie van Financiën dat geen goed plan vond.

Irritatie over Baudet's avondklok motie

Forum voor Democratie-leider Baudet dient een motie in tegen de invoering van de avondklok. Dat is tegen het zere been van CDA-Kamerlid Omtzigt. Hij is geïrriteerd dat Baudet over een totaal ander onderwerp begint en dat is ook ongepast tegenover de gedupeerde ouders. Baudet ziet het anders. "Deze motie gaat over wat voor land willen zijn en het gaat ook over hoe het belang van miljoenen mensen met voeten wordt getreden",

Omtzigt vindt dat nu de deur is opengezet dat Kamerleden zich in debatten met hun "eigen hobby's" kunnen bezighouden. "Ik ben mijn ambtsgenoot volledig kwijt."

Tweede Kamer opnieuw aan het woord, SP wil parlementaire enquête

Na de antwoorden van de bewindspersonen is opnieuw de Tweede Kamer aan zet, in de zogenoemde tweede termijn. Iedere partij dient verzoeken -moties - in aan de regering te vragen zaken anders aan te pakken. De PVV vraagt bijvoorbeeld in een motie om ouders binnen een maand te compenseren. Het CDA wil onder meer dat er duidelijkheid komt waarom in juni 2019 het kabinet "de stopknop" niet heeft ingedrukt toen duidelijk werd wat de ouders was overkomen.

GroenLinks, D66, de SP, de Partij voor de Dieren, Krol en Denk willen dat het kabinet een ingrijpende data-wet intrekt. Deze wet, die nu bij de Eerste Kamer ligt, maakt gebruik van zelflerende algoritmes. Algoritmes in de computers van de Belastingdienst hebben tot discriminatie geleid en dat mag nooit meer gebeuren, vinden de partijen.

De SP wil dat er een parlementaire enquête komt. Daarin moet bijvoorbeeld gekeken worden naar de rol van de Tweede Kamer in deze toeslagenaffaire. Ook moet dan onderzocht worden of er geen sprake is van etnisch profileren. De SP-motie krijgt waarschijnlijk steun van D66, Partij voor de Dieren, 50Plus, Van Kooten en Krol.

Het CDA wil liever dat er een staatscommissie een bredere analyse maakt van het functioneren van de rechtsstaat. Ook wil het CDA dat er een onderzoek komt van de Venetië-commissie, een organisatie van de Raad van Europa. In totaal zijn er 41 moties ingediend.

Rutte vindt dat hij de politiek niet hoeft te verlaten

Premier Rutte zegt dat hij "uiteraard" verantwoordelijk is voor de toeslagenaffaire die ertoe geleid heeft dat zijn kabinet afgelopen vrijdag aftrad. Maar hij blijft erbij dat hij er pas in de zomer van 2019 direct bij betrokken raakte, toen volgens hem pas duidelijk werd hoe ernstig de hele zaak was.

Van Huffelen: ik kan snelheid overmaken 30.000 euro niet beloven

De staatssecretaris legt uit waarom de gedupeerde ouders de voor de kerst beloofde 30.000 euro nog niet op hun bankrekening hebben gekregen. Sommige partijen, zoals de PVV en de SP, hebben kritiek hierop. Van Huffelen benadrukt dat het kabinet op die persbijeenkomst op 22 december heeft gezegd dat het geld voor 1 mei zal komen.

Het kabinet is voorzichtig met de geldstorting, omdat het geld niet onmiddellijk terecht moet komen bij schuldeisers of de schuldhulpverlening. "Het uitschrijven van een girocheque is niet zo moeilijk, maar het geld moet niet onmiddellijk verdwijnen."

Dus daarom wordt er voor de overboeking eerst goed gekeken naar de zaak en worden de getroffen ouders ook nog gebeld. "Ze kunnen er ook heel erg van schrikken als er opeens zo'n hoog bedrag op hun rekening staat." Vanaf volgende week wordt gestart met het uitbetalen van de 30.000 euro aan de eerste ouders. Van Huffelen: "Ik wil dat het zo snel mogelijk geregeld wordt. Maar ik wil en kan niets beloven."

