Geregisseerde monsterzege voor Poetin bij presidentsverkiezingen

Zoals verwacht heeft Vladimir Poetin volgens de officiële exitpoll een recordpercentage van de stemmen gekregen bij de onvrije presidentsverkiezingen in Rusland. Daarmee kan hij beginnen aan een nieuwe termijn van zes jaar.

De kiescommissie heeft de overwinning inmiddels aan Poetin toegekend. Hij kreeg op basis van de exitpoll 87,8 procent van de kiesgerechtigden achter zich bij de stembusgang, die verre van eerlijk is verlopen. Met de nieuwe termijn kan de 71-jarige Poetin tot 2030 aanblijven. Daarmee zou hij een van de langst regerende leiders in het Kremlin van de afgelopen 200 jaar worden.

Hoge opkomst

Kandidaten die kritisch zijn over de president, zoals Boris Nadezjdin, waren van het stembiljet geweerd. De drie tegenkandidaten van Poetin, de communist Nikolaj Charitonov, de rechts-liberale Leonid Sloetski en Vladislav Davankov, leider van de Nieuwe Mensen-partij, kregen volgens de exitpoll stuk voor stuk zo'n 3 tot 4 procent van de stemmen. Alle drie zijn ze loyaal aan de huidige president.

Opvallend bij deze strak geregisseerde verkiezingen was de opkomst. Die stond rond het middaguur al op 67,5 procent, hoger dan de totale opkomst in 2018. In 2012 kwam volgens Russische cijfers 65,3 procent van de kiesgerechtigden opdagen. Bij het sluiten van de stembureaus stond het opkomstcijfer van deze verkiezingen op 74,22 procent van de 114 miljoen kiesgerechtigden.

Joelia Navalnaja, de weduwe van de in gevangenschap overleden oppositieleider Aleksej Navalny, had kiezers opgeroepen om zich massaal rond 12.00 uur naar het stembureau te begeven, bij wijze van een symbolisch politiek protest. Duizenden mensen leken gehoor te geven aan de actie 'middaguur tegen Poetin'. Bij sommige stembureaus in Moskou en in andere steden stonden rond 12.00 uur lange rijen.

Het was na de steunbetuigingen voor de uitgesloten oppositiekandidaat Boris Nadezjdin en de begrafenis van Navalny de derde keer in korte tijd dat critici op een legale manier van zich konden laten horen, zonder een jarenlange gevangenisstraf te riskeren.

Velen die aan de actie deelnamen brachten een ongeldige stem uit door hun stembiljet vol te krabbelen met leuzen als 'nee tegen de oorlog'. Sommigen legden hun stembiljet tussen de bloemen rond het graf van Navalny.

Ook buiten Rusland werd geprotesteerd. Bij de Russische ambassades in veel Europese hoofdsteden stonden eveneens lange rijen en hadden tegenstanders van het Kremlin borden en spandoeken met leuzen tegen Poetin meegenomen. In Berlijn nam Navalnaja deel aan het protest.

In de video zie je beelden van de rijen in Rusland; swipe om te zien hoe het bij de ambassade in Den Haag was:

In de loop van de avond reageerde Poetin, toegejuicht door aanhangers, op de uitslag. Hij stelde dat die laat zien "hoe Rusland de juiste koers heeft gekozen". "Deze overwinning zal het Rusland mogelijk maken sterker en effectiever te worden", aldus de president, die het resultaat uitlegde als vertrouwen en hoop van de Russen. "We zijn een verenigde familie."

Poetin zei er zeker van te zijn dat de plannen van zijn regering zullen worden uitgevoerd: "Ik zal alles doen om de taken en doelen te bereiken die we belangrijk vinden". Tijdens een daarop volgende persconferentie hintte hij op wijzigingen in de Russische regering. "We zullen beslissen wie op welke plek het meest effectief zal zijn." Hij stelde wel dat "over het algemeen" de regering "best effectief" is.

Poetin roemde de Russische militairen die in Oekraïne vechten. Volgens hem hebben de Russische troepen het initiatief en "winnen ze elke dag terrein".

Hij reageerde ook op de 'middaguur tegen Poetin'-protestactie. De president bedankte de organisatoren voor hun oproep om te gaan stemmen, stelde dat de actie geen effect had gehad en dat degenen die hun stembiljet hadden beklad vervolgd zouden moeten worden.

Internationale reacties op 'pseudo-verkiezingen'

Uit het buitenland komen kritische reacties binnen op de eerste uitslagen van de presidentsverkiezingen. "De verkiezingen zijn duidelijk niet vrij en eerlijk", zegt een woordvoerder van het Witte Huis, "gezien de manier waarop de heer Poetin politieke tegenstanders gevangen heeft gezet en heeft verhinderd dat anderen tegen hem opkwamen".

Volgens de Oekraïense president Zelensky is Poetin een dictator "die zijn verkiezing simuleert". "Het is voor iedereen in de wereld duidelijk dat deze figuur, zoals dat in de loop van de geschiedenis al vaak is gebeurd, eenvoudigweg ziek is van macht en er alles aan doet om voor altijd te regeren. Deze imitatie van verkiezingen heeft geen legitimiteit en dat kan ook niet. Deze persoon zou in Den Haag terecht moeten staan."

Een woordvoerder van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken rept van "pseudo-verkiezingen". "De uitslag zal niemand verbazen. Poetins bewind is autoritair, hij vertrouwt op censuur, repressie en geweld." Het Poolse buitenlandministerie stelt dat de stembusgang plaatsvond "onder omstandigheden van extreme repressie, die een democratische keuze onmogelijk maakten".

Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft evenals het Duitse ministerie kritiek op het feit dat ook in de door Rusland bezette gebieden in Oekraïne gestemd kon worden. "Door illegaal verkiezingen te houden op Oekraïens grondgebied laat Rusland zien dat het niet geïnteresseerd is in het vinden van een weg naar vrede. Groot-Brittannië zal humanitaire, economische en militaire hulp blijven verlenen aan de Oekraïners die hun democratie verdedigen."