Von der Leyen leest Orbán de les bij opmerkelijk optreden in Straatsburg

• Tijn Sadée

  Correspondent Europese Unie

In een opmerkelijk optreden in het Europees Parlement in Straatsburg haalde de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, vandaag fors uit naar de Hongaarse premier Viktor Orbán. "Vrede is geen overgave", zei Von der Leyen tegen Orbán, die momenteel de roulerend voorzitter van Europa is.

Orbán ging in het voorjaar bij de Russische president Poetin op bezoek, om te werken aan een Hongaars 'vredesplan' voor Oekraïne. Dat levert hem nu scherpe kritiek op van de Commissievoorzitter: "Er zijn nog steeds politici die de verantwoordelijkheid voor deze oorlog niet aan de bezetter wijten, maar aan het land dat wordt bezet. Niet aan Poetins machtslust, maar aan de strijd van Oekraïne voor vrijheid."

Orbán noemde de aanval van Von der Leyen een 'politieke intifada': "Waarom praat u niet neutraal, zoals in de verdragen staat? Uw taak is compromissen zoeken als hoeder van de verdragen. In plaats van ons te bekritiseren moet ze juist de loftrompet over ons afsteken!"

Traditie

De Hongaarse premier mocht als roulerend voorzitter de prioriteiten van zijn voorzitterschap toelichten in het Parlement. Een Parlement waar de meerderheid Orbáns bloed wel kan drinken; waarom kwam de Hongaar dan toch opdagen?

Zijn optreden is geen verplichting, maar het is wel een traditie dat de premier van een land dat voor een half jaar de EU voorzit een verhaal komt houden. In het verleden was het EP er altijd heel blij mee als regeringsleiders die traditie in ere hielden. Nu, met Orbán, wilde een meerderheid liever dat Orbán wegbleef.

Ondemocratisch

De clash van vandaag werd dus al verwacht, in een Parlement dat recent in een resolutie Hongarije nog als ondemocratisch land bestempelde én een poging deed regeringsleiders ervan te overtuigen dat het beter is Orbán het EU-voorzitterschap af te pakken. "Lachwekkend allemaal", vindt Orbán, die vandaag dus ook graag het podium pakt.

Hij is dan ook in de winning mood. Samen met onder anderen Geert Wilders en Marine Le Pen vormt hij nu met de Patriotten voor Europa-fractie de derde groep in het Parlement. "Let's make Europe great again", zei hij.

Hoongelach

Orbán stelde in zijn speech dat het Europese asielsysteem niet werkt. "Illegale migratie leidt tot geweld tegen vrouwen, leidt tot antisemitisme en tot homofobie." Het kwam hem op hoongelach uit de zaal te staan. En ook hier kwam een scherp antwoord van Von de Leyen: "Ja, we moeten de grensbewaking versterken, en het Europese Asielpact implementeren. Maar dat kan alleen met meer Europese samenwerking, niet met minder. En natuurlijk wel met respect voor de rechtsstaat en fundamentele waarden."

Afgelopen weekend kwamen de Patriotten nog bij elkaar in Pontida in Noord-Italië, waar naast de leider van de Italiaanse rechts-populistische partij Lega ook Geert Wilders sprak, in het voorprogramma van de hoofdact: Viktor Orbán. De Hongaar toonde zich ambitieus: "we pakken Brussel terug van de bureaucraten en geven het terug aan het volk". "We zijn de derde groep in het Europees Parlement en onze strijd gaat voort: Parijs zal draaien en we zullen Warschau terugveroveren."

Het optreden van Orbán werd afgesloten met applaus uit de rechtse Patriotten-fractie, terwijl op links het strijdlied van de revolutionairen Bella ciao, bella ciao klonk.