Peter Winterman
politiek verslaggever Nieuwsuur
Peter Winterman
politiek verslaggever Nieuwsuur
VVD-voorzitter Eric Wetzels gaat deze maand in gesprek met verschillende vleugels binnen de partij die een discussie willen over de koers. Hij doet dat nadat een groep VVD'ers zich deze zomer openlijk uitsprak tegen samenwerking met de PVV. Een andere groep leden pleit voor "herijking van de liberale kernwaarden" van de VVD.
Wetzels reageert in Nieuwsuur voor het eerst op de brief aan het hoofdbestuur waarin leden klagen over de coalitie met de PVV. Die brief heeft al meer dan 1500 ondertekenaars, onder wie partijprominenten Ed Nijpels en Frans Weisglas. "Dit is een signaal van leden die zich toch ergens niet in kunnen vinden", zegt Wetzels. "Dan gaan we het gesprek aan met elkaar."
'Liberalisme sneeuwt onder'
In de brief roepen de initiatiefnemers de partijtop op om te debatteren over de "morele en bestuurlijke ondergrens". "Onze grootste zorg is dat het liberalisme ondersneeuwt in de samenwerking die we nu zijn aangegaan met de PVV", zegt het Rotterdamse VVD-raadslid Erik Verweij.
Partijvoorzitter Wetzels is zelf ook niet enthousiast over de samenwerking met de PVV. "Blij is niet het goede woord, maar ik ben blij dat we een coalitie hebben. Het land moet worden bestuurd. In het coalitieakkoord staan heel veel mooie VVD-punten."
Dat leden nu op de trom slaan, heeft er volgens ingewijden mee te maken dat er de afgelopen tijd te weinig intern debat zou zijn. Hoewel de VVD tijdens de formatie meerdere ledenbijeenkomsten organiseerde, voelt niet iedereen zich gehoord. Zo is er inmiddels een appgroep met de naam De Nieuwe VVD met daarin zo'n 270 VVD'ers, onder wie Tweede Kamerleden en oud-bewindspersonen Eric van der Burg en Christianne van der Wal.
Uit onvrede over de landelijke koers splitsen verschillende raadsleden zich van de VVD af. Zo is de volledige fractie in de Drentse gemeente Tynaarlo opgegaan in een nieuwe partij: Tynaarlo Liberaal. "Het voelt alsof niet ik de VVD verlaat, maar alsof de VVD mij verlaat", zegt het Drentse raadslid Jan Smits daarover. Ook in Wijk bij Duurstede vertrokken drie ontevreden VVD-raadsleden.
Na de verkiezingen had partijleider Dilan Yesilgöz grote moeite om de stromingen binnen de VVD bij elkaar te houden:
Niet alle leden van De Nieuwe VVD willen direct de stekker uit het kabinet trekken. "Ik hoop dat dit een eenmalig experiment was waarvan de schade voor zowel ons als voor de mensen in het land beperkt blijft", stelt Verweij, die ook bij de appgroep betrokken is. "En ik hoop dat wij het niet nog een keer doen."
De rechtervleugel van de VVD, verenigd in Klassiek Liberaal, is juist blij met het huidige kabinet. "Als je als VVD dingen wilt realiseren op het gebied van veiligheid, asiel en gedegen financiën heb je juist partijen aan de rechterkant nodig", stelt Leon van Noort van Klassiek Liberaal. Hij noemt de brief met 1500 ondertekenaars "mosterd na de maaltijd". "Waarom geef je dit signaal af, terwijl er tijdens de formatie genoeg momenten waren om inbreng te geven?"
Middengroep
Een derde groep VVD'ers probeert de linker- en rechtervleugel samen te brengen. Die groep met onder anderen oud-minister Ivo Opstelten, oud-Kamerlid Daniel Koerhuis en JOVD-voorman Mauk Bresser pleit voor een "herijking van de liberale kernwaarden". Onder voormalig partijleider Mark Rutte was er nauwelijks discussie over de VVD-koers. Dat wil deze groep veranderen.
"Er is balans nodig", zegt Margretha du Carmo Krabbe, woordvoerder van de Liberale Herijking. "We hebben een lange periode gehad waarin alles vrij stabiel was. Op dit moment gaan we een nieuwe periode in." Daarin is volgens haar "een gezonde dosis visie en pragmatisme nodig".
Partijvoorzitter Wetzels zegt met alle vleugels in zijn partij in gesprek te willen gaan. Hij is tevreden over het optreden van partijleider Dilan Yesilgöz, die nu één jaar aan het roer staat van de VVD. "We mogen niet klagen", vindt Wetzels.
