Gewonde kwallen versmelten met elkaar tot een gezond exemplaar
Wetenschappers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan: twee gewonde exemplaren van de Amerikaanse ribkwal kunnen met elkaar versmelten tot een enkel, gezond individu. Ze versmelten niet alleen, binnen twee uur synchroniseren zelfs hun spiersamentrekkingen, net als hun spijsvertering.
De ribkwallen leken geen nadeel te ondervinden van de samensmelting. "Er waren geen tekenen dat de twee delen elkaar gingen afstoten, de gefuseerde individuen bleven gezond en actief", zegt hoofdonderzoeker Kei Jokura. Het onderzoek werd na drie weken beëindigd, maar "ik denk dat ze wel een jaar hadden kunnen blijven leven". Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.
Het versmelten van organismen was wel eerder gezien, onder meer in dieren die samenleven in een kolonie. Maar de eenwording van hun spijsverteringsstelsel en de aansturing van hun spieren lijken een unicum. "Dat is nooit eerder is waargenomen in andere dieren", zegt Jokura.
In de video hieronder zie je hoe twee kwallen een enkel organisme zijn geworden. De kwal wordt rechtsonder aangeraakt, waarop de spieren linksboven reageren:
Dit wonderlijke vermogen duidt erop dat deze dieren op geen enkele manier onderscheid maken tussen zichzelf en hun soortgenoten. De afwezigheid van deze zogenoemde allorecognitie maakt het mogelijk om een ander organisme te accepteren als onderdeel van zichzelf.
Toevallige vangst
De wetenschappers kwamen op het idee voor hun onderzoek nadat ze een kwal hadden gevangen waarvan ze het sterke vermoeden hadden dat die uit een fusie van twee individuen bestond. Het exemplaar was ongewoon groot en leek twee achterkanten te hebben. Daarop besloten de onderzoekers een aantal kwallen handmatig in tweeën te delen, en de delen van verschillende individuen samen te brengen.
Dat deden ze tien keer, wat in negen gevallen tot gezonde, gefuseerde kwallen leidde. Dat hoge succespercentage duidt erop dat het proces de dieren makkelijk af gaat. De onderzoekers denken dan ook dat het proces zich ook 'in het wild' relatief makkelijk kan voordoen.
Overlevingsvoordeel
Over het algemeen geldt het als een voordeel voor een organisme om een duidelijk onderscheid te maken tussen zichzelf en al het andere. Dat maakt het makkelijker om jezelf te beschermen tegen gevaren van buitenaf. Maar in het geval van de Amerikaanse ribkwallen kan het gebrek aan dat onderscheid wel eens een evolutionair voordeel hebben, vermoeden de onderzoekers. "Het succes van ribkwallen is wellicht deels te danken aan het feit dat ze niet over allorecognitie beschikken", speculeert Jokura.
De onderzoekers zijn inmiddels bezig met vervolgprojecten om meer inzicht te krijgen in het versmeltingsvermogen van kwallen. Ze proberen bijvoorbeeld om de elektrische signalen in het zenuwstelsel zichtbaar te maken. Dat moet meer inzicht opleveren in het mechanisme achter de versmeltingen.