Na Hoekstra, nu staatssecretaris Van Huffelen aan het woord

De derde bewindspersoon aan het woord is staatssecretaris Van Huffelen, verantwoordelijk voor de compensatie van de gedupeerde ouders. Ze zegt opnieuw dat het compenseren van de mensen niet zo snel gaat als het kabinet had gehoopt. Ze is ook in overleg met private schuldeisers. "Er is nog geen akkoord met hen," zegt Van Huffelen. Ze heeft al gesproken met grote schuldeisers, zoals energiebedrijven en hoopt snel op duidelijkheid.

Verder wordt er ook gekeken naar het oplossen van andere problemen, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid, wonen en werk.

Omtzigt vraagt Rutte met nadruk: waarom deden jullie niets?

CDA-Kamerlid Omtzigt is een van de belangrijkste aanjagers bij het boven water halen van de toeslagenaffaire. Hij heeft nog steeds veel vragen, ook over een ministerraad in 2019. De ministers waren inmiddels op de hoogte dat er zo'n 20.000 mensen in grote problemen zaten. Hij wil van Rutte precies weten wat er daar gezegd is. "Heeft er dan niemand van de 16 ministers toen gezegd; wat zullen we voor de ouders doen?", vraagt Omtzigt. Het kabinet was, zegt Omtzigt, op dat moment bezig om te kijken of de betrokken staatssecretaris Snel in het "zadel kon worden gehouden."

Rutte kan geen antwoord geven op de vraag en verwijst door naar minister Hoekstra van Financiën en Snels opvolgster Van Huffelen. Omtzigt accepteert het niet, en Rutte gaat later antwoord geven.

D66 eist van Rutte erkenning 'vingerafdrukken' op hele dossier, premier zegt nee

De Partij voor de Dieren en GroenLinks constateren dat Rutte weinig zelfreflectie toont. Hij erkent wel dat hij fouten heeft gemaakt, maar hij heeft geen complete beschouwing hoe het wantrouwen in het toeslagensysteem is gegroeid. GroenLinks-leider Klaver vindt dat de premier doet alsof het allemaal toevallig is gebeurd. "U bent geen toeschouwer, u bent een hoofdrolspeler", aldus Klaver. Rutte weerspreekt de kritiek en vindt dat hij wel degelijk reflectie toont en dat hij wel degelijk lessen uit de affaire trekt.

Regeringspartij D66 wil dat Rutte erkent dat hij zijn "vingerafdrukken" op het hele dossier zitten. Nee, zegt Rutte. Hij vindt dat Jetten partijpolitiek bedrijft. "D66 tegenover VVD is meer iets voor de campagne."

Ook de kleur ogen van de premier komen ter sprake

Wilders tegen Rutte: aftreden heeft geen zin, want u gaat gewoon door

PVV-leider Wilders snapt niet dat Rutte doorgaat als VVD-lijsttrekker en niet, zoals minister Wiebes, zijn werk heeft neergelegd. Wilders vindt dat het aftreden van het kabinet eigenlijk geen zin heeft gehad, omdat de hoofdrolspeler doorgaat in de politiek. Het kabinet is twee maanden eerder gestopt dan de bedoeling was. "Iedereen denkt die man trekt geen consequenties en zit straks weer in de Tweede Kamer, wordt minister of komt misschien wel weer in het Torentje."

Rutte is het er niet mee eens. Hij vindt dat het kabinet de uiterste consequentie heeft getrokken door op te stappen. "Ik sta hier niet op het partijcongres. De vraag of ik lijsttrekker kan worden is ook niet aan het parlement. Maar aan de VVD en de kiezers."

Rutte erkent nu ook betrokkenheid

Premier Rutte is aan het woord en begint bijna meteen met het beantwoorden van de vragen over zijn eigen rol. Op de persconferentie vrijdag had hij gezegd dat hij als premier wel verantwoordelijk was voor alle zaken, maar dat hij niet direct betrokken was bij de affaire. In de Tweede Kamer kwamen daar vandaag veel kritische vragen over.

