Debat coronawet: veel kritiek op aanpak kabinet, wel voldoende steun
- Vandaag was in de Tweede Kamer het kabinet aan het woord over de coronawet.
- Minister Grapperhaus zegt dat er "niet wordt gestrooid met boetes"
- Minister De Jonge zegt dat het de coronawet beter had moeten uitleggen
- Minister Ollongren zegt dat het kabinet lerend vermogen heeft getoond
Debat afgelopen
Het debat is afgelopen. Volgende week wordt er over de wet, de amendementen en de moties gestemd.
De Jonge: vaccinatie onze beste troef
Op de vraag van Kamerleden wanneer de coronawet niet meer nodig is antwoordt minister De Jonge dat hij dat niet weet. De wet is pas niet meer noodzakelijk als de maatregelen niet meer noodzakelijk zijn. Het kabinet heeft de wet niet voor niets een tijdelijke wet genoemd, zegt hij. "Maar als u het mij vraagt is vaccinatie onze beste troef."
SP: geen misbruik wet door kabinet
SP-Kamerlid Hijink wil er op kunnen vertrouwen dat het kabinet goed met deze wet omgaat. Hij wil niet dat het kabinet de wet gebruikt om er toch maatregelen door te drukken die niet goed zijn voorbereid. Ook wil de SP dat er wordt vastgelegd dat verlenging van de wet alleen kan als de beide Kamers dat goedkeuren. "Dat is voor mijn partij een belangrijk punt", zei hij.
VVD stemt voor maar niet van harte, PvdA blij met samenwerking
De VVD is blij met de samenwerking met verschillende oppositiepartijen om de wet op belangrijke punten aan te passen. "We stemmen voor, maar niet van harte", zei Kamerlid Veldman. De VVD vindt het inperken van grondrechten van mensen ongewenst, maar wel nodig is deze pandemie. De coronawet is daarvoor een acceptabele juridische basis voor de VVD.
Ook de PvdA prijst de samenwerking tussen regeringspartijen en oppositiepartijen. Kamerlid Kuiken wenst het kabinet veel succes bij het verkrijgen van meer draagvlak voor de wet. Wel had zij iets meer zelfreflectie gewild over de volgens haar misgelopen introductie van de wet. "Maar sorry is a hard word to say".
Twee tegenstanders blijven in ieder geval tegen
De PVV blijft tegen de coronawet. "Het debat heeft me juist gesterkt in mijn opvatting. Met overtuiging zal de PVV tegen deze coronawet stemmen", zei Kamerlid Markuszower. Ook Kamerlid Krol zal dinsdag tegenstemmen. Hij noemt de wet onvoldoende democratisch.
Mondkapje met hoofddoekje valt niet onder boerkaverbod
Iemand met een mondkapje en een hoofddoek hoeft zich geen zorgen te maken over een boete vanwege het boerkaverbod. Minister Ollongren begrijpt dat er vragen over zijn, maar een mondkapje dragen wordt gevraagd vanwege de volksgezondheid.
Minister Ollongren spreekt ook niet over fouten, maar het tonen van 'lerend vermogen'
De derde en laatste minister is aan de beurt. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken deelt een compliment uit aan de Tweede Kamer. De coalitie heeft met oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, 50Plus en SGP weken gewerkt aan aanpassingen om een betere wet tot stand te brengen. De D66-minister vindt net als haar collega De Jonge niet dat de eerste versie van de wet niet goed was. Ze spreekt wel over een "zoektocht onder ongekende omstandigheden." "We hebben ons lerend vermogen getoond."
CDA vreest verwarring door boete-uitzonderingen, 'jeugd op trapveld wordt dan ook mantelzorger'
Niet iedereen hoeft te vrezen voor een coronaboete als de anderhalve meter-regel wordt overtreden. Voor mantelzorgers komt bijvoorbeeld een uitzondering en dat baart regeringspartij CDA zorgen. CDA-Kamerlid Van Dam vindt de Nederlandse boete van 99 euro al laag en spreekt over een "knuffelboete". Duitse parlementariërs die te dicht bij komen, moeten een boete van 5000 euro betalen, weet Van Dam.
Hij vreest dat het werk voor handhavers en boa's te ingewikkeld wordt gemaakt door allerlei uitzonderingen. "Straks wordt de jeugd op een trapveldje nog sneller mantelzorger dan het virus zich nu ontwikkelt", aldus Van Dam. Maar Grapperhaus deelt die vrees niet. Hij erkent wel dat er door de coronacrisis veel van de coronahandhavers is gevraagd.
