Taliban willen op eerste internationale top einde sancties, zwijgen over vrouwenrechten

De Taliban willen een einde aan internationale sancties maar weigeren te praten over vrouwenrechten. Dat bleek op de eerste dag van een internationale top in Qatar. Het is voor het eerst dat de Taliban betrokken zijn bij gesprekken over Afghanistan sinds ze in 2021 de macht grepen.

Een einde aan de sancties stond bovenaan het lijstje waarmee onderhandelaar Zabihullah Mujahid naar Doha was afgereisd. Ook wil hij dat bevroren Afghaanse tegoeden in het buitenland worden vrijgegeven en er hulp komt om opiumboeren in zijn land te helpen overschakelen op andere gewassen.

"We zijn dankbaar voor alle humanitaire hulp, maar de belangrijkste oplossing voor de economische obstakels van Afghanen is het verwijderen van unilaterale en multilaterale sancties", meent Mujahid.

Vrouwenrechten 'interne aangelegenheid'

Westerse gezanten willen op de top ook de positie van vrouwen en meisjes in het land bespreken. Onder de Taliban zijn strikte kledingvoorschriften ingevoerd, is vrouwenonderwijs na de basisschool verboden, worden vrouwen geweerd van straat en zijn bepaalde beroepen voor hen verboden.

Eerder dit jaar spraken we met deze Afghaanse vrouw over hoe het leven onder de Taliban vrouwen inperkt:

In zijn opmerkingen op de eerste dag van de tweedaagse conferentie maakte Mujahid echter duidelijk dat de Taliban het daar niet over willen hebben. Zonder vrouwenrechten expliciet te noemen benadrukte hij dat andere landen zich niet met "interne aangelegenheden" moeten bemoeien.

"Ik geef toe dat sommige landen misschien problemen hebben met sommige van onze maatregelen. Er zijn uiteraard beleidsverschillen tussen verschillende staten. Het is aan ervaren diplomaten om dan samenwerking en begrip te zoeken in plaats van confrontatie."

'Verkeerde signaal'

Twee keer eerder organiseerde de VN een bijeenkomst in Qatar over de situatie in Afghanistan na de machtsovername door de Taliban. De eerste keer waren de moslimextremisten niet uitgenodigd voor de gesprekken, de tweede keer stelden ze eisen waar de VN niet op in wilde gaan, zoals een officiële erkenning van hun regime. Dat heeft geen enkel land tot nu toe gedaan.

Bij deze ronde zijn naast de VN en de Taliban ook vertegenwoordigers uit onder meer de VS, Rusland, China en de Europese Unie aanwezig. Doordat er dit keer geen hulporganisaties uit Afghanistan zelf aanwezig zijn, zal de Taliban-delegatie niet met vrouwen uit eigen land aan tafel komen te zitten.

Mensenrechtenorganisaties noemden dat voor de bijeenkomst een knieval voor de Taliban en spraken er schande van. Malala Yousufzai, zelf verwond bij een Talibanaanslag, zei "verontrust en teleurgesteld" te zijn, omdat dat dit "totaal het verkeerde signaal geeft" aan de Taliban: "Wereldleiders zwichten voor Talibaneisen, vrouwenrechten zijn geen topprioriteit."

Begin van proces

VN-gezant Roza Otunbayeva bezweert dat het thema hoog op de agenda blijft in Doha, maar nu hiervoor gekozen is om een dialoog te kunnen beginnen. "Dit is wat er nu mogelijk is. Het is een proces. Laten we het gesprek starten."

"Voor het eerst komen de gezanten nu oog in oog met de Taliban. Zij zullen hen zeggen: 'Luister, dit werkt niet, er moeten ook vrouwen aan tafel komen."