Rutte heeft zijn standpunt gewijzigd. Hij vindt toch dat hij betrokken is geweest bij de toeslagenaffaire, maar voegt daar wel aan toe "vanaf het begin dat in de zomer van 2019 duidelijk was wat er gebeurde". Hij somt vervolgens op waar fouten zijn gemaakt. "Ook ik, had te weinig oog voor de uitvoering."

GroenLinks-leider Klaver, blij dat Rutte zijn betrokkenheid toegeeft , wil weten of Rutte vindt dat dat iets betekent voor zijn lijsttrekkerschap. Nee, antwoordt Rutte.

Debat tot 19.10 geschorst voor avondeten

Na de avondpauze komt premier Rutte aan het woord.

Baudet: Rutte, doe als Asscher, treed terug!

Volgens de leider van Forum voor Democratie heeft het falen van de overheid plaatsgevonden onder directe verantwoordelijkheid van premier Rutte. "Maar hij neemt die verantwoordelijkheid niet. Hij blijft in feite gewoon zitten." Baudet riep Rutte op hetzelfde te doen als PvdA-leider Asscher, die vanwege de affaire volledig het veld ruimde. Ook Rutte zou af moeten zien van het lijsttrekkerschap van zijn partij. "Herstel de rechtsstaat en treed terug!", zei Baudet.

50Plus: niemand heeft schone handen in dit dossier

De oppositiepartij spreekt ook afschuw uit over de toeslagenaffaire en denkt dat dit onder meer komt door het te ingewikkelde toeslagensysteem. "Het stelsel is veel te ingewikkeld, ook voor ambtenaren", zegt Van Brenk die vindt dat de menselijke maat terug moet. Ze vindt dat ook de Tweede Kamer schuld heeft. "Hoe heeft de politiek ooit deze onzalige regeling goedgekeurd? De Tweede Kamer mag zich niet meer laten opjagen en moet beter kijken of een wet wel uitvoerbaar is. "Niemand heeft schone handen in deze zaak." Ook is ze kritisch over Rutte. "De Teflon-premier die alles van zich af laat glijden."

Denk: Rutte en kompanen kunnen hier niet mee wegkomen

Partijleider Azarkan begint zijn betoog met het opsommen van persoonlijke verhalen van gedupeerden. Velen van hen zijn slachtoffer geworden van discriminatie, omdat de computers van de Belastingdienst in hun algoritmes kunnen selecteren op etniciteit. Denk noemt de overheid een "racistisch monster" en hij vindt dat Rutte en andere bewindspersonen hier verantwoordelijk voor zijn. "Het kan niet zo zijn dat Rutte en zijn kompanen hiermee wegkomen", zegt Azarkan.

SGP: Ook onze partij heeft menselijke maat uit oog verloren

De SGP vindt ook dat ze het zelf beter hadden moeten doen, zo blijkt uit het betoog van partijleider Van der Staaij. Hij is positief over tal van voorstellen van het kabinet en heeft nog wel allerlei vragen. Maar de slotsom is duidelijk: "Ook de SGP heeft in de drang naar duidelijkheid en daadkracht de menselijke maat uit het oog verloren." Van der Staaij vindt dat zowel het kabinet als de Tweede Kamer moet werken aan een overheid "met een ander gezicht".

Partij voor de Dieren: was aftreden wel integer en gemeend?

Partijleider Ouwehand heeft veel vragen over de aanpak en de houding van Rutte. Allereerst vraagt ze zich af of het aftreden van het kabinet wel integer was. "Of gebeurde het, zoals we Rutte kennen, pas toen er geen ontkomen meer aan was?" Ook kraakt ze de manier waarop de premier met het onderwerp is omgegaan. "Hij is een soort dagvoorzitter, die kijkt van "wat heb ik hier nu mee te maken?"

