Romeinse 'snelweg' en Nelson Mandela-locaties nieuw werelderfgoed

Een iconische Romeinse weg, verschillende plekken ter nagedachtenis aan het apartheidsregime van Zuid-Afrika en sculpturen en een begraafplaats van koningen in India. Deze en andere belangwekkende locaties zijn toegelaten tot de Unesco Werelderfgoedlijst.

De oude Romeinse Via Appia in Italië kreeg gisteren een plek op de lijst. De weg van Rome naar het zuiden van Italië, tot de zuidoostelijke kuststad Brindisi, wordt wel de 'Koningin der Wegen' genoemd. Het is de oudste en belangrijkste van de grote wegen die de Romeinen vanaf 312 voor Christus hebben gebouwd.

De constructie van de Via Appia was zijn tijd vooruit. Het werd al snel de belangrijkste weg die Rome met het zuidelijk deel van het Italiaanse schiereiland verbond. "Het was oorspronkelijk bedoeld als een strategische weg voor militaire verovering, richting het oosten en Klein-Azië", aldus Unesco.

"De Via Appia zorgde er later voor dat de steden die ermee verbonden waren konden groeien en dat er nieuwe nederzettingen ontstonden, die de landbouwproductie en handel vergemakkelijkten."

De weg was oorspronkelijk 800 kilometer lang, maar van de originele weg is niet veel meer bewaard gebleven. In Rome is de oude Via Appia en omgeving een groot openluchtmuseum en een beschermd archeologisch park. Italië heeft nu 60 locaties op de erfgoedlijst van Unesco staan.

Een andere nieuwe toevoeging aan de lijst zijn veertien locaties in Zuid-Afrika die onder de noemer "Mensenrechten, bevrijding en verzoening: Nelson Mandela-erfenissites" worden samengevoegd.

Het gaat onder meer om de plek in de stad Sharpeville, waar in 1960 door het apartheidsregime een bloedbad werd aangericht onder zwarte demonstranten. Ook de universiteit van Fort Hare aan de Oostkaap, waar Mandela studeerde, en het afgelegen dorp Mqhekezweni, waar zijn politiek activisme gestalte kreeg, zijn opgenomen.

In Sharpeville schoot de politie 69 zwarte betogers dood, onder wie een kind. Dat betekende een keerpunt in de strijd tegen apartheid. De regering-Verwoerd verbood de zwarte oppositiepartijen, het land verliet het Britse Gemenebest en raakte steeds verder geïsoleerd.

"Ik feliciteer Zuid-Afrika met de bijschrijving van deze gedenkwaardige sites, die niet alleen getuigen van de strijd tegen de apartheidsstaat, maar ook van Nelson Mandela's bijdrage aan vrijheid, mensenrechten en vrede ten behoeve van ons allen", zei Audrey Azoulay, de directeur-generaal van Unesco.

India herbergt met een nieuwe inzending nu 43 werelderfgoedlocaties. De laatste toevoeging is het koninklijke begrafeniscomplex Charaideo en bijbehorende heiligdommen, gebouwd door de Ahom-dynastie in het noordoosten van India.

De maidams van Charaideo, gelegen in de staat Assam, zijn een systeem van grafheuvels voor Ahom-koningen en -koninginnen. Ze werden gebouwd door een aarden bedekking aan te brengen over een hol gewelf van baksteen, steen of aarde.

De grafheuvels zijn in een periode van 600 jaar gemaakt. De Ahom-clan vestigde hun hoofdstad in verschillende delen van de Brahmaputra-riviervallei tussen de 12e en 18e eeuw, nadat ze vanuit China naar India waren getrokken, zegt Unesco.

Ze vestigden de eerste hoofdstad in het oosten van India en noemden deze Charaideo, wat in hun taal "een oogverblindende stad boven de berg" betekent. De begraafplaats werd gezien als de heiligste plaats voor het koningshuis.

Er zijn geen nieuwe Nederlandse locaties aan de werelderfgoedlijst toegevoegd. Nederland telt in totaal 13 werelderfgoederen, waarvan de laatste vorig jaar is opgenomen, het Eise Eisinga Planetarium in Franeker. Nadat dit was gebeurd, was het opeens erg druk in het planetarium, zei de directeur vorig jaar oktober.

Alle inzendingen en toevoegingen aan de erfgoedlijst tot nu toe staan op de site van Unesco.