Boete van privacywaakhond voor verzamelaar van miljarden foto's van gezichten
Het omstreden Amerikaanse bedrijf Clearview AI, bekend van zijn gezichtsherkenningssoftware, krijgt een boete van 30,5 miljoen euro van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De privacywaakhond zegt dat Clearview een illegale database heeft opgebouwd met miljarden foto's van gezichten, ook van Nederlanders.
De database van Clearview omvat ruim vijftig miljard foto's van mensen. Deze zijn van het internet 'geschraapt'. Met de software is het mogelijk om gezichten te herkennen op bijvoorbeeld beveiligingsbeelden. Dit gebeurt zonder dat de mensen in de database hier enig idee van hebben. De software wordt gebruikt door inlichtingen- en opsporingsdiensten.
"Staat een foto van jou op internet, en voor wie geldt dat niet? Dan kun je in de database van Clearview terechtkomen en worden gevolgd," zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. "Dit is geen doemscenario uit een griezelige film."
De voorzitter ziet het belang in van dit soort software voor inlichtingendiensten, maar benadrukt dat dit "zeker niet door een commercieel bedrijf" moet worden beheerd. "En door daartoe bevoegde instanties alleen in zeer uitzonderlijke gevallen. De politie bijvoorbeeld moet dan de software en database zelf beheren, onder strenge voorwaarden en onder toeziend oog van de AP en andere toezichthouders."
Het is niet toegestaan om van de software van Clearview gebruik te maken, zegt de AP. Naast de boete legt de waakhond ook dwangsommen met een maximum van ruim vijf miljoen euro op.
Boete niet betalen
AP meldt dat Clearview geen juridisch bezwaar heeft gemaakt tegen de boete en dus ook niet hiertegen in beroep kan gaan. "Clearview heeft niet meegewerkt aan het onderzoek, en heeft nooit gereageerd."
"Maar de kans dat Clearview de boete niet betaalt, is levensgroot," vervolgt een AP-woordvoerder. "En dat is onacceptabel. Zo'n bedrijf mag niet straffeloos doorgaan met het schenden van rechten van Nederlanders en andere Europeanen."
Eerder kreeg het Amerikaanse bedrijf in andere landen zoals Frankrijk, Groot-Brittannië en Oostenrijk al boetes. "Clearview heeft de boete aan de Franse autoriteit ook nooit betaald. Dat is wel echt een groot probleem."
De AP wil daarom ook onderzoeken of de leiding van het bedrijf persoonlijk aansprakelijk gesteld kan worden voor de overtredingen.
Op-een-na-hoogste boete
In Nederland kwam het bedrijf al vaker negatief in het nieuws. Zo lekte in 2020 een klantenlijst van het bedrijf uit. Op basis hiervan lijkt het erop dat Nederlandse politie en andere overheidsinstellingen ook gebruik hebben gemaakt van de software. De politie zelf ontkent dit. Clearview zegt zelf alleen diensten te leveren aan bedrijven buiten de Europese Unie.
Het is de een-na-hoogste boete die de AP ooit heeft opgelegd, en deze boete volgt precies een week na de hoogste boete. Die ging naar Uber, omdat het taxibedrijf gegevens van Europese taxichauffeurs doorgaf aan de Verenigde Staten zonder zich aan de privacyregels te houden.
