Gratie voor dertig politieke gevangenen in Belarus

De Belarussische president Loekasjenko heeft gratie verleend aan dertig gevangenen die veroordeeld zijn voor "demonstratie-gerelateerde misdaden". Dat meldt de persdienst van Loekasjenko, die de actie omschrijft als "een humaan gebaar richting deze mensen." Het is niet duidelijk om wie het gaat. Wel is bekendgemaakt dat het 7 vrouwen en 23 mannen zijn. Het gaat vooral om ouders van minderjarige kinderen.

Het is de derde keer binnen een aantal maanden dat Loekasjenko gratie verleent aan politieke gevangenen. In totaal zijn sinds juli 78 gevangenen vrijgelaten, meldt mensenrechtenorganisatie Viasna. Nog zeker 1300 politieke gevangenen zitten vast. Daarnaast komen er nog steeds nieuwe politieke gevangen bij, schrijft de organisatie. In augustus werden meer nieuwe politieke gevangenen vastgezet dan dat er gevangenen gratie kregen.

Kort nadat het nieuws van de gratieverlening van Loekasjenko wereldkundig werd, deelde de mensenrechtenorganisatie dat er vijf nieuwe politieke gevangenen waren bijgekomen.

In augustus 2020 braken na de herverkiezing van Loekasjenko grootschalige protesten uit in Belarus. Honderdduizenden gingen de straat op nadat de oppositie en het Westen de verkiezingen als frauduleus hadden bestempeld. Tienduizenden inwoners werden gearresteerd.

Oppositieleider Tichanovskaja ontvluchtte het land en leeft sindsdien in ballingschap. Ze werd bij verstek veroordeeld tot vijftien jaar cel. Op X zegt ze opgelucht te zijn dat er dertig politieke gevangenen gratie hebben gekreten. "De onderdrukking blijft echter escaleren", schrijft Tichanovskaja.

In het voorjaar van 2025 zullen er nieuwe presidentsverkiezingen plaatsvinden in Belarus. Veel leden van de oppositie zijn in de afgelopen jaren vastgezet of naar het buitenland gevlucht. Ze zijn door een nieuwe wet uitgesloten voor deelname aan de verkiezingen.

Vorige maand stonden de Europese Unie, de Verenigde Staten, Canada en het Verenigd Koninkrijk in een gezamenlijke reactie stil bij de "vierde verjaardag van de frauduleuze presidentsverkiezingen". Ze riepen de Belarussische autoriteiten op om de bijna 1400 politieke gevangenen onmiddellijk vrij te laten en zeiden dat de onlangs aangekondigde sancties bedoeld waren om het regime van Loekasjenko ter verantwoording te roepen.

Loekasjenko verleende twee weken later gratie aan een aantal politieke gevangenen. De EU reageerde dat ze gezien hadden dat sommigen van de vrijgelaten gevangenen dringend medische hulp nodig hadden en riepen Belarus op om alle gevangenen adequate medische zorg te verlenen. Veel gevangenen reppen na hun vrijlating of het uitzitten van hun straf over praktijken van mishandeling en martelingen in de gevangenis.

Een van de prominentste politieke gevangenen in Belarus is oppositielid Maria Kolesnikova. Haar familie heeft al ruim 1,5 jaar lang geen contact met haar kunnen krijgen. Belarussische media citeren bronnen die zeggen dat ze "op elke mogelijke manier wordt gemarteld" en dat ze geen toegang heeft tot medische hulp. Volgens haar zus zou ze nog slechts 45 kilo wegen.