Holleeder krijgt levenslang voor vijf moorden en gaat in hoger beroep

Liveblog gesloten

Vandaag is Willem Holleeder door de rechtbank in Amsterdam veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. Die krijgt hij voor het opdracht geven tot vijf moorden. Holleeder houdt vol onschuldig te zijn en gaat in hoger beroep.

De berichtgeving gaat verder in het onderstaande artikel:

Reactie zussen:

Astrid en Sonja Holleeder hebben volgens hun advocaat 'kennis genomen van het vonnis'. Ze willen verder niet reageren. "Het vonnis spreekt voor zich."

Geschreven verklaring van Holleeder

Holleeder gaat in hoger beroep

De advocaten van Holleeder zeggen dat hij in hoger beroep gaat tegen het vonnis.

Holleeder legt verklaring af

De advocaten van Holleeder hebben deze verklaring voorgelezen, die Holleeder na het vonnis heeft geschreven in zijn cel:

"Ik heb bij de rechtbank vaak mijn zorgen geuit dat de ongekende mediacampagne die mijn zusters met behulp van journalisten tegen mij gevoerd hebben, zijn effect niet zou missen. De rechtbank heeft mij steeds verzekerd dat daar geen sprake van zijn en dat mijn eerlijk en objectief op grond van het bewijs zou worden beoordeeld. Ik heb mij niet schuldig gemaakt aan het opdracht geven tot liquidaties en bewijs daarvoor is er dan ook niet. Maar ik ben nu toch veroordeeld. Ik kan het niet anders zien dan dat ik al die tijd gelijk hebt gehad."

Nabestaande gilt na uitspraak

Zodra de rechtbank de levenslange gevangenisstraf voor Holleeder heeft uitgesproken, wordt er geapplaudisseerd in de rechtszaal. Vlak erna klinkt een gil. Die gil was afkomstig van een nabestaande, het is nog onbekend wie het was.

Bekijk hier de beelden:

Vonnis

Het volledige vonnis in de zaak tegen Holleeder is hier te lezen:

Video: rechtbank spreekt vonnis uit

Applaus en Holleeder kijkt om

Na het uitspreken van de straf, klapt iemand in de zaal. Holleeder kijkt even om. Daarna staat hij op, om door de parketpolitie de zaal uitgebracht te worden.

'Levenslang enige passende straf'

Levenslang is de enige passende straf voor Willem Holleeder, vindt de rechtbank. "U meent gewetenloos en onverschillig te beschikken over leven en dood", aldus de rechtbank.

"U bent zelf lang buiten schot gebleven. Het motief lijkt te liggen in geldelijk gewin."

Willem Holleeder wilde niet meewerken aan persoonlijkheidsonderzoek. Als je naar zijn verleden kijkt, ging het volgens de rechtbank "van kwaad tot erger". De rechtbank acht de kans op herhaling groot en daarom moet Holleeder levenslang de gevangenis in.

Levenslang

De rechtbank in Amsterdam legt Willem Holleeder een levenslange gevangenisstraf op. Hij krijgt die voor het opdracht geven tot vijf moorden.

Alle moordopdrachten zijn bewezen, zegt de rechtbank. Willem Holleeder handelde niet alleen, maar samen met andere criminelen. Zoals Dino Soerel, die al levenslang heeft, en de vermoorde criminelen Stanley Hillis en Ali Akgun. Holleeder maakte deel uit van een criminele organisatie.

Holleeder ook schuldig aan mislukte liquidatie

Het gaat om de mislukte aanslag op John Mieremet, die later alsnog werd vermoord.

Crimineel John Mieremet is ook gedood in opdracht van Willem Holleeder en anderen. Een eerdere poging mislukte, tot grote woede van Holleeder. Hoe had het kunnen mislukken, foeterde hij tegen zijn ex-vriendin. "Ook heeft u uw zus Astrid voor de aanslag verteld dat Mieremet er aan zou gaan", schetste de rechtbank. En zo zijn er nog meer verklaringen die ondersteunen dat Holleeder achter de moord zat.

