Dominante Amerikaanse eiken gekapt in Loon op Zand om bos te redden

De Amerikaanse eik verdwijnt uit de bossen bij Loon op Zand. De boom is te dominant en andere bomen en planten lijden daaronder. Daarom worden er 2000 gekapt, en nog eens 2000 geringd om ze langzaam te laten sterven.

Dat is nodig om het bos te redden, zegt boswachter Irma de Potter. De Amerikaanse eik levert meer problemen op dan dat hij goed doet, zegt ze tegen Omroep Brabant. "Hij zorgt voor heel veel donkerte in het bos, waardoor andere inheemse planten en boomsoorten moeilijk kunnen ontkiemen."

Biodiversiteit

De Europese variant van de eik, de zomereik, is veel beter voor de biodiversiteit. Van die boom kunnen wel 450 insecten leven, terwijl maar dertien insecten leven van de Amerikaanse eik . Maar die Europese zomereik krijgt geen ruimte in een bos waar veel Amerikaanse eiken staan. Hij krijgt geen licht om te groeien, terwijl die boom juist een voedselbron en woonplaats is voor veel meer dieren.

"Het project is een exotenbestrijding", zegt De Potter. "Van onze oorspronkelijke biodiversiteit hebben we in Nederland nog maar 15 procent over. We moeten nu alles op alles zetten om onze natuur te beschermen." Alle Amerikaanse eiken worden verwijderd om de omvorming naar een gevarieerd bos weer op gang te laten komen.

Noodzakelijk kwaad

Sinds het begin van de werkzaamheden in juli is al zo'n twee derde van de Amerikaanse eiken weggehaald. Dat gebeurt met zware machines met dieselmotoren, die aardig wat stikstof uitstoten in het bosgebied. Noodzakelijk kwaad, zegt de boswachter. "We vinden dat lichte uitstoot wel geoorloofd is om het bos te redden."

De grote eiken worden dus gekapt door machines, maar voor de kleinste boompjes wordt de hulp van schapen ingeschakeld. "Die vinden Amerikaanse eiken heel lekker, dus eten ze die op."

In totaal worden 2000 bomen gekapt, die 20 tot 25 meter van de paden in het bos staan. Nog 2000 bomen worden geringd en zullen dus langzaam afsterven. Dat zou bij bomen vlakbij het bospad onveilig zijn, omdat bij stervende bomen op een gegeven moment takken afbreken en vallen.

Dat sommige bomen langzaam afsterven, is goed voor de biodiversiteit. Dood hout is aantrekkelijk voor insecten en vogels zoals spechten. In een gezond bos hoort een kwart van al het aanwezige hout dood te zijn.

Ongeremd woekeren

De Amerikaanse eik is zo'n 200 jaar geleden massaal aangeplant in Nederland voor de houtoogst. Maar het blijkt dat de boom weinig van waarde is voor de Nederlandse natuur. De boom heeft geen natuurlijke vijanden en kan dus ongeremd woekeren.

Naar verwachting is het werk in oktober klaar. Het project kost 300.000 euro. De helft daarvan wordt gefinancierd door de verkoop van het hout van de bomen, de andere helft betaalt de provincie uit een subsidiepot.