Verkiezing Trump leidt tot minder ambitieus klimaatbeleid: 'Dit is desastreus'
De verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten betekent niet het einde van internationaal klimaatbeleid, verwachten experts. Wel zal het leiden tot vertraging en minder ambitie.
In zijn eerste termijn stapte Trump uit het wereldwijde klimaatverdrag van Parijs. Het vermoeden was dat hij dat weer zou doen. Gisteren bleek dat Trump dat inderdaad van plan is.
Zijn transitieteam bereidt namelijk de terugtrekking van de VS uit het klimaatakkoord van Parijs voor, schrijft The New York Times.
Hoewel hij pas aantreedt in januari is Trumps invloed direct merkbaar. Maandag begint de jaarlijkse klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. "Voor de uitvoering van het klimaatverdrag van Parijs kunnen we in ieder geval vier jaar niet rekenen op de Verenigde Staten", zegt Pieter Pauw, onderzoeker klimaatfinanciering aan de Technische Universiteit Eindhoven. "Dit is een schokgolf die door de onderhandelingen gaat."
Een stapje terug
Uiterlijk in februari moeten landen nieuwe klimaatplannen sturen aan het klimaatbureau van de Verenigde Naties. Pauw verwacht dat landen na Trumps overwinning nog eens kritisch naar hun ambities kijken. Waarom zou een land als China meer doen als de Verenigde Staten afhaken?
Arme landen doen wellicht ook minder beloftes, omdat ze voor het uitvoeren van hun klimaatplannen afhankelijk zijn van financiële steun. Die wordt nu onzekerder.
Voor de uitvoering van het klimaatverdrag van Parijs kunnen we in ieder geval vier jaar niet rekenen op de Verenigde Staten.
Klimaatfinanciering is het thema van de top in Bakoe. In 2009 beloofden rijke landen jaarlijks 100 miljard dollar vrij te maken voor klimaatmaatregelen in arme landen. Deze afspraak loopt volgend jaar af. Landen steggelen al langer over de hoogte van het bedrag en over de vraag of meer landen moeten bijdragen.
Langzamer en vager
"Het was al ontzettend moeilijk hier een soort overeenkomst over te bereiken", zegt Pauw, "en dat zal nog veel moeilijker worden." In zijn vorige termijn schrapte Trump alle Amerikaanse klimaatfinanciering. Nu dat naar verwachting weer gebeurt, zullen andere landen die miljarden dollars moeten aanvullen. Dat zal ten koste gaan van een doel voor extra financiering. Pauw: "Ik denk dat het doel nu meer lange termijn en vager zal worden."
Tijdens zijn eerste termijn noemde Trump klimaatverandering een 'hoax'. Hij staakte veel klimaatbeleid. Zo schrapte hij circa 150 milieuregels en trokken de Verenigde Staten zich terug uit het verdrag van Parijs.
"Het ligt voor de hand dat het een herhaling van zetten wordt", zegt klimaatexpert Leo Meyer. In 2016 werd gevreesd dat het vertrek van de VS het einde zou zijn van het prille verdrag van Parijs. Maar er stapten geen andere landen uit het akkoord. Bovendien bleven sommige Amerikaanse steden en staten zich, los van de federale overheid, inzetten voor ambitieus klimaatbeleid.
Vanaf 2021 werden Trumps stappen deels ongedaan gemaakt. President Biden trad direct weer toe tot het verdrag van Parijs. Onder Biden beloofden de Verenigde Staten de uitstoot van broeikasgassen flink terug te dringen.
Ook loodste hij een klimaatwet door het congres. Deze Inflation Reduction Act investeert 783 miljard dollar in onder andere hernieuwbare energie, elektrische auto's en groene waterstof.
Geen prominent thema
Klimaat was geen prominent thema in de verkiezingscampagne. Harris en Trump spraken er weinig over en kwamen nauwelijks met plannen. Wanneer Trump zich uitsprak lag dat in het verlengde van zijn eerste termijn. Zo relativeerde hij de dreiging van klimaatverandering en zeespiegelstijging.
Trump zet in op meer olie- en gasproductie, uitgedrukt in de campagneslogan "drill, baby, drill". Ook wil hij de Inflation Reduction Act terugdraaien en snoeien in de subsidies voor elektrische auto's. In campagnedocumenten en -interviews kondigde hij aan het verdrag van Parijs wederom op te zeggen.
Dit is desastreus.
Het wordt afwachten hoe ver Trump kan en wil gaan. Pauw wijst er op dat de Inflation Reduction Act niet zomaar kan worden teruggedraaid. "Daarvoor moet een meerderheid zijn in de Senaat. En er is inmiddels veel steun van Republikeinen omdat het meeste geld naar hun staten gaat."
Vooral vertraging
Pauw denkt dat andere landen net als tussen 2016 en 2020 blijven samenwerken. Toch wil hij niet te veel relativeren. "Dit is desastreus", zegt hij. Uit een inventarisatie blijkt dat de Verenigde Staten tot 2030 4 miljard ton meer CO2 zullen uitstoten onder Trump. Dat is evenveel als Japan en de Europese Unie in een jaar uitstoten.
Experts denken dat Trumps tweede termijn vooral zal leiden tot vertraging. "De opmars van zonne-energie gaat zoveel harder dan we ooit dachten", zegt Leo Meyer. "Hij kan het vertragen, maar hij houdt het niet tegen."