Ook schuldig aan moord nr. 5

De rechtbank acht Holleeder ook schuldig aan de moord op Thomas van der Bijl.

Willem Holleeder zit wat onrustig op zijn stoel. Hij is volgens de rechtbank ook degene die de moord op kroegbaas Thomas van der Bijl samen met anderen liet plegen. Holleeder heeft aan zijn ex-vriendin Sandra den Hartog verteld dat hij achter de liquidatie zat. Voor deze moord, en die op Houtman, is zijn vroegere kompaan Dino Soerel eerder al veroordeeld tot levenslang.

Ook Houtman vermoord in opdracht van Holleeder

De liquidatie van drugshandelaar Kees Houtman is ook gepleegd in opdracht van Holleeder. Hier spelen de verklaringen van de twee kroongetuigen een belangrijke rol. "Osdorp eerst", beval Holleeder, waarmee hij volgens de rechtbank de liquidatie van Houtman bedoelde. Ook een anonieme getuige, die Holleeder met andere criminelen hoorde praten in een club, heeft een boekje open gedaan.

Rechtbank gaat verder met het vonnis

Er worden nog andere mogelijke opdrachten tot moord besproken.

Holleeder ook schuldig aan moord op Endstra

Ook de moord op vastgoedmagnaat Willem Endstra acht de rechtbank bewezen. Hier heeft Holleeder ook met zijn zussen over gesproken. Tegen Sonja zei hij bijvoorbeeld: "Het was hij of ik." En zo zijn er meer verklaringen, stelt de rechtbank, die bewijzen dat Holleeder samen met anderen (de groep rond crimineel Dino Soerel en Stanley Hillis) verantwoordelijk is voor de dood van Endstra.

Rechtbank: Holleeder schuldig aan twee moorden

Willem Holleeder heeft zijn zwager Cor van Hout laten vermoorden, oordeelt de rechtbank. Meerdere keren zei Holleeder dat hij achter de moord zat. "Eindelijk is het gelukt", zei Holleeder bijvoorbeeld tegen zijn zus. Holleeder vroeg op de avond van de moord ook naar de erfenis: het criminele vermogen van Cor van Hout. Er zijn genoeg betrouwbare verklaringen die laten zien dat Holleeder samen met anderen de moord heeft uitgelokt, zegt de rechtbank. Bij de liquidatie kwam ook botenhandelaar Robert ter Haak om het leven.

Afbreuk aan geloofwaardigheid Holleeder

Het beeld dat Holleeder in de rechtszaal heeft geschetst, is dat hij zelf weliswaar een 'boef' was en veel omging met zware criminelen, maar dat de daden van anderen hem niet aangerekend kunnen worden. De rechtbank wijst er op dat Holleeder meerdere keren verzekerde dat hij de waarheid sprak, maar zijn verklaringen later toch weer veranderde.

Op cruciale momenten beriep hij zich op zijn zwijgrecht. "Onwaarachtig en opportunistisch", oordeelt de rechtbank. "Daarmee heeft u ernstig afbreuk gedaan aan de geloofwaardigheid van uw verklaringen."

'Verklaringen zussen en ex-vriendin zijn betrouwbaar'

De rechtbank noemt de belastende verklaringen van Holleeders zussen Astrid en Sonja betrouwbaar.

"We hebben geen onderbouwing aangetroffen dat de verklaringen op elkaar zijn afgestemd", zegt rechtbankvoorzitter Wieland. Het verhaal van Astrid en Sonja Holleeder acht de rechtbank betrouwbaar, net als de verklaringen van zijn ex-vriendin Sandra den Hartog. "Ook op andere onderdelen dan de liquidaties is hun verhaal betrouwbaar gebleken. Zij zijn zonder terughoudendheid bruikbaar voor het bewijs."

Holleeder leunt achterover

Concrete aanknopingspunten dat Astrid Holleeder psychische problemen heeft, zoals de verdediging van Holleeder suggereerde, ontbreken volgens de rechtbank. Die heeft geen enkele aanwijzing dat de dingen die besproken zijn op de geluidsopnamen, niet kloppen.

