Oekraïne doet tegenaanval bij Charkiv, wapens VS mogelijk ingezet op Rusland
Het Oekraïense leger heeft ten noorden van Charkiv de tegenaanval ingezet tegen de Russen. "Dit hebben we in maanden niet gezien", zegt militair analist Mart de Kruif.
De oud-commandant Landstrijdkrachten wil nog niet spreken van een tegenoffensief. Oleg Zjdanov, voormalig lid van de Oekraïense generale staf, spreekt van "offensieve acties". Daarbij zijn waarschijnlijk tot in Rusland Amerikaanse en andere buitenlandse wapens ingezet. Recent gaven landen, waaronder de VS, Oekraïne daarvoor groen licht.
De militaire acties vinden plaats ten noorden van de tweede stad van Oekraïne, Charkiv. De metropool met circa een miljoen inwoners ligt op zo'n 40 kilometer van de Russische grens. De Russen openden daar op 10 mei een nieuw front. De Oekraïners werden toen in het defensief gedrongen en moesten verschillende dorpen langs de grens opgeven.
Hard gevochten
Vorige week kwam de Russische opmars al tot stilstand. Inmiddels worden de Russen teruggedrongen. Bij het grensstadje Vovtsjansk (Voltsjansk in het Russisch) wordt hard gevochten. Ook op Russische Telegramkanalen is te lezen dat de aanvallers in het nauw zijn gedreven en dat ze weinig verweer hebben tegen de Oekraïense drones en artillerie.
Gisteren hebben zich in Vovtsjansk volgens verschillende bronnen zestig Russische militairen overgegeven. "Dat is toch een halve compagnie", zegt Zjdanov. De aanval is uitgevoerd door een Oekraïens bataljon, dat bestaat uit een paar honderd militairen.
Dronebeeld van een Russische militair die zich overgeeft aan Oekraïense mariniers:
Bij deze operatie zouden wel één of meerdere bruggenleggers verloren zijn gegaan, die Nederland heeft geleverd.
Dit is Russisch beeld van een vermoedelijk aanval op een pontonbrug van waarschijnlijk Nederlandse herkomst:
De Kruif en Zjdanov schrijven het beperkte Oekraïense succes toe aan de nieuwe westerse wapenleveranties die nu doorkomen. De twee analisten hebben het dan in de eerste plaats over de levering van artilleriegranaten, waaraan maandenlang een gigantisch tekort was. Het Amerikaanse Congres blokkeerde lange tijd de financiering van de munitie.
De aanval is erop gericht om de "druk op Charkiv te lenigen", aldus De Kruif. "Ik weet nog niet of dit het Russische offensief zal smoren. Maar het is wel goed voor het moreel. Ze kochten tijd met ruimte. Ze hebben steeds loopgraven moeten opgeven", zegt de voormalig commandant Landstrijdkrachten over de Oekraïners die lang niets anders deden dan zich terugtrekken, om zo de eigen militairen te sparen. "Het is niet langer alleen maar incasseren."
'Handrem eraf'
Het was de druk op Charkiv die president Biden van de VS deed zwichten voor de smeekbedes van Oekraïne om Amerikaanse wapens te mogen gebruiken op doelen in Rusland. Vorige week werd bekend dat hij daar toestemming voor heeft gegeven, al is het met beperkingen. "De handrem is er nu af", zegt De Kruif. Demissionair minister Ollongren van Defensie zei dat de Oekraïners hiervoor moesten vechten met één hand op de rug.
De Oekraïners mogen nu de Amerikaanse raketartillerie (Himars) gebruiken tegen Russische troepenconcentraties die zich aan de Russische kant van de grens voorbereiden op acties tegen Charkiv. Deze raketartillerie heeft een bereik heeft van 40 tot 50 kilometer.
De Himars mogen dus alleen in die regio gebruikt worden tegen doelen in Rusland zelf. Andere raketten, zoals de ATACMS die een paar honderd kilometer ver komen, mogen de Oekraïners niet gebruiken tegen doelen aan de andere kant van de internationaal erkende grens.
'Ergste achter de rug'
Oud-kolonel Zjdanov verwacht dat het "ergste achter de rug is" wat betreft het Russische voorjaarsoffensief. "De Russische strijdkrachten hebben geen strategische en tactische reserves meer. Ze hebben een tekort van 50 procent op het gebied van tanks en pantservoertuigen. De intensieve aanvallen die ze nu doen, zijn niet vol te houden. Op dit moment dan, moet ik er meteen bij zeggen."
Volgens Zjdanov en het Amerikaanse instituut ISW nemen de Oekraïense reserves nu juist toe, zowel wat munitie betreft als manschappen. Zjdanov: "Die groeien bij ons, terwijl de Russen alleen maar verliezen."
Vorige week claimde het Oekraïense leger dat de Russen een half miljoen militairen hebben verloren, sinds het begin van de oorlog ruim twee jaar geleden. Dat zijn doden en gewonden bij elkaar opgeteld. Het cijfer is niet te verifiëren.
Volgens Zjdanov is het grootste deel van het front op dit moment gestabiliseerd. Niettemin worden volgens hem de twee steden Kramatorsk en Slovjansk in de Oost-Oekraïense provincie Donetsk nog steeds wel bedreigd door de aanvallers. De inname van de complete provincie is op dit moment het hoofddoel van het Russische leger.