4000 betalende overtreders krijgen boetegeld niet terug
Al 4000 Nederlanders hebben voor een coronaovertreding al een boete betaald van 390 euro. Nu de boete wordt verlaagd naar 90 euro is de vraag, ook uit de Tweede Kamer, of diegene die hun hogere boete al hebben betaald nog geld terug kunnen verwachten. Minister Grapperhaus zegt dat dit niet kan. De rechter heeft al een uitspraak gedaan en dat kan niet worden teruggedraaid. "Daar ga ik niet in treden. Dat moeten we respecteren."
Grapperhaus wil overtreders 'niet zomaar op de bon slingeren', maar het OM bepaalt
Verwarring bij sommige oppositiepartijen over een eerdere belofte van de minister van Veiligheid en Justitie over het niet te snel bestraffen van corona-overtreders. Hij heeft eerder gezegd dat er altijd eerst een waarschuwing komt en dat iemand niet snel voor de rechter staat. Het is alleen het Openbaar Ministerie die over de handhaving gaat en zelf de aanpak bepaalt. Minister Grapperhaus wil zich absoluut niet bemoeien met de aanpak van het OM. "Daar heb ik geen invloed op en dat hoort ook niet zo te zijn."
Minister Grapperhaus begrijpt wens tot verlaging coronaboete
Over de coronaboetes en de hoogte ervan is veel te doen geweest en minister Grapperhaus heeft de boete ook verlaagd. Nu krijgt bijna niemand met een coronaboete meer een aantekening in het strafblad. Een strafblad maakt het vinden van een baan namelijk extra lastig. Denk-fractievoorzitter Azarkan wil graag weten of alle gestraften nu geld terugkrijgen. Daar gaat de minister later op antwoorden.
Lunchpauze tot 14.30 uur
De Kamerleden en de ministers gaan even een hapje eten, daarna gaan Grapperhaus en Ollongren nog hun vragen beantwoorden.
Einde tijdelijke coronawet niet te voorspellen, 'ik heb geen profetische gaven'
De ChristenUnie wil meer zekerheid over de vraag tot hoelang de coronawet ingevoerd blijft. Gaan Nederland weer over op 'gewone' wetgeving als de besmettingsgraad op een bepaalde waarde staat? Blijft de wet nog geldig als in Nederland het virus is uitgedoofd, maar nog niet in het buitenland? De Jonge kan geen enkele termijn geven; het is afhankelijk van het succes van het vaccin of het vinden van een succesvolle behandeling. "U verwacht van mij zulke profetische gaven. Niemand kan het einde van deze nare film voorspellen."
Cafés gaan nog niet langer open
Verbazing over kritiek op vrijblijvendheid mondkapjes-advies
Minister De Jonge begrijpt de kritiek op de vrijblijvendheid van het mondkapjes-advies niet. De mondkapjes in de publieke ruimte worden niet opgezet, omdat het kabinet geen mondkapjesplicht heeft ingevoerd, zo wordt gezegd door sommige deskundigen. Het verbaast de minister, omdat de belangrijkste maatregelen zoals handenwassen en anderhalve meter afstand houden, ook een advies is, en geen plicht. "Want als we wel een plicht invoeren, dan zijn we vrij snel op weg naar een samenleving waar je niet in wilt wonen."
De Jonge zegt dat veel mensen wel hun handen vaak wassen. "En daar staat ook geen boa naast."
Video: nog even de voors- en tegens van de Kamerleden bekijken
En de SP vraagt ook nog belangrijkere rol van Eerste Kamer
Minister De Jonge is zeer gereserveerd om ook nog de Eerste Kamer een grotere rol te geven. Hij raakt ook een beetje geïrriteerd dat sommige oppositiepartijen doen alsof het parlement niets te zeggen heeft. "U kunt ons te allen tijde bestellen. We debatteren heel vaak over de coronamaatregelen."