Willem Holleeder zit met zijn leesbril in de rondte te zwaaien. Daarna leunt hij weer achterover in zijn stoel.

Rechtbank over de zussen van Holleeder:

Nu gaat de rechtbank in op de betrouwbaarheid van Holleeders zussen Astrid en Sonja. Zij werden zelf eerder verdacht van het wegsluizen van crimineel geld. Dat speelt geen rol, zegt rechtbankvoorzitter Wieland. "Het was juist niet in hun belang om contact te hebben met Justitie. Daarmee bestond de kans dat ze weer verder openheid van zaken moesten geven."

De zussen hebben juist uitgebreid verklaard tegen hun broer om te voorkomen dat er nieuwe slachtoffers vielen, en omdat ze wilden dat Holleeder zou boeten voor de moord op Cor van Hout. Ze namen stiekem gesprekken op.

"Die geluidsopnamen laten horen hoe goed zij in staat zijn normaal tegen u te doen. Wij vinden niet aannemelijk dat de verklaringen van uw zussen over de angst waarmee zij leefden, gelogen zijn."

'Kroongetuigen zijn betrouwbaar'

Concreet bewijs voor Holleeders betrokkenheid bij liquidaties, is er niet. Wel is er een reeks van getuigen, waaronder zijn eigen zussen, ex-vriendin en twee kroongetuigen.

De rechtbank bespreekt de twee kroongetuigen in de zaak: Fred Ros en Peter la Serpe. De Hoge Raad stelde eerder vast dat er geen regels zijn geschonden bij het inzetten van deze kroongetuigen. De rechtbank sluit zich daar bij aan: "De verklaringen zijn betrouwbaar en kunnen op de gebruikelijke manier in deze zaak worden gebruikt."

'Angst regeert in de wereld van de misdaad'

Uit het eerdere liquidatieproces Passage komt een patroon naar voren dat zich in deze zaak lijkt te herhalen, zegt de rechtbank. Er worden moorden uitgevoerd, maar de opdrachtgever blijft buiten beeld. "Communicatie mag niet worden onderschept, praten met de politie kost je je leven."

Het milieu waarin Holleeder zich bewoog, wordt door de rechtbank geen geschetst als een wereld van macht, geweld en wetteloosheid. "De kopstukken zijn altijd op hun hoede voor verraad."

"Angst regeert in de wereld van de misdaad", zegt de rechtbank. De rechtbank laat alle journalistieke publicaties over Holleeder buiten beschouwing, zegt de rechtbank. De reden is dat Holleeder zelf de media zocht om die te beïnvloeden en soms juist probeerde om publicaties te voorkomen.

Media-aandacht geen invloed op uitspraak

Grote media-aandacht voor deze zaak heeft zoals dat hoort geen invloed gehad op de rechtszitting, zegt rechter Frank Wieland, voorzitter rechtbank Amsterdam.

Hij benadrukt de ernst van de feiten waar Holleeder van wordt verdacht, een reeks moordaanslagen in het Amsterdamse criminele milieu.

Vonnis wordt voorgelezen

Willem Holleeder is de zaal binnengebracht. Hij is gekleed in een witte blouse en gaat zitten tussen zijn twee advocaten. De rechtbank leest een verkorte versie van het vonnis voor, dat zal ongeveer een uur zal duren.

Zaak begint

De rechter is aangekomen, de zaak begint.

Weinig publiek

Publiek kan de uitspraak in de Holleeder-zaak volgen via een zaaltje aan de Parnassusweg in Amsterdam. Onze verslaggever ziet dat het daar niet heel druk is. De zaal is voor de helft gevuld, het gaat om zo'n 40 a 50 mensen.

Nu live: volg hier de uitspraak

Volg de uitspraak in de Holleeder-zaak via deze livestream en op NPO 1.

De uitspraak gaat naar verwachting een uur duren.

