Hoe lucky is Ajax? Op basis van statistieken leven Amsterdammers boven hun stand
Stolen victory. Een gestolen overwinning. De uitdrukking kwam tot afgelopen zondag niet voor in het woordenboek van Francesco Farioli. Toen het kwartje na enige uitleg van de voorlichter viel, moest de Ajax-trainer na de gewonnen wedstrijd (1-2) toegeven dat NEC inderdaad meer had verdiend.
De bijnaam 'Lucky Ajax' werd weer afgestoft, want niet voor het eerst dit seizoen mochten de Amsterdammers zich gelukkig prijzen met drie punten. Maar de gelukkige zeges riepen ook vragen op. Hoe lang gaat dit nog goed voor Ajax? En: zit het de ploeg van Farioli inderdaad mee dit seizoen?
Voor die eerste vraag heb je een glazen bol nodig, maar het antwoord op die tweede vraag is met de huidige data wel te geven. Statistiekenbureau Opta riep hiervoor namelijk de zogenoemde expected goals en expected points in het leven. Wat blijkt: de Amsterdammers leven inderdaad boven hun stand.
Tegen FC Utrecht kan Ajax vanavond in de Johan Cruijff Arena bij winst afstand nemen van concurrenten Utrecht (4 punten), Feyenoord (6 punten) en FC Twente (7 punten). Maar puur gekeken naar de statistieken heeft Ajax 'recht' op slechts een vierde plaats.
Hoe Opta komt tot zo'n stand leggen we uit. NEC had tegen Ajax afgelopen zondag op basis van de kwaliteit van de kansen naar verwachting drie keer moeten scoren, tegenover 0,87 goals van Ajax. Deze expected goals worden vervolgens ingevoerd in een computer die op basis van alle schoten 10.000 uitslagen simuleert.
Hoe vaak elk resultaat voorkomt, bepaalt dan vervolgens het aantal punten per team: de expected points. Zo eindigde Ajax afgelopen zondag op slechts 0,17 punten tegenover 2,75 van NEC, een groot verschil met de daadwerkelijke punten, 3 om 0.
Ajax onder Feyenoord en Twente
Doe je dit voor alle eredivisieclubs, dan is daar uiteindelijk een ranglijst van te maken. In deze stand staat Ajax onder Feyenoord en FC Twente.
Alleen tegenstander van vanavond FC Utrecht (14,4) heeft een groter positief verschil tussen expected points en daadwerkelijke punten dan Ajax dit seizoen (7,6).
Gelukkig voor Farioli telt alleen het daadwerkelijke resultaat, maar wat hem wel zorgen zal baren is dat Ajax tegen de 'kleintjes' de laatste weken veel te veel grote kansen weggeeft. Terwijl defensieve zekerheid juist het paradepaardje is van de Italiaan.
Het gehamer op een betere organisatie tijdens trainingen wierp ook zijn vruchten af. Het aanvalsspel was niet swingend, maar vergeleken met de gatenkaas onder Maurice Steijn en John van 't Schip kwam er in de eerste wedstrijden onder Farioli dit seizoen vaak geen muisje door.
Natuurlijk zijn er redenen te bedenken voor de defensieve kwetsbaarheid van Ajax. Farioli voelt zich door het drukke schema genoodzaakt om veelvuldig te rouleren en de breedte van de selectie is nog altijd broos. Kristian Hlynsson is geen Mika Godts, Ahmetcan Kaplan geen Youri Baas en Branco van den Boomen al helemaal geen Jordan Henderson.
Farioli zelf wijt het vooral aan een gebrek aan frisheid en scherpte bij zijn team. En ook het feit dat veel spelers niet op hun natuurlijke positie stonden, hielp niet mee.
Maar na knappe zeges op Feyenoord en met name op koploper PSV leek Ajax een maand geleden klaar voor een volgende stap. Nu de organisatie goed stond wilde Ajax dominanter zijn, zeker tegen mindere tegenstanders.
De Amsterdammers zijn door het tegenvallende spel tegen PEC en NEC echter weer even teruggeworpen naar de realiteit. Organisatie gaat weer even boven dominantie en plek twee lijkt voorlopig het hoogst haalbare.
