OM eist taakstraf tegen agent om geweld bij coronademonstratie

Het Openbaar Ministerie heeft een taakstraf van twintig uur geëist tegen een politieagent die buitensporig geweld zou hebben gebruikt bij een coronaprotest in Den Haag, ruim drie jaar geleden. Ook een andere agent is volgens het OM schuldig, maar zou geen straf moeten krijgen. Hij reageerde op een situatie die door zijn collega was veroorzaakt.

De twee agenten staan terecht omdat ze in maart 2021 op het Malieveld in Den Haag tijdens een protest tegen de coronamaatregelen een man zouden hebben mishandeld toen ze hem wilden aanhouden. Het gaat om een hondengeleider en een ME'er. Hun identiteit is niet bekendgemaakt.

De demonstrant had gezwaaid met een startkabel en kreeg een politiehond boven op zich, die hij vastpakte bij de oren. Daarop werd hij geslagen door de agenten om ervoor te zorgen dat hij de hond losliet. Volgens het OM was dat nog geoorloofd.

Toen de man de hond had losgelaten en nog op de grond lag, gaf de begeleider zijn hond evenwel het commando om de arrestant te bijten ("vast, vast"). Ook werd de betoger met een wapenstok geslagen door beide agenten. Volgens het OM was dat niet proportioneel.

Afwerende bewegingen

Justitie zegt dat een diensthond na een vuurwapen het zwaarste geweldsmiddel van de politie is. De hondengeleider had even moeten nadenken of hij zijn hond alsnog moest laten aanvallen, betoogden de officieren van justitie in de rechtszaal.

"Als hij dit had gedaan, had hij gezien dat de man slechts afwerende bewegingen maakte en zich al op zijn buik draaide. Maar hij heeft min of meer blind de hond opnieuw laten bijten." De ME'er begon toen ook weer te slaan, omdat de man zich in zijn ogen verzette tegen zijn arrestatie.

De arrestant liep verschillende verwondingen op en is in het ziekenhuis behandeld.

Een omstander maakte beelden van het voorval:

Het OM houdt er bij de eis rekening mee dat de politie in het voorjaar van 2021 onder grote druk stond, omdat er wekelijks demonstraties waren. Ook heeft het lang geduurd voor de zaak voor de rechter kwam en dat rekent het OM zichzelf aan.

Tijdens de coronapandemie werd veelvuldig gedemonstreerd tegen de maatregelen die het kabinet nam om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. De betogingen waren vaak op het Museumplein in Amsterdam, maar er waren ook protesten in Den Haag.

Deze demonstratie op 14 maart 2021, door de betogers 'koffiedrinkactie' genoemd, trok tussen de 2000 en 3000 mensen en verliep tamelijk ongedwongen. Eigenlijk was de betoging niet toegestaan, maar de autoriteiten gedoogden deze toch enige tijd. Toen de aanwezigen zich niet aan de coronaregels hielden vroeg de politie hen een paar keer om te vertrekken. Kort voor het einde werd het evenement ontbonden door burgemeester Van Zanen.

Ruim honderd aangiften

Toen escaleerde het wel: de politie voerde charges uit met paarden en honden. Ook werden waterkanonnen ingezet tegen mensen die niet wilden weggaan en op het gras bleven zitten. Een hondengeleider die werd belaagd, loste een waarschuwingsschot. Ook werd een vrouw aangereden door een ME-busje, volgens de politie onbedoeld. Twintig mensen werden opgepakt.

Meerdere demonstranten en agenten raakten gewond. Amnesty International sprak zich een dag later uit tegen het politiegeweld, dat niet in verhouding zou hebben gestaan tot de werkelijke dreiging. In totaal zijn na de betoging meer dan honderd aangiften tegen de politie gedaan, daarom vindt het OM het belangrijk dat de rechter een oordeel geeft over het toegepaste geweld. De uitspraak tegen de twee agenten is op 19 december.

Een rechtszaak tegen agenten die geweld hebben gebruikt, leidt zelden tot een veroordeling. De politie was vorig jaar volgens eigen cijfers bij ruim 3 miljoen incidenten ter plaatse. Daarbij hebben politiemensen ruim 35.000 keer geweld gebruikt.

In bijna 2500 gevallen leidde dat tot zwaardere verwondingen bij verdachten. Volgens de politie zelf is in 343 van die incidenten niet professioneel gehandeld. Er is negen keer een disciplinaire maatregel genomen, zoals een berisping of ontslag.

In twee gevallen zijn agenten vorig jaar vervolgd door het Openbaar Ministerie en dat heeft tot één veroordeling geleid.