Door oplopende spanningen in het noorden van Israël rijst opnieuw de vraag: komt er een grootschalig conflict tussen Israël en Hezbollah? De Israëlische premier Benjamin Netanyahu voedde woensdag de vrees voor escalatie door te dreigen met een "zeer krachtige actie" in het noorden, bij de grens met Libanon. Is het grootspraak of menens?
Na de aanval van Hamas op 7 oktober schaarde de Libanese militante beweging Hezbollah zich direct achter Hamas. Sindsdien voeren de gezworen vijanden Hezbollah en Israël onafgebroken aanvallen op elkaar uit, met als gevolg doden en gewonden aan beide zijden, vooral aan Libanese.
In de afgelopen dagen nam het geweld toe: de aanvallen waren groter en ze werden uitgevoerd met zwaardere wapens. Begin deze week zei Netanyahu al dat het "leger klaar is een offensief uit te voeren".
We hebben in de afgelopen maanden al meerdere momenten gehad dat we dachten: nu gaat het gebeuren.
Of het bij dreigementen blijft, of dat Israël daadwerkelijk zal overgaan tot een grootschalige aanval, is gissen. Feit is wel dat een tweede front bij de grens met Libanon een gamechanger zou zijn in de oorlog, waar volgens deskundigen eigenlijk niemand zin in heeft.
Patroon
Nora Stel, universitair docent conflictstudies aan de Radboud Universiteit en gespecialiseerd in Libanon, beaamt dat de spanningen oplopen, maar ziet tegelijkertijd een patroon. "We hebben in de afgelopen maanden natuurlijk al meerdere momenten gehad dat we dachten: nu gaat het gebeuren, de regionale oorlog."
Maar volgens Stel is met name Hezbollah niet uit op escalatie. "Hezbollah zegt heel duidelijk: we willen geen oorlog. Dat is een ander discours dan wat je uit Israël hoort."
Hoewel de taal vanuit Israël dus een stuk dreigender is, wordt ook aan die kant achter de schermen veel gedaan om een escalatie van het conflict te voorkomen, zegt Stel. "Vooral de VS is al maanden bezig Israël tegen te houden dat tweede front te openen."
Eerdere oorlogen
Israël en Libanon vochten de afgelopen jaren meerdere oorlogen uit. De Israëlische invasie van Libanon in 1982, met duizenden doden als gevolg, leidde tot de opkomst van Hezbollah. De groep werd opgericht met hulp van Iran, met als voornaamste doel het verdrijven van Israël. Pas in 2000 verliet de laatste Israëlische soldaat Libanon.
In 2006 kwam het opnieuw tot een directe confrontatie. Na een aanval van Hezbollah-milities op een Israëlische grenspost, opende Israël de aanval op doelen in het zuiden van Libanon. In het 34 dagen durende conflict wist Israël veel strategische doelen te raken en Hezbollah schade toe te brengen, maar er kwamen ook honderden Libanese burgers om. Het lukte Israël niet Hezbollah te verslaan.
Druk op staakt-het-vuren
"Hezbollah is veel meer de angstgegner van Israël dan bijvoorbeeld Hamas", zegt Stel. "Dat is ook een van de redenen dat de VS blijft zeggen: je kan zo'n oorlog eigenlijk niet winnen. Israël weet dat ook. De VS zet de laatste weken enorme druk op een staakt-het-vuren in Gaza. Dat is natuurlijk vanwege de situatie in Gaza, maar ook om te voorkomen dat dat tweede front escaleert."
Hezbollah is de belangrijkste partner van militaire grootmacht Iran en krijgt veel wapens en financiële middelen van dat land. "Maar Hezbollah en Iran hebben er helemaal geen behoefte aan om dat arsenaal in één keer op te blazen", zegt Stel. "Het doel daarvan is die afschrikkingspolitiek."
Of Netanyahu de daad bij het woord zal voegen, is speculeren, zegt Stel. "Maar tot nu is het denk ik door de terughoudendheid van de grootmachten geweest dat Israël de escalatie niet heeft doorgezet op militair vlak."
