Praten met BBC, zoomen met Korea: striptekenaar Aimée de Jongh verovert de wereld

• Ruben Eg

  redacteur economie

Een stripverhaal van 352 pagina's, dat op dezelfde dag in meer dan twintig landen wordt uitgegeven. Het gaat het hier niet om een nieuw boek van Asterix, Lucky Luke of Kuifje, maar om een graphic novel van de Rotterdamse Aimée de Jongh.

De Jongh maakte een stripbewerking van Lord Of The Flies, de klassieker van de Britse schrijver en Nobelprijswinnaar William Golding uit 1954. De bestseller vertelt het verhaal over een op een onbewoond eiland gestrande groep schooljongens die onderling een machtsstrijd uitvechten.

De aandacht voor de stripversie die De Jongh heeft gemaakt is enorm. Onder meer de BBC komt langs voor een interview. "Dit heb ik nog nooit meegemaakt. De teller van vertalingen staat nu op 25", zegt De Jongh, terwijl ze onderweg is van het maken van een grote raamschildering bij de Amsterdamse boekhandel Scheltema naar een tweede voor de vitrine van Athenaeum Boekhandel. "Ik kreeg net een mail van een Koreaanse uitgever, die een Zoom-meeting met mij en publiek wil organiseren. Echt bizar."

Springplank

Wie tien jaar geleden vaak met het openbaar vervoer reisde, kent de nu 35-jarige De Jongh wellicht als maker van de dagelijkse strip Snippers uit de ov-krant Metro. Hoewel ze al langer strips en animaties maakte, vormde dit haar doorbraak. De Jongh slaagde er ook in om de semi-autobiografische strip in Frankrijk te laten uitgeven. Dit bood haar een springplank om in dit walhalla voor stripmakers voet aan de grond te krijgen.

De Jongh begon zich op de internationale markt te richten met het maken van graphic novels, oftewel literaire stripverhalen. Boeken als De Terugkeer van de Wespendief, TAXI!, Dagen van Zand en Zestig Lentes verschenen bij grote uitgeverijen in diverse talen. In 2017 werd De Terugkeer van de Wespendief zelfs verfilmd.

De Jongh spreekt van een "lange weg" die ze heeft afgelegd naar het succes van nu. "Het ging echt niet van de ene op de andere dag. Maar ik zou het fantastisch vinden als jonge tekenaars dit zien en denken: het is gewoon mogelijk."

Toen De Jongh drie jaar terug de Stripschapprijs won, stak ze de geldprijs in een grootschalig onderzoek naar stripmakers in Nederland. Hieruit bleek dat zeker twee derde van de Nederlandse stripmakers minder dan het minimumloon verdient. "Het is nog steeds geen vetpot", vertelt De Jongh. "Strips maak je omdat het je passie is. Het biedt mij wel veel vrijheid met mooie kansen en mooie boeken. Gelukkig kan ik nu wel leven van de royalty's van mijn boeken. Zo betaalt het vorige werk het nieuwe boek."

Eerste antwoord: nee

Het verstrippen van Lord Of The Flies kostte De Jongh twee jaar schrijf- en tekenwerk. Maar feitelijk kostte het hele proces tien jaar. "In 2013 heb ik de eerste mail naar de Britse uitgever van het boek gestuurd. Het eerste antwoord was nee."

Maar De Jongh gaf niet op. En met een stapel succesvolle boeken op haar naam kreeg ze uiteindelijk een akkoord. Vanwege de grote populariteit van de originele roman, werd snel duidelijk dat uitgevers in meer landen haar versie wilden vertalen en uitgeven. Daar hield De Jongh tijdens het maken rekening mee.

"Ik wilde dat iedereen het verhaal goed kon begrijpen. In het begin is er bijvoorbeeld een scène waarin de jongens uit het verhaal in een koorkostuum naar het strand lopen. Die kostuums zijn erg Brits. Maar in Nederland, Portugal of Italië begrijpt niet iedereen dat meteen. Dus heb ik in de tekst gezet wat er gebeurt."

De faam van het origineel zorgde bij De Jongh ook voor enige druk. "Zo veel mensen hebben het gelezen en hebben hun eigen beelden bij het verhaal. Nu ziet iedereen mijn visie. Ik heb bijvoorbeeld bewust gekozen de kinderen wat jonger en schattiger te tekenen, als contrast met het gruwelijke geweld in het verhaal. Anderen vertellen me nu dat ze altijd tieners in hun hoofd hadden. Maar ik hoop vooral dat mijn versie veel mensen zal aanzetten het origineel nog eens te gaan lezen of ontdekken."

Aimée de Jongh was zondag te gast in NOS Met het Oog op Morgen. Luister de uitzending hier terug.