Met kanonschoten en parade wordt Poetin opnieuw beëdigd

• Geert Groot Koerkamp

  Correspondent Rusland

Vladimir Poetin maakt zich op voor zijn vijfde ambtstermijn. Dinsdag legt hij in een van de monumentale zalen van het Kremlin de eed af op de grondwet, waarna hij zich tot 2030 opnieuw president van Rusland mag noemen. Poetin is dan 77.

De inauguratieplechtigheid is bedacht onder Poetins voorganger, Boris Jeltsin, maar vond aanvankelijk plaats in het moderne congrespaleis iets verderop. Toen Poetin in 2000 de teugels overnam werd het ritueel verplaatst naar een chiquere setting in het inmiddels gerestaureerde Grote Kremlinpaleis.

Duizenden genodigden, onder hen parlementsleden, ministers en religieuze leiders, zijn bij de eedaflegging aanwezig. Nadat Poetin is beëdigd klinken er kanonschoten in het Kremlin en neemt Poetin te midden van de eeuwenoude Kremlinkathedralen een kleine parade af. Het zijn allemaal elementen die verwijzen naar de tsarentijd, toen op deze zelfde plek de kroningsplechtigheden plaatsvonden.

Geen antwoord

Voor Poetin, die aan de macht blijft na onvrije verkiezingen in maart, is de inauguratie vooral een formaliteit. Zo vatten veel Russen het ook op. Lang niet iedereen weet ervan, en van degenen die het weten zal lang niet iedereen de rechtstreekse uitzending gaan bekijken. Ook de verwachtingen lijken niet hoog gespannen, te oordelen naar reacties die vallen te beluisteren op straat in Moskou. "Ik verwacht niets," zegt een man van middelbare leeftijd. "Ik denk niet dat er iets zal veranderen."

Het is een veelgehoorde reactie. Een vrouw roemt de huidige 'stabiliteit' en zegt te hopen dat die ook in de komende ambtstermijn van Poetin zal blijven. Een enkeling maakt zich zorgen om de economische situatie en om "het conflict met het buurland" dat liefst zo snel mogelijk moet worden opgelost.

Een vrouw neemt het woord 'oorlog' in de mond en zegt te hopen dat Poetin zo snel mogelijk korte metten maakt met de 'fascisten'. Een man zegt zich niet te interesseren voor de inauguratie, maar geeft liever geen antwoord op concrete vragen.

Personele wijzigingen

Na de inauguratie dient premier Misjoestin het ontslag van zijn kabinet in. Deze en volgende week komen beide kamers van het Russische parlement bijeen om te stemmen over de samenstelling van de nieuwe regering. Waarschijnlijk op vrijdag buigt het Lagerhuis (de Staatsdoema) zich over de kandidatuur van de premier.

Die zal daarna kandidaten voorstellen voor de post van vicepremier en van diverse ministers, die eveneens door de Doema moeten worden goedgekeurd. Het Hogerhuis (de Federatieraad) is belast met de kandidaat-ministers voor onder meer Defensie, Binnenlandse en Buitenlandse Zaken en Noodsituaties.

Of Poetin opnieuw Misjoestin zal voordragen staat nog niet vast. Hij is al premier sinds begin 2020 en was al eerder belast met het toezicht op de uitvoering van Poetins sociaal-economische plannen, zoals hij die verwoordde in zijn toespraak tot het voltallige parlement in februari. Maar het is niet uitgesloten dat Poetin het begin van zijn nieuwe termijn aangrijpt om hier en daar personele wijzigingen aan te brengen.

Westerse sancties

Poetin voorspelde in februari onder meer dat Rusland tegen 2030 de vierde economie van de wereld zal worden. Hij heeft beloofd van Rusland een exporteur van duurzame goederen te maken en de afhankelijkheid van het buitenland te verminderen, armoede aan te pakken en het geboortecijfer op te krikken.

Maar er bestaat gerede twijfel over de haalbaarheid van al die beloftes, in een periode waarin de Russische economie steeds meer last zal gaan ondervinden van westerse sancties en de vermindering van inkomsten uit de export van fossiele brandstoffen.

Paleis aan de Zwarte Zee

Poetins inauguratie komt twee dagen na het Russisch-orthodoxe Paasfeest. Hij woonde in de nacht van zaterdag op zondag samen met de Moskouse burgemeester Sobjanin de Paasdienst bij in de monumentale Verlosserskathedraal, niet ver van het Kremlin, waar hij volgens een televisiecommentator "bad voor zijn inauguratie".

Twee dagen na de eedaflegging maakt Poetin zijn opwachting op het Rode Plein, om daar de jaarlijkse militaire parade af te nemen op de Dag van de Overwinning. Het is de belangrijkste feestdag in Rusland, waarop de overwinning op Hitler-Duitsland in 1945 wordt herdacht. Poetin krijgt donderdag gezelschap van de leiders van vijf voormalige Sovjetrepublieken en verder Cuba, Laos en Guinee-Bissau.

De Russische leiding houdt serieus rekening met pogingen van Oekraïne de feestvreugde rond zowel de inauguratie als op de Dag van de Overwinning te verstoren met aanvallen op Russische doelen, in Rusland of daarbuiten.

Intussen heeft het team van de in februari in gevangenschap overleden oppositievoorman Aleksej Navalny met ongetwijfeld datzelfde doel een nieuwe film geproduceerd over een paleis aan de Zwarte Zee, dat volgens de auteurs in opdracht van Poetin is gebouwd.