De Jonge waarschuwt: 'in tijd van spoed niet 8 dagen wachten op toestemming Kamer'
Kamerleden willen de zekerheid dat zij eerst akkoord gaan met nieuwe coronamaatregelen voor ze ingaan. Dat staat ook in de nieuwe coronawet. Maar er is wel een clausule: bij spoed kan het kabinet met onmiddellijke ingang ingrijpende maatregelen in laten gaan. De Jonge maakt duidelijk dat dit zeker kan gebeuren. "Je doet niemand een plezier om er acht dagen later nog eens over te te gaan vergaderen." En: "Met vergaderen krijgen we het virus er niet onder." De minister wil wel zijn best doen om met voorspelbare maatregelen te komen en niet vaker dan nodig van die spoedbepaling gebruik te maken. Hij denkt dat Nederlanders het niet begrijpen als het kabinet zeggen dat er snel strengere maatregelen nodig zijn, maar dat ze pas acht dagen later ingaan. "Dan denken mensen ook: Uhhh, het was toch urgent".
De minister waarschuwt: afschalen coronamaatregelen 'niet reeël'
De minister geeft bij de behandeling van allerlei amendementen, een voorwaarschuwing. De huidige coronamaatregelen zullen nog wel voortduren. De cijfers lopen nog steeds op. "De cijfers nopen tot nadenken: zou je met het huidige pakket door moeten? Afschalen lijkt op dit moment echt niet reeël."
Dit weekend wordt bekeken of de trend doorzet en dinsdag komt het kabinet dan met een brief hoe het verder moet.
Oppositie blijft vragen om zelfkritiek van minister De Jonge over zijn aanpak
Oppositiepartijen blijven proberen om minister De Jonge tot meer "zelfreflectie" te dwingen op de wijze waarop hij de totstandkoming van de coronawet heeft aangepakt. PvdA-Kamerlid Kuiken noemt de aanpak niet zorgvuldig en "onvoldoende doordacht" en dat heeft tot maatschappelijke onrust gezorgd. Ook de invoering van de corona-app leidde tot veel vragen. Kuiken hoopt dat het kabinet in de toekomst met minder "bravoure" te werk zal gaan.
De Jonge wijst er op dat er veel maatschappelijke onzekerheid en polarisatie is en dat er bewust verkeerde informatie wordt verspreid. "Het is dan niet eenvoudig om te opereren", Zaken worden, ook door Kamerleden, verkeerd voorgesteld, bijvoorbeeld over een vaccinatieplicht staat. "Dat staat helemaal niet in de wet. Ik vraag de Kamer dus ook om zorgvuldigheid."
De Jonge ontkent dat het kabinet 'meer macht' wilde grijpen, de uitleg niet goed
De SP wil dat minister De Jonge erkent dat zijn eerste versie van de wet bedoeld was om meer macht aan het kabinet te geven en de Tweede Kamer buitenspel te zetten. De minister doet dat niet. "Doen voorkomen alsof de wet destijds bedoeld was om te regeren per decreet, is feitelijk onjuist", aldus De Jonge met nadruk. "Het was bedoeld dat de verhoudingen met het kabinet te normaliseren."
De minister vindt wel dat het kabinet te weinig tijd heeft genomen om de bedoeling van de wet uit te leggen. "We hebben onvoldoende tijd genomen voor betere uitleg en goede communicatie", zegt De Jonge. Oppositiepartij SP, Denk en het Kamerlid Kooten zijn ontevreden over zijn reflectie. Maar De Jonge blijft bij zijn woorden dat de wet nooit bedoeld was om de zeggenschap van de Kamer te beperken. "We hebben wel onvoldoende tijd genomen."
Lees hier over de Tweede Kamer en de coronawet
De belangrijkste punten uit de coronawet
Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen:
- De coronaboete wordt verlaagd van 390 naar 95 euro.
- De maximumgevangenisstraf op het overtreden van afstandsregels of een samenscholingsverbod wordt verlaagd van een maand naar twee weken.
- Er komt geen landelijk bezoekverbod voor verpleeghuizen in de wet.
- De wet blijft maximaal drie maanden van kracht, in plaats van zes maanden.
- In noodgevallen kan het kabinet maatregelen doordrukken, maar de Kamer houdt de mogelijkheid dat binnen een week weer terug te draaien.
De Jonge: Het virus houdt ons nog een half jaar, jaar in de greep
De minister van Volksgezondheid begint eerst met een inleidend statement over het coronavirus dat blijft oplopen. "Het virus zal ons het komende half jaar, jaar nog in de greep houden en zal ons nog lang belemmeren in onze vrijheid." Hij vindt het daarom heel belangrijk dat er een goede wet komt die een aantal zaken beter regelt.