Advocaten van Holleeder komen aan bij de rechtbank

Video: Holleeder komt aan bij de rechtbank

Geen publiek in de rechtbank

Remco Andringa, redacteur Politie en Justitie bij de NOS, zit zometeen in de rechtszaal in de rechtbank in Amsterdam.

Nu is hij nog buiten en ziet een paar teleurgestelde bezoekers afdruipen. Ze mogen er niet in want het is alleen toegankelijk voor pers. Publiek moet naar een videozaal op Parnassusweg. "Maar dan zijn we te laat!", zegt een vrouw.

Dure rechtszaak

De strafzaak tegen Willem Holleeder kost minimaal 2,1 miljoen euro. Dat zijn alleen nog maar de personele en materiële kosten van de rechtbank Amsterdam. Daar komt de jarenlange inzet van het Openbaar Ministerie, de politie en de Dienst Justitiële Inrichtingen nog bovenop. Het totale bedrag zal nog vele miljoenen hoger zijn.

Veel aandacht voor Holleeder-proces

De media-aandacht voor de Holleeder-zaak was groot, de afgelopen anderhalf jaar. Vooral het verhaal van Astrid Holleeder vond gretig aftrek bij het publiek.

De dag na de uitspraak verschijnt haar derde boek. Eerder werd haar bestseller 'Judas' al omgetoverd tot toneelstuk en tv-serie.

'De vraag van de dag is of er genoeg bewijs is'

NOS-verslaggever Marjolein Hogervorst staat bij de rechtbank in Amsterdam waar om 10.00 uur de uitspraak volgt.

Ze vertelt in onderstaande video waar het vandaag allemaal om draait:

Advocaten willen vrijspraak

De advocaten van Willem Holleeder hebben de afgelopen tijd betoogd dat hun cliënt moet worden vrijgesproken. Direct bewijs is er namelijk niet.

In de media is hij neergezet als een psychopaat, zeiden ze. Hierdoor zouden getuigen en zelfs de rechtbank kunnen zijn beïnvloed.

Ze vroegen zich af wat de verklaringen van getuigen überhaupt nog waard zijn, aangezien ze details moesten terughalen over wat zo'n vijftien jaar geleden is gebeurd.

Video: het Holleederproces in 2 minuten

Levenslang of vrijspraak?

"De kans dat hij levenslang krijgt, acht ik zeer groot", zegt strafrechtadvocaat Gerard Spong. "Al wordt hij van twee of drie moorden vrijgesproken, dan nog komt hij in aanmerking voor levenslang. Dat krijg je in Nederland tegenwoordig al gauw bij twee bewezen verklaarde moorden."

Toch staat een veroordeling nog niet vast, zegt misdaadjournalist Wim van de Pol. Hij schreef recent een boek over Willem Holleeder, gebaseerd op de politiedossiers van tientallen strafzaken. "De kans dat het levenslang wordt is zeer redelijk, maar ik zou ook niet echt verbaasd zijn als er vrijspraak volgt. Vooral in de andere zaken is naar mijn mening veel twijfel. Het wordt echt spannend."

Lees in het onderstaande artikel andere verwachtingen over de uitspraak van vandaag:

De verdenking en de getuigen

Holleeder wordt ervan verdacht vijf moordopdrachten te hebben gegeven tussen 2002 en 2006, waarbij in totaal zes doden vielen. De bekendste moorden zijn die op zijn zwager Cor van Hout en op vastgoedhandelaar Willem Endstra.

Concreet bewijs voor Holleeders betrokkenheid bij liquidaties, zoals telefoontaps of dna-sporen, is er niet. Wel is er een reeks van getuigen, waaronder zijn eigen zussen en ex-vriendin. Voor hen is het zonneklaar dat Willem Holleeder mensen liet vermoorden.

Dit gaat er vandaag gebeuren:

Willem Holleeder krijgt vandaag in de rechtbank in Amsterdam te horen of hij levenslang krijgt, zoals het OM heeft geëist.

De uitspraak is vanaf 9.55 uur rechtstreeks te zien op NPO 1, via een livestream op de site en app en op de Facebook-pagina van de NOS.

De uitspraak gaat naar verwachting een uur duren.