In het tijdperk Rutte is het gebruikelijk geworden dat ambtenaren hun kritiek en bezwaren op Post-It-stickers schrijven, zodat ze weer van de papieren afgehaald kunnen worden. Dat kan zo niet meer door, vindt Ouwehand. Ze heeft weinig vertrouwen in een betere informatievoorziening aan de Tweede Kamer. Op Kamervragen kwam gisteren een enorme stapel papier, zonder heldere antwoorden. "Er wordt beloofd dat alles anders wordt, maar wat we hebben gekregen is van hetzelfde laken een pak".

CU steekt ook hand in eigen boezem, 'we moeten beter bestand zijn tegen hypes'

De leider van de ChristenUnie Segers is geraakt door de harde conclusies in het rapport, omdat ook blijkt dat de Tweede Kamer en zijn eigen partij dit hebben laten gebeuren. De Tweede Kamer moet het anders doen; beter bestand zijn tegen hypes, beter luisteren naar adviseurs zoals de Raad van State en beter kijken naar de uitvoerbaarheid van regels. "We moeten vanaf nu werken aan een overheid met een ander gezicht."

Ploumen (PvdA): Rutte fietst met appel in zijn hand weg van verantwoordelijkheid

Ploumen is de nieuwe fractievoorzitter van oppositiepartij PvdA, sinds haar voorganger Asscher vorige week zich terugtrok vanwege zijn betrokkenheid bij de toeslagenaffaire. Ploumen begint ook over de persoonlijke verantwoordelijkheid van de premier. Hij was rond 2002 al betrokken bij een fraudeteam. "Het wantrouwen is langzaam in alle systemen geslopen.". De PvdA zegt dat Rutte's vingerafdrukken op "elke pagina" zitten.
Ploumen vindt een excuus niet voldoende. "Iedere kind leert dat sorry zegen alleen helpt als je het ook echt meent."

Ze wil niet dat Rutte de zaak te luchtig neemt. "Het kan niet zo zijn dat Rutte met een appel in zijn hand en een glimlach op zijn gezicht wegfietst voor zijn verantwoordelijkheid."

Video: CDA'er Omtzigt uit kritiek op Nederlandse staat

Politiek wil andere toeslagensysteem, maar hoe?

SP: behandeling ouders onfatsoenlijk, 'beeldvorming boven alles'

SP-leider Marijnissen begint over de onlangs beloofde 30.000 euro compensatie, die nog geen enkele gedupeerde ouder heeft ontvangen. Het kabinet beloofde dit geld op een persmoment voor de Kerst, maar de uitbetaling blijkt nog niet geregeld. "Hoe haal je het in je hoofd om dit te beloven terwijl er nog geen idee is om het te regelen? Dan heb je toch geen fatsoen?" De SP denkt dat het kabinet vooral bezig was met de beeldvorming. "Beeldvorming boven alles."

Ook de SP wil dat Rutte zelf ook verantwoordelijkheid neemt. "Wat doet dit eigenlijk met hem?", wil Marijnissen weten.

GL wil dat Rutte betrokkenheid toegeeft aan bouwen 'systeem van wantrouwen'

Oppositiepartij GroenLinks begint ook over de rol van premier Rutte in de toeslagenaffaire. Bij het aftreden vrijdag zei Rutte dat hij als premier wel de eindverantwoordelijkheid heeft, maar niet direct betrokken was. Daar is GroenLinks-leider Klaver het niet mee eens. In antwoord op Kamervragen is in vijf pagina's beschreven op welke manier Rutte betrokken was. "Het zou hem sieren als hij dat zou toegeven", zegt Klaver. "Hij moet erkennen dat in zijn periode een systeem van wantrouwen is opgebouwd."

Debat over aftreden kabinet, maar wat is trending op Twitter?

Hoe kijkt Rutte naar zijn eigen optreden, wil D66 weten

Regeringspartij D66 is blij dat het kabinet is afgetreden en vraagt om snel een nieuw simpeler toeslagensysteem in te voeren. De partij wil dit al langere tijd en praat hierover met andere voorstanders, zoals GroenLinks, PvdA en 50Plus. "We moeten nu doorpakken", zegt D66-fractievoorzitter Jetten.

