Indy Scholtens
redacteur in Washington
Indy Scholtens
redacteur in Washington
In Washington D.C. is de verslagenheid voelbaar. De politieke wind in de stad, waar ruim 92 procent Democratisch heeft gestemd, is gedraaid. Donald Trump won niet alleen de verkiezingen, maar heeft ook een meerderheid gekregen in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Veel ambtenaren vrezen voor hun toekomst. De aankomend president heeft aangekondigd de bureaucratie in de hoofdstad op de schop te willen nemen.
"Ik voel nu al dat veel ambtenaren met wie ik werk nerveus zijn of ze hun baan mogen houden onder Trump", zegt Silvana Dias. "Velen kijken nu al naar ander werk."
Dias is een makelaar van luxueuze panden in Washington. In een centraal deel van de stad is ze bezig met een huisverkoop. In de straat prijken lhbti-vlaggen en hangen de blauwwitte bordjes met 'Harris-Walz' nog voor de ramen.
Dias heeft sinds de verkiezingen van 5 november telefoontjes gekregen van zowel ambtenaren van de huidige Biden-regering die hun huis willen verkopen, als medewerkers van de toekomstige Trump-regering, die zich voorbereiden op hun verhuizing naar de stad.
Het is normaal dat ambtenaren komen en gaan met de verandering van de macht: een president benoemt ongeveer 4000 'eigen' ambtenaren. Dat zou kunnen veranderen als Trump het zogenoemde Schedule F herinvoert: een regeling waardoor tienduizenden ambtenaren ontslagbescherming verliezen. Dat is volgens critici een manier om kritische ambtenaren te kunnen vervangen door loyalisten.
"Het is niet zozeer dat hij alle ambtenaren gaat ontslaan, maar hij gaat ambtenaren reclassificeren, zodat het makkelijker is om hen te ontslaan", zegt Janos Szani. Hij is de voorzitter van de Republikeinse studentenclub in Washington D.C. en werkte mee aan de Trump-campagne. Szani is enthousiast over het vooruitzicht van een roodgekleurd Witte Huis en Congres en een influx van Republikeinen in de stad.
"De meeste ambtenaren zijn Democraten, en zij werkten Trump actief tegen om zijn beleid in 2016 mogelijk te maken", zegt de jonge Republikein. "Ik denk dat we hoognodige verandering met ons meebrengen, en een nieuw perspectief."
Aan het einde van Trumps eerste termijn in 2020 probeerde hij Schedule F al in gang te zetten, maar toen Joe Biden de verkiezingen won, werd de regeling snel teruggedraaid. Het plan is vier jaar later niet van tafel verdwenen. "Ik denk dat Trump nog wrok koestert tegen de bureaucratie", zegt Szani. "Hij is nu meer vastbesloten dan ooit om deze uit te roeien."
In een interview in augustus zei Trump dat ambtenaren "verantwoordelijk zullen worden gehouden" en "corrupte mensen" zijn. Trump heeft tech-gigant Elon Musk en ondernemer Vivek Ramaswamy aangesteld als adviseurs om efficiëntie binnen de overheid te bevorderen. De twee zouden ervoor moeten zorgen dat er "twee biljoen dollar" bespaard gaat worden binnen de overheid.
Klaarmaken voor de storm
Cory Bythrow, de stafchef van de nationale ambtenarenvakbond, bereidt zijn leden voor op een "strijd". "Mensen zijn nerveus, omdat we ervoor kiezen Donald Trump op zijn woord te geloven als hij zegt dat hij biljoenen dollars gaat bezuinigen op de overheid."
Bythrow denkt dat de regering-Trump dit keer beter voorbereid is dan in de eerste termijn. Ze hebben meer kennis en meerderheden in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden, en steun van het Hooggerechtshof. "Ze weten nu hoe beleid werkt en ze zullen geen tijd willen verliezen", aldus Bythrow.
Trump liet eerder dit jaar ook weten dat hij van plan is om minstens 100.000 overheidsfuncties uit Washington D.C. te verplaatsen. Van de twee miljoen ambtenaren is ongeveer 20 procent werkzaam in en rondom de hoofdstad. In zijn vorige regeerperiode verplaatste Trump het hoofdkantoor van het Bureau voor Landbeheer al naar Colorado.
Zware opgave
"Het is extreem ontwrichtend om het hoofdkantoor van een overheidsinstantie van Washington naar een ander deel van het land te verhuizen", zegt Bythrow. "En we verwachten dat daarbij expertise verloren gaat en persoonlijke levens van ambtenaren ontregeld worden."
Ondanks deze dreigingen stelt de ambtenarenvakbond zich strijdbaar op. Bythrow benadrukt dat ook zijn organisatie de afgelopen jaren niet heeft stilgestaan. De vakbond overweegt juridische stappen, spreekt zich uit in de media en spoort ambtenaren aan lid te worden van een vakbond. "Het wordt een zware opgave", geeft Bythrow toe. "Maar we zijn klaar om welke storm dan ook te weerstaan."
