Zelensky vraagt Westen om wapens te mogen gebruiken zoals hij wil
Zelensky is weer op reis door Europa: aan het lobbyen voor wapens. In België heeft de Oekraïense president de volgende partij F-16's binnengesleept. Spanje heeft meer luchtafweer beloofd, net als Nederland. En dat heeft Zelensky harder nodig dan ooit, want zijn leger staat zwaar onder druk, op alle fronten.
In Brussel, waar Zelensky te gast is bij de Belgische regering, gaat het niet alleen over meer en betere wapens. Alle Europese ministers van Defensie praten ook over wat Oekraïne met die wapens mag doen, zoals het bestoken van doelen in Rusland. Dat onderwerp is omstreden. Nog controversiëler is het sturen van westerse militairen naar Oekraïne, en ook dat is in Brussel aan de orde geweest.
Volgens demissionair minister Ollongren van Defensie heeft Oekraïne een verzoek ingediend om militaire instructeurs. "Oekraïne zou het een stap vooruit vinden als we de trainingen ook daar zouden kunnen geven, dat maakt het logistiek makkelijker. Die vraag ligt nu bij ons. Dan moeten we serieus kijken of we dat mogelijk kunnen maken", zei de bewindsvrouw.
Ze wil antwoord hebben op de vraag hoeveel risico er is verbonden aan het sturen van militaire instructeurs naar Oekraïne. Nederland wil dat niet als enige doen. Ollongren vindt dat de landen die nu de Oekraïners trainingen geven gezamenlijk stelling moeten nemen.
Nederland zal niet op eigen houtje militairen sturen, omdat de trainingen een 'coproductie' zijn met landen als Duitsland, Polen, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. Ollongren stelt daarom ook dat de trainingen "niet morgen zullen beginnen".
Niet onder NAVO-vlag
Instituut Clingendael heeft de politiek opgeroepen om snel een besluit te nemen over het sturen van militairen naar Oekraïne. "Niet om mee te vechten, maar om de Oekraïense strijdkrachten te ondersteunen met trainingen, omdat ze grote problemen hebben om personeel vrij te maken," zegt defensiespecialist Dick Zandee.
Met andere woorden, de Oekraïense instructeurs zijn hard nodig aan het front, omdat het leger nu kampt met een groot tekort aan manschappen. "En dat trainen kan je veel beter in Oekraïne zelf doen, dan ver weg" - zoals dat nu de praktijk is.
Zandee waarschuwt dat die westerse trainers zich niet te dicht aan het front mogen bevinden, maar op veilige afstand moeten blijven, in het westen van het land. Ze zullen een doelwit zijn voor het Russische leger.
Mochten er trainers sneuvelen, dan is de NAVO niet meteen in oorlog met Rusland, stelt Zandee. De trainers zullen volgens hem niet onder NAVO-vlag gaan opereren, om de simpele reden dat niet elk NAVO-land aan deze missie zal willen meedoen. Het zal gaan om een coalition of the willing, wat gebruikelijk is in dit soort gevallen: "Wie wil, die doet mee."
Hij verwacht dat de Russische president Poetin het Westen gaat beschuldigen van rechtstreekse deelname aan de oorlog. "Daarom is het heel belangrijk dat deze missie goed gecommuniceerd wordt."
Ik zeg net als de secretaris-generaal van de NAVO dat Oekraïne zich mag verdedigen, binnen de regels van het oorlogsrecht.
Hetzelfde geldt voor het gebruik van westerse wapens tegen doelwitten in Rusland. Ollongren wil zich niet te veel aantrekken van een Russische reactie: "Ik zeg net als de secretaris-generaal van de NAVO dat Oekraïne zich mag verdedigen, binnen de regels van het oorlogsrecht. Daar hoort bij, dat je ook aanvallen kunt plegen die aan de andere kant van de grens liggen."
"Ik heb de landen die dat niet goed vinden opgeroepen om daar nog eens goed naar te kijken, want zo laat je Oekraïne vechten met één hand op de rug. In Charkiv worden ze van heel dicht achter de grens aangevallen en daar kunnen de Oekraïners niets tegen doen, omdat bepaalde landen vrezen voor escalatie."
Met 'bepaalde' landen doelt de demissionaire minister in eerste instantie op de VS, dat er moeite mee heeft dat zijn raketten op Rusland worden afgeschoten. Volgens Zandee is er ruimte voor verandering: "Eerst mochten we geen tanks leveren, toen wel. We mochten geen vliegtuigen leveren, toen wel. Dat waren allemaal rode lijnen. Met bepaalde restricties zie ik niet waarom Oekraïne die wapens niet zou mogen gebruiken."