Hij vraagt ook speciaal naar de rol van premier Rutte in deze affaire. Hij was premier tijdens "deze ellende". "Wat is de reflectie op zijn eigen rol?"

CDA wil tijdspad hulp gedupeerden

Kamerlid Omtzigt wil ook van het kabinet een overzicht hebben wanneer de gedupeerden precies geholpen gaan worden. "Ik wil een tijdspad hebben." Hij heeft nog steeds niet veel vertrouwen in de huidige compensatieregeling. "Slechts twee procent is geholpen, en er is meer geld naar de Belastingdienst gegaan dan naar de ouders."

Hij is ook geërgerd dat het kabinet zich niet houdt aan de vrijdag gemaakte belofte over betere informatievoorziening. Pas gisteravond kregen de Kamerleden een pakket antwoorden op hun vragen, maar er werden volgens hem allerlei vage antwoorden gegeven.

Omtzigt hekelt de 'kliek in Den Haag', 'er is iets fundamenteel mis'

Het CDA-Kamerlid heeft in zijn verhaal stevige kritiek op de Nederlandse staat en dat komt omdat de macht en de tegenmacht niet werkt. "Er is een innige band tussen het kabinet en de Tweede Kamer, tussen het kabinet en de pers", constateert Omtzigt met woede in zijn stem. Hij denkt dat daarom niemand aandacht heeft besteed aan het leed van zo'n 100.00 mensen, dat zijn de 30.000 getroffenen en hun familie. "Er is iets fundamenteel mis in Nederland." Ook belangenorganisaties krijgen ervan langs. Ze geven nooit stevige kritiek, omdat ze allemaal "eten uit de staatsruif." "Het is onze kliek in Den Haag die neerkijkt op hardwerkende Nederlanders."

Ook noemt hij Nederland een "bananenmonarchie".

Wilders: voor zelfreflectie moet u naar de psychiater

Wilders vindt dat premier Rutte vuistdik in het toeslagendossier zit, maar dat hij alles bagatelliseert. "Zolang hij maar in het Torentje kan blijven. Het motto: ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken, staat in de deur gegrafeerd." De PVV-voorman vindt het niet uit te leggen dat Rutte VVD-lijsttrekker blijft. Hij noemt dat schaamteloos.

ChristenUnie-leider Segers vraagt Wilders om zelfreflectie. "Voor zelfreflectie moet u naar de psychiater", antwoordt de PVV'er "U wilt zelfreflectie? De boom in. Zij zijn verantwoordelijk", zegt hij, wijzend op het kabinet.

Omtzigt: rapport behoort net als corona tot lopende zaken demissionaire kabinet

Het woord is aan CDA-Kamerlid Omtzigt. Hij bracht de toeslagenaffaire samen met SP-collega Leijten aan het rollen. "Een grote groep is ouders is jarenlang vermalen, met gruwelijke gevolgen. Ze hebben geen enkele bescherming gekregen van de rechtsstaat."

Omtzigt vindt dat het rapport 'Ongekend onrecht' niet kan wachten. Er moeten nu dingen worden gedaan. Wat hem betreft hoort dat net zo goed tot de lopende zaken, als de corona-aanpak, die het demissionaire kabinet nog kan doen.

Wilders: etniciteit niet de oorzaak van deze ellende

PVV-leider Wilders is de tweede spreker. Hij zegt dat het kabinet de Tweede Kamer heeft voorgelogen en stukken heeft achtergehouden. Hij vindt dat de democratie en de rechtstaat zijn geschonden en vindt het vreselijk dat onschuldige mensen het slachtoffer zijn geworden.

PvdA-fractievoorzitter Ploumen vindt het een onwaarachtig betoog: "Als iemand zich de afgelopen jaren schuldig heeft gemaakt aan etnisch profileren, is het de heer Wilders wel." Ook Azarkan van Denk zegt: "Dit is wat u altijd wilde."

