Partijleiders teleurgesteld na klappen 'onmogelijke formatie'
Einde liveblog
Hierbij sluiten we het liveblog over de mislukte formatiebesprekingen. Nieuwe updates zijn te volgen via de reguliere berichten op nos.nl.
Na 61 dagen is het mislukt
Dag 61 van de formatiebesprekingen bleek een cruciale in de formatie. Aan het begin van de avond maakte informateur Schippers bekend dat de partijen het niet eens konden worden over migratie, maar dat ook klimaat en inkomensongelijkheid moeilijke onderwerpen waren. Alle onderhandelende partijen onderstrepen dat het een gezamenlijk besluit is om er een punt achter te zetten.
Schippers geeft haar opdracht nu terug; de Kamer zal opnieuw een debat houden.
Wie zei wat over de mislukte onderhandelingen?
Hoe nu verder?
Hoe zat het ook alweer?
Precies twee maanden na de verkiezingen lijken we weer terug bij af te zijn. Hoeveel zetels behaalden de partijen ook alweer? En welke coalities zijn er mogelijk?
Asscher wil een debat
Klaver blijft strijden voor verandering
"We wisten van te voren dat de verschillen groot waren", schrijft Jesse Klaver op de site van GroenLinks. "Met name op het terrein van ongelijkheid, klimaat en vluchtelingen. We hebben oprecht geprobeerd eruit te komen met elkaar. Ik wil mijn collega's van VVD, CDA en D66 bedanken voor de open houding waarmee ze hebben geprobeerd de verschillen te overbruggen. Maar helaas is het niet gelukt."
"Onze inzet was verandering. We willen de inkomensverschillen verkleinen, het meest ambitieuze klimaatbeleid en een humaan vluchtelingenbeleid. Op dat laatste bleken de inhoudelijke verschillen uiteindelijk te groot. Onze strijd voor verandering gaat door. We zullen ons blijven inzetten voor een eerlijker, empathischer en menselijker Nederland. Of dat nu in het kabinet is of daar buiten."
Xander is live!
Politiek verslaggever Xander van der Wulp beantwoordt nu op de Facebookpagina van de NOS al jullie vragen over het geklapte formatie-overleg. Vincent Rietbergen stelt de vragen.
Roemer is niet verrast
"Dit kon je zien aankomen", reageert SP-leider Roemer op Radio 1. "Ze hebben het prachtig geregisseerd door te zeggen dat er geen schuldigen zijn, maar dat is natuurlijk flauwekul. Er waren kennelijk partijen die tegenover elkaar zijn komen te staan. Wil je een volgende stap kunnen maken, dan is het voor de Kamer van belang om te weten welke partijen dat waren. Wat mij betreft komt er morgen een debat over hoe nu verder."
CNV en VNO-NCW reageren
Vakbond CNV vindt dat er snel een alternatief moet komen nu de kabinetsformatie is mislukt. "De politiek komt er nu even niet uit. Voorlopig komt er geen kabinet terwijl er wel wat moet gebeuren. Daarom is het des te urgenter om als polder gezamenlijk met een alternatief te komen. Het grootste probleem op de arbeidsmarkt is de uitbuiting van zzp'ers en flexwerkers. Wij vinden dat die beter beschermd moeten worden."
Ook werkgeversorganisatie VNO-NCW heeft gereageerd. "We hebben kennisgenomen van het beëindigen van de gesprekken en we wachten het vervolg af. Er liggen grote vraagstukken en het is voor ondernemers belangrijk dat er straks een stabiel Kabinet komt met oog voor verbetering van het vestigingsklimaat."
'Partijen opvallend vriendelijk'
"De partijleiders zijn opvallend vriendelijk over elkaar", zegt verslaggever Xander van der Wulp in het Achtuurjournaal. "Ze wijzen onderling geen schuldige aan." Overigens bestaat de mogelijkheid nog altijd dat het toch goed komt met deze combinatie. "Het kabinet paars-1 kwam er eerst ook niet uit en dat is later alsnog een kabinet geworden."
Vraag het aan Xander
Om 20.30 uur beantwoordt politiek verslaggever Xander van der Wulp op de Facebookpagina van de NOS rechtstreeks al jullie vragen over het mislukte formatie-overleg.
Video: Rutte vindt dat het land geregeerd moet worden
Twee kampen
Haagse bronnen melden aan de NOS dat er aan de onderhandelingstafel twee kampen waren ontstaan over het thema migratie: VVD en CDA enerzijds en D66 en GroenLinks anderzijds.
