Vandaag is het zover: 18 miljoen mensen op dit hele kleine stukje aarde

• Sjoerd Mouissie

  Datajournalist

• Froukje Visser

  Grafisch vormgever

Nederland telt vanaf vandaag 18 miljoen inwoners. Althans, dat is de schatting van de 'bevolkingsteller' van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De bevolking groeide de laatste jaren alleen door migratie uit het buitenland, niet door een toenemend geboortecijfer; er werden minder kinderen geboren dan er mensen overleden.

De nieuwe mijlpaal van 18 miljoen inwoners komt relatief snel - nog maar acht jaar geleden tikte Nederland de 17 miljoen aan. Dat is bijna twee keer zo snel als de vorige miljoenensprong. Het duurde vijftien jaar voordat het aantal inwoners in Nederland groeide van 16 naar 17 miljoen.

Dat de groei nu sneller gaat, komt volgens het CBS niet alleen door de oorlogen in bijvoorbeeld Oekraïne en Syrië. "Ook een betere of slechtere economische situatie, de uitbreidingen van de Europese Unie of beleidskeuzes zoals het aanbod van Engelstalige studies in Nederland spelen daarbij een rol."

Overigens is er een periode geweest waarin de Nederlandse bevolking harder groeide dan nu: tussen 1945 en 1970 kwamen er gemiddeld 150.000 mensen per jaar bij, vooral door geboorten. In de afgelopen periode was de toename 120.000 mensen per jaar, maar dan vooral door migratie.

Verreweg de meeste nieuwkomers kwamen in de afgelopen acht jaar uit Europese en Aziatische landen, blijkt uit de nieuwe CBS-cijfers. In absolute aantallen kwamen de meeste mensen uit Oekraïne, Syrië en Polen.

Top 3 onveranderd

De grootste groep inwoners in Nederland heeft een Nederlandse herkomst (72 procent), gevolgd door groepen met een Turkse (2,5 procent) en Marokkaanse (2,4 procent) herkomst. Deze top drie van grote groepen is sinds 2016 niet veranderd.

Naar verwachting zal het aantal inwoners van Nederland in de komende decennia blijven groeien. Dat komt vooral door de toegenomen migratie en doordat mensen langer leven dan eerdere generaties. Dat maakt de berekeningen ook onzeker: vooral het aantal migranten is moeilijk te voorspellen. Volgens de laatste cijfers telt Nederland in 2070 zo'n 17,6 tot 24 miljoen inwoners.

Wat wel zeker is: de Nederlandse bevolking wordt ouder. In 1975 was de gemiddelde leeftijd nog 33,2 jaar, acht jaar geleden was dat 41,5 jaar en inmiddels 42,6 jaar.

Het aantal 65-plussers stijgt, terwijl er relatief weinig kinderen worden geboren. Vorig jaar waren dat er ruim 164.000. Een vrouw in Nederland krijgt gemiddeld 1,43 kinderen. Dat is het laagste aantal sinds de jaren 80.

De Nederlandse bevolking groeit niet overal even sterk. Naar verhouding is de grootste groei te zien in gemeenten rond de grote steden. Dat komt doordat er mensen naartoe verhuisden, maar ook doordat daar wel meer kinderen werden geboren dan er mensen overleden. Daarbij gaat het om gemeenten als Blaricum, Waddinxveen, Rijswijk en Diemen. Van de grote steden groeide Utrecht met 10,4 procent relatief het meest en Rotterdam met 6,4 procent het minst.

Krimp

Er zijn ook gemeenten, vooral aan de randen van het land, waar het aantal inwoners sinds 2016 is gedaald. Dat is bijvoorbeeld gebeurd in Zuid-Limburg, Groningen, de Achterhoek en Zeeuws-Vlaanderen. Daar overlijden meer mensen dan er kinderen worden geboren en verhuizen meer inwoners uit een gemeente dan er komen wonen. Zo daalde het aantal inwoners van Simpelveld met 4,5 procent, van Eemsdelta met 4,3 procent en van Gulpen-Wittem met 3,1 procent.

Internationaal gezien is Nederland, met bijna 518 inwoners per vierkante kilometer, het op een na meest dichtbevolkte land van Europa. De nummer 3, België, volgt op ruime afstand met 384 inwoners. Alleen Malta is, met bijna 1700 inwoners per vierkante kilometer, aanzienlijk meer dichtbevolkt. Het Europese gemiddelde ligt op 109 inwoners.