De twee Kamerleden hebben het erover dat mensen volgens het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie op hun achtergrond zouden zijn aangewezen als fraudeur. Volgens Wilders klopt dat niet. "Etniciteit is niet de oorzaak van deze ellende."

Dijkhoff rondt af: we hebben dure plicht om dingen te verbeteren

Dijkhoff sluit zijn betoog af met de conclusie dat de overheid in de toeslagenaffaire als "een domme, brute kracht" heeft opgetreden. "We hebben nu de dure plicht om de lessen die we hebben geleerd, om te zetten in nieuw beleid."

Dijkhoff wil minder 'mediagedreven dynamiekjes' in de Tweede Kamer

Dijkhoff vindt dat de cultuur in de Tweede Kamer anders moet. "Misschien moeten we ons nog maar twee dagen met de actualiteit bezighouden en de rest van de week met echt belangrijke dingen." Er wordt lacherig op gereageerd en "het gaat misschien ook wat ver, maar er zit wel een kern van waarheid in." Hij vindt dat de waan van de dag, "gedreven door media", te leidend is en hij zou meer tijd willen voor bijvoorbeeld wetgeving.

SP-leider Marijnissen wijst erop dat het juist parlementariërs waren die de toeslagenaffaire aan het rollen hebben gebracht: Leijten (SP) en Omtzigt (CDA). Volgens Dijkhoff staat dat er los van. "Ik heb niet gezegd dat die parlementariërs hun werk niet goed deden." Het gaat over een algemeen principe.

Dijkhoff: politiek kan niet helemaal transparant worden

Dijkhoff denkt dat je nooit helemaal afkomt van wat wel de Rutte-doctrine wordt genoemd. Hij zegt dat er altijd ambtenaren zullen blijven die samen een broodje eten. "En die gaan dan niet allebei snel terug naar hun bureau om een verslagje te tikken." Hij wijst op de romanfiguur in The Circle van Dave Eggers , die ten behoeve van de transparantie permanent een body cam ging dragen. "In het boek liep dat niet goed af."

Dijkhoff: VVD wil van toeslagensysteem af, maar heeft nog geen alternatief

De VVD wil af van het toeslagensysteem. "Maar toen moesten we op zoek naar een alternatief en toen liepen we vast", stelt fractieleider Dijkhoff. Maar het blijft de wens om het anders te gaan doen. "Ergens zullen we elkaar wel gaan vinden", zegt hij tegen CU-leider Segers.

Fractieleider Ploumen van de PvdA wijst erop dat haar partij, net als D66 en GroenLinks, voor gratis kinderopvang is. Dijkhoff is daar niet enthousiast over. "Want voor je het weet, heb je staatscrèches." Hij zegt dat vooral de financiering en niet zozeer de organisatie van de kinderopvang anders moet.

VVD wil 'opener kijken' naar andere vormen van financiering kinderopvang

Dijkhoff wil opener gaan kijken naar andere vormen van financiering van de kinderopvang. Hij zegt dat naar aanleiding van een voorstel van D66 en GroenLinks. Zij willen de kinderopvang gratis wordt, dan kan er nooit meer een fraudejacht plaatsvinden op ouders. "Gratis" gaat de VVD-fractievoorzitter wat te ver, zegt hij. Maar hij wil kijken hoe het anders kan.

Dijkhoff: ook mijn fractie schuldig, te veel gericht op fraudebestrijding

Dijkhoff zegt dat er ook in zijn partij een te eenzijdige focus op fraudebestrijding was. Het idee was, ook bij andere partijen in de Tweede Kamer: als iets eruit ziet als fraude, behandel het dan maar als fraude. Daardoor was er te weinig aandacht voor mensen die niets fout hadden gedaan. "Als Kamer zouden wij er goed aan doen, om bij wetten meer aandacht te hebben voor de uitvoering."

Hij wijst erop dat de Kamer wetten vaak loslaat, als ze zijn aangenomen. "Terwijl het in de levens van gewone mensen dan nog moet beginnen."

