Hoe 'Big Game Worthy' weer een 3x3-finale besliste: 'Hij is een kunstenaar'
Op beslissende momenten van grote afstand raak schieten. Het is een kunst die Worthy de Jong als geen ander in de vingers heeft. De creatieve achtergrond van de 3x3-basketballer wordt genoemd als verklaring voor de gouden worpen.
Zondag deed de 36-jarige Nederlander het opnieuw, in Hongkong. Hij besliste namens Team Amsterdam de eindstrijd én de kwartfinale in de World Tour Finals met een tweepunter in de slotseconde. In de olympische finale afgelopen zomer flikte hij hetzelfde en bezorgde hij Nederland een gouden medaille in Parijs.
Kunstenaar
"Worthy is binnen en buiten het veld een kunstenaar", zegt basketbalcoach Geert Hammink, die bij ZZ Leiden tussen 2020 en 2022 successen met De Jong vierde. In het 'gewone' basketbal welteverstaan. Twee jaar geleden stapte De Jong definitief over naar het 3x3-basketbal.
"Buiten het basketbal is hij fotograaf. De combinatie van creativiteit, zijn fysieke eigenschappen en zijn werklust zorgen ervoor dat hij uitstekend tot zijn recht komt in het 3x3-basketbal", aldus Hammink.
Hoewel Hammink zegt dat De Jong ook goed was in het "meer gestructureerde" 5x5-basketbal, denkt de coach dat zijn voormalig pupil beter gedijt in het 3x3-basketbal: "Een spel met een gebrek aan tactische diepgang."
Het helpt volgens Hammink ook dat de bal bij 3x3 iets kleiner is en de basket even groot. "Al werd hij bij Leiden op het laatst ook steeds beter in afstandsschoten."
Intuïtie
Hammink zegt dat De Jong geen "gemeten schutter" is, een basketballer die precies weet vanaf welke plek en op welke manier hij moet schieten. "Schoten van Worthy zijn een kunstwerk."
Dat hij intuïtief te werk gaat, geeft De Jong zelf ook toe. "Ik had niet veel seconden en liet het gaan. Net als bij de Spelen was het aan de goden. Het voelde goed toen ik de bal losliet. En this is what it is", zei hij zondag over het laatste schot.
Ook de andere ploegen in de World Tour kan het niet zijn ontgaan hoe De Jong de olympische finale besliste. Dimeo van der Horst, lid van het team dat goud won in Parijs, legt uit hoe dat kan.
"Ze weten wat er gaat gebeuren", zegt Van der Horst over tegenstanders die De Jong proberen te verdedigen op beslissende momenten.
"Maar je kan ook niet met z'n tweeën of drieën bij Worthy gaan staan, want op de andere plekken staan Arvin Slagter en Bryan Alberts. Dat zijn op hun eigen manier ook weergaloze schutters. Je moet het in je eentje oplossen, en Worthy is een heel moeilijk persoon om in je eentje op te vangen."
De Jong vindt altijd wel een weg langs of desnoods over zijn directe tegenstander. En als het echt moet, als de laatste secondes op de klok wegtikken, is het raak. "Hij laat blijken dat hij elke keer dat hij wordt gebeld, opneemt", omschrijft Van der Horst die uitzonderlijke gave.
Flashbacks naar Parijs
Van der Horst baalde stiekem wel een beetje. Hij kwam dit seizoen in de World Tour uit voor Team Utrecht en bekeek de verrichtingen van Team Amsterdam dit weekend op televisie.
"Het is altijd een beetje dubbel. Natuurlijk speel ik ook liever dit soort toernooien. Maar we hebben ervoor gekozen dat ik met het jonge Team Utrecht speel, in voorbereiding op de Spelen van 2028."
Uiteindelijk zorgde De Jong, net als bij veel basketbalvolgers, toch weer voor een lach op het gezicht van Van der Horst. "Als ik Worthy zo'n schot zie maken, brengt het me gelijk terug naar goede tijden. Ik word nog regelmatig wakker met flashbacks naar Parijs."
Het succes van Team Amsterdam in Hongkong maakte maar weer eens duidelijk waar Nederland staat in het 3x3-basketbal, concludeert Van der Horst. "Met de gouden medaille hebben we laten zien dat we de beste zijn." Hij voorspelt dat Nederland voorlopig niet van het toneel zal verdwijnen.
Voor Nederland is het dan te hopen dat 'oude rot' De Jong nog wel even van de partij is. "Hij heeft een stel atletische benen onder de kont hangen en gaat door de pijngrens", zegt Hammink over de bijzondere kenmerken van de 36-jarige De Jong.
'Big Game Worthy'
En De Jong heeft natuurlijk het vermogen om op de belangrijkste momenten op te staan. Misschien dat zijn basketbalgekke vader dit ruim 36 jaar geleden al had voorspeld en hem daardoor vernoemd heeft naar NBA-grootheid James Worthy.
Die ster van de Los Angeles Lakers kreeg in de jaren 1980 de bijnaam 'Big Game James'. Het Nederlandse basketbal beschikt over 'Big Game Worthy'.