Video: Buma is teleurgesteld
Welke opties zijn er?
Het overleg over een nieuw kabinet is mislukt. Bekijk hier zelf welke opties er overblijven om alsnog een coalitie te vormen.
Marianne Thieme roept op tot duurzaamheid
Video: Klaver betreurt mislukken "bijna onmogelijke combinatie"
Teleurstelling alom bij de onderhandelaars
De leiders van VVD, CDA, D66 en GroenLinks reageren teleurgesteld op het klappen van de onderhandelingen. Verschillende reacties staan al in het liveblog, maar als je even wilt bijlezen kun je het volgende artikel bekijken.
Video: Pechtold wil nu eerst goed nadenken
De mislukte combinatie met VVD, CDA en GroenLinks had de sterke voorkeur van D66. Nu die coalitie er niet komt, gaat D66-leider Pechtold eerst goed nadenken en met zijn eigen fractie praten. "Dit was voor D66 de eerste en meest belangrijke optie om een kabinet te vormen. Ik zie niet zo snel een alternatief."
SGP: begrijpelijk
SGP-leider Van der Staaij vindt het begrijpelijk dat de onderhandelingen zijn mislukt. "Teveel grote verschillen op hoofdonderwerpen", concludeert hij.
Kuzu: hoezo 61 dagen?
Segers (CU) pleit voor debat over mislukte onderhandelingen
Klaver bedankt collega's
"Ik wil de collega's bedanken voor de pogingen om er samen uit te komen", zegt GroenLinks-leider Klaver. "Ik ga niet uitwerken wie aan welke kant van de kloof stond wat betreft de migratie. Ik had dolgraag een kabinet gevormd, helaas is het niet gelukt. Deze ronde is afgelopen, we gaan nu kijken hoe we verdergaan."
Video: Schippers over mislukte formatiepoging
Wilders: goed nieuws
PVV-leider Geert Wilders is blij dat de formatie is mislukt. Hij stelt dat de PVV "volledig beschikbaar" is voor nieuwe onderhandelingen.
50Plus-leider Krol ziet kansen voor zichzelf, nu de formatie geklapt is. Hij zegt dat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie op zoek moeten naar een vijfde onderhandelingspartner.
Pechtold: er is geen schuldige
"Uiterst teleurstellend", zegt D66-leider Pechtold. "Vandaag is het op migratie gebleken dat we het met zijn vieren niet eens konden worden. We hebben geprobeerd water bij de wijn te doen, maar uiteindelijk kom je tot de conclusie dat het niet lukt. Er is geen schuldige, we hebben dit met zijn vieren besloten. Ik had vanochtend nog niet het idee dat het niet zou gaan lukken."
Buma: verschillen te groot
"Ik ben teleurgesteld dat het is mislukt", zegt CDA-leider Buma. "De verschillen zijn te groot. Vooral op het onderdeel migratie. Alle vier de partijen hebben alles gedaan om de verschillen te overbruggen. Helaas is het niet gelukt. Het is nu aan de Kamer om een debat te houden over hoe het verder moet."
Rutte: jammer
"Ik vind dit jammer", zegt Mark Rutte op het Binnenhof. "We hebben het serieus willen doen. We wilden het succesvol afronden, maar dat is ons niet gelukt. We hebben samen besloten dat het niet ging lukken." Verder wil hij wachten op het verslag van de informateur. "Het is spijtig, het land moet geregeerd worden."
Deelbesluiten
Schippers zegt dat de onderhandelaars echt hebben geprobeerd om zo ver mogelijk te komen en heeft niet aan inzet ontbroken. Volgens haar waren er wel deelbesluiten, "maar is er pas een akkoord als het echt helemaal rond is". Naast migratie waren ook klimaat en inkomen moeilijke onderwerpen, zegt Schippers.
De informateur heeft Kamervoorzitter Arib al ingelicht. Ze zal haar eindverslag zo snel mogelijk uitbrengen.
Migratie
Schippers zegt op de persconferentie dat migratie de drempel was die te hoog was. Er is daar geen gemeenschappelijke basis gevonden. Of dat bij andere onderwerpen wel gelukt was, weet Schippers niet.
Formatie vastgelopen
De gesprekken over de formatie van een kabinet van VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Informateur Schippers geeft om 18.30 uur een toelichting.