Dijkhoff: etnisch profileren is een foute zaak

Denk-leider Azarkan vraagt Dijkhoff naar het etnisch profileren in de affaire met de kinderopvangtoeslag. Dijkhoff noemt gericht onderzoek doen naar mensen met een buitenlandse achternaam een foute zaak. Hij wijst erop dat je waarschijnlijk vindt wat je zoekt, als je vooral onderzoek doet naar een bepaalde groep. Als je gaat onderzoeken dat veel Brabanders over de schreef gaan met carnaval, zal dat vooroordeel ook bevestigd worden, zegt hij.

Dijkhoff kwam vorige week tot inzicht: kabinet kan aftreden èn pandemie bestrijden

SP-leider Marijnissen vraagt aan Dijkhoff wanneer hij tot het inzicht is gekomen dat het aftreden van het kabinet niet alleen symbolisch is, zoals hij tot voor kort vond. "Vorige week", antwoordt Dijkhoff. Hij kreeg toen het idee dat het toch samen kan gaan: verantwoordelijkheid nemen voor een hard rapport en ook doorgaan met de pandemiebestrijding. "Dat is voortschrijdend inzicht."

Wilders tegen Dijkhoff: er is er één die er steeds bij was, premier Rutte

VVD'er Dijkhoff maakt namens zijn fractie excuses voor de affaire met de kinderopvangtoeslag. Wilders wijst erop dat er één VVD'er was die er steeds bij betrokken was: premier Rutte. "Hij gaat lachend gewoon door."

Dijkhoff zegt niet weg te lopen voor de verantwoordelijkheid die ook partijgenoten hebben gedragen. "Dat doen zij zelf ook niet. Het hele kabinet is afgetreden." Hij zegt het jammer te vinden dat Wilders zijn pijlen op één persoon richt en voorbijgaat aan de inhoud van het rapport.

Rutte: rapport toeslagenaffaire was hard als een mokerslag

Premier Rutte legt uit waarom hij vrijdag het ontslag heeft aangeboden van het voltallige kabinet. De conclusie in het rapport over de toeslagenaffaire was "hard als een mokerslag", zegt hij. "Als het systeem heeft gefaald, kan alleen gezamenlijk verantwoording worden gedragen."

Hij spreekt over de demissionaire status van het kabinet in deze tijd van corona. "We werken in het besef dat we steeds op zoek moeten naar voldoende draagvlak in de Tweede Kamer."

Kamer beklaagt zich over late informatie

Demissionair premier Rutte legt een verklaring af over het aftreden van het kabinet. Voordat hij begint klagen Kamerleden over het dikke pak papier dat zij vlak voor het begin van het debat nog hebben gekregen. "Ik heb dat allemaal niet kunnen lezen", zegt PVV-leider Wilders. "Dus dit is het begin van een hele reeks debatten."

Debat begint na de verklaring van de premier

Het debat is officieel nog niet ingepland, maar het is de bedoeling om meteen na de verklaring van de premier om 13.00 uur te beginnen.

U kunt het debat thuis volgen via onder meer NPO 1, NPO Politiek en NOS.nl

Premier Rutte legt verklaring af over aftreden kabinet

Premier Rutte heeft vrijdag, naar aanleiding van het rapport van de parlementaire onderzoekscommissie-Van Dam, het ontslag van zijn kabinet aangeboden aan de koning. Aan het begin van het debat in de Tweede Kamer legt hij daarover een verklaring af.

Debat over de kinderopvangtoeslagen lijkt een verkiezingsdebat te worden

Het debat dat vanmiddag in de Tweede Kamer wordt gehouden over de toeslagenaffaire, zal waarschijnlijk ook een verkiezingsdebat worden. Premier Rutte, met zijn VVD ruimschoots op kop in de peilingen voor 17 maart, zal daarbij het doelwit zijn van de andere partijen. Die vaardigen bijna allemaal hun fractievoorzitter af voor het debat, wat aangeeft waar de prioriteit ligt. Alleen het CDA laat de specialist op dit dossier, Pieter Omtzigt, het woord voeren.