Minder nieuwe stamceldonoren: 'Enige kans voor sommige bloedkankerpatiënten'

De aanwas van nieuwe geschikte stamceldonoren stokt. Om het stamcelbestand in stand te houden of licht te laten groeien wil Stichting Matchis jaarlijks 20.000 tot 30.000 nieuwe donoren werven. Dit jaar hebben zich nog geen 10.000 nieuwe donoren gemeld.

Elk jaar krijgen 9000 mensen in Nederland de diagnose bloedkanker. Voor een deel van de bloedkankerpatiënten is stamceltransplantatie de enige kans op genezing. Daarom zoekt stichting Matchis dringend naar vooral jongere donoren.

Voor Lisanne (28) vond Matchis een passende match, waardoor zij 'een nieuw leven kreeg':

Een-op-een match

Stamceldonatie slaat bij zo'n 50 tot 60 procent van de gevallen aan. Het is daarbij belangrijk dat de DNA-structuur van patiënt en donor overeenkomt, liefst een-op-een. De kans op zo'n match is ongeveer 1 op 50.000. Daarom is een groot bestand om uit te putten belangrijk.

Een derde van de patiënten vindt een geschikte donor binnen de familie. De rest is afhankelijk van de stamceldonorbank. Voor hen gaat Matchis op zoek. Jaarlijks zijn er 20.000 nieuwe inschrijvingen nodig om het donorbestand te laten groeien en de kans op een match te vergroten.

In de afgelopen vijf jaar verloopt de uitbreiding van het donorbestand steeds moeizamer. "Vooral jonge donoren tussen de 18 en 35 jaar zijn hard nodig", vertelt Bert Elbertse van Stichting Matchis. Hun stamcellen bieden namelijk de grootste kans op een succesvolle behandeling.

"Bij non-familiaire donoren is te zien dat de stamcellen van jongeren veel beter aanslaan en werken dan de stamcellen van oudere donoren", legt Elbertse uit. "Waar het precies aan ligt dat jongere stamceldonoren beter werken, is nog niet bekend."

Steeds lastiger

Bij Matchis merken ze dat het moeilijk is om mensen zich echt te laten registreren. Mensen zijn zeker bereid zich in te schrijven in het donorbestand, maar het afronden van de registratie laat te wensen over.

"We zien dat het steeds lastiger wordt jonge donoren te werven en onze doelstelling te halen", zegt Elbertse. "Dit jaar gaat dat zoals het er nu naar uitziet voor het eerst echt niet lukken."

Grote oproepen in de media doen veel goeds voor nieuwe aanmeldingen. Vorig jaar overleed PSV-perschef Thijs Slegers aan leukemie. Tot het einde van zijn leven zette hij zich in voor de werving van bloeddonors en stamceldonoren en besteedde daar aandacht aan in de media. "Dat leverde Matchis ruim 10.000 nieuwe donoren op", vertelt Elbertse.

Bekijk deze explainer van NOS op 3 over stamceldonatie: