Boerenorganisaties zijn zeer kritisch over nieuwe maatregelen van minister Wiersma om de problemen van PAS-melders aan te pakken. Dat zijn boeren die eerst konden volstaan met een melding van de berekende stikstofbelasting voor kwetsbare natuur, maar sinds een uitspraak van de Raad van State in 2019 een vergunning nodig hebben. Hun bedrijf is daardoor feitelijk illegaal en de betrokkenen kunnen vaak geen lening krijgen of hun bedrijf makkelijk verkopen.
Het vorige en het huidige kabinet beloofden een oplossing te zoeken, maar die kwam er maar voor een kleine groep. BBB-minister Wiersma erkent dat de betrokken boeren "al veel te lang wachten", maar volgens haar is het heel lastig gebleken om PAS-melders te legaliseren. Gisteren maakte ze nieuwe plannen bekend.
Drie jaar niet handhaven
Handhavingsverzoeken dreigen in de loop van volgend jaar weer door de rechter te worden ingewilligd, nu het 'legalisatieprogramma' voor PAS-melders afloopt. Wiersma hoopt dat af te wenden door dat programma te verlengen. Ook de komende drie jaar wordt afgezien van het handhaven van de regels.
De minister erkent dat dit geen rechtszekerheid biedt. Uiteindelijk is het aan de rechter en de provincies. Wiersma wil verder vooral inzetten op 'maatwerk'.
'Falend beleid'
Landbouworganisatie LTO Nederland vindt dat de minister de verantwoordelijkheid voor het legaliseren van bedrijven te veel bij individuele boeren legt: "Boeren en tuinders dreigen wederom de dupe te worden van falend beleid."
Volgens LTO blijven PAS-melders nog langer in onzekerheid verkeren, "terwijl de overheid de bal vooruit blijft trappen". De organisatie vindt dat niet te verantwoorden "in een situatie waarin bedrijven als Schiphol of aanleg van infrastructuur wel gelegaliseerd worden".
Boerenorganisatie Agractie noemt de aanpak van Wiersma uitstel van executie. "De PAS-melders zitten door de schuld van de overheid al jaren in onzekerheid en kunnen hun bedrijf niet ontwikkelen", zegt de organisatie. "Dit had al lang geregeld moeten zijn. Niet uitstellen, maar oplossen dus!" Volgens Agractie had de minister beter op de situatie moeten anticiperen.
En ook het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt zet grote vraagtekens bij de lijn van het kabinet. Ook deze organisatie benadrukt dat de onzekere periode nog niet voorbij is. "Zonder legalisatie is de toekomst van een PAS-melder onzeker en daarom zullen wij met de politieke partijen en met het ministerie in gesprek gaan om oplossingen aan te dragen, zodat legalisatie gaat plaatsvinden en wordt versneld."
'Geen mogelijkheid onbenut'
Wiersma zei vanochtend in een toelichting op haar plannen dat ze geen "mogelijkheid onbenut wil laten" om tot een oplossing te komen en volgens haar is maatwerk daartoe de beste weg. Het kabinet vraagt PAS-melders om, met hulp van de overheid, te onderzoeken of het mogelijk is om via aanpassingen in de bedrijfsvoering minder stikstof uit te stoten: "Dit kan bijvoorbeeld door gebruik te maken van innovaties of van een schadevergoeding voor de kosten die voor legalisatie worden gemaakt." Om de boeren te ondersteunen, wil ze 'zaakbegeleiders' inzetten.
De plannen die dit kabinet had om de stikstofwet aan te passen; waardoor veel PAS-melders onder de wettelijke grens zouden vallen, staan ook nog op losse schroeven, al probeert de minister nog wel te kijken of dit toch niet alsnog kan.
