Uitzettingen naar Algerije hervat, Nederland mag vreemdelingen vastzetten
Nederland mag Algerijnen zonder recht op verblijf in detentie plaatsen in aanloop naar hun uitzetting. De Raad van State heeft dat bepaald, onder verwijzing naar het feit dat Algerije eind vorig jaar een aantal landgenoten heeft teruggenomen die onwettig in Nederland verbleven.
De raad boog zich over de situatie van twee Algerijnse migranten. De ene man vocht afgelopen najaar zijn detentie aan nadat hij had gesteld dat Nederland hem niet binnen een redelijke termijn zou kunnen uitzetten. De rechter stelde hem in het gelijk. De andere migrant zat ook vast en voerde eind vorig jaar hetzelfde argument aan, maar kreeg te horen dat er wel degelijk weer zicht is op uitzetting.
Om meer duidelijkheid te krijgen over de rechten van Algerijnse migranten in Nederland, tekende demissionair staatssecretaris Van der Burg (Asiel) beroep aan in de eerste zaak en de in het ongelijk gestelde Algerijnse migrant deed dat in de tweede zaak. De Raad van State heeft nu beide beroepen afgewezen omdat het de situatie van oktober beduidend anders beoordeelt dan die van december.
Reispapieren afgegeven
Uit door Van der Burg verstrekte cijfers blijkt dat Algerije na jaren van moeizame onderhandelingen sinds eind vorig jaar weer de reisdocumenten afgeeft die landgenoten nodig hebben om naar Algerije te kunnen reizen. Die laissez-passers zijn nodig omdat identiteitsdocumenten als paspoorten en rijbewijzen vaak niet voorhanden zijn.
In totaal vroeg Nederland vorig jaar voor 141 vermoedelijke Algerijnen reispapieren aan. Volgens Van der Burg heeft de aanstelling van een nieuwe Algerijnse consul ervoor gezorgd dat het land na jaren weer verzoeken inwilligt. In oktober gaf Algerije voor één persoon een laissez-passer af, in december voor drie. In al die vier gevallen volgde ook daadwerkelijk een uitzetting naar Algerije.
Die enkele inwilliging in oktober vormt voor de Raad van State onvoldoende bewijs dat er sprake is van uitzettingen op "structurele basis", maar met de drie uitzettingen van december erbij ontstaat er een ander beeld. Vanaf dat moment ziet de bestuursrechter "voldoende concrete aanknopingspunten om te verwachten dat vreemdelingen met de Algerijnse nationaliteit binnen een redelijke termijn (...) konden worden uitgezet naar Algerije".
Al jaren in de top 10
Dat betekent dat Nederland na jaren van juridische en diplomatieke strijd Algerijnen die geen recht hebben op verblijf in vreemdelingendetentie mag plaatsen in aanloop naar hun terugreis. Of er in de eerste maanden van dit jaar ook weer migranten zijn uitgezet naar Algerije, is niet duidelijk. De raad deelt in de uitspraak alleen de cijfers over 2023.
Algerijnen staan al jaren in de top 10 van mensen die asiel aanvragen in Nederland. Aanvankelijk stond het land op de lijst met veilige landen van herkomst, waardoor aanvragen van Algerijnen zo goed als kansloos waren. Maar in 2021 haalde het kabinet het land weer van die lijst vanwege zorgen over mensenrechtenschendingen, met name op het gebied van vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging.
Dat betekent dat Algerijnse asielzoekers sindsdien de reguliere asielprocedure doorlopen in plaats van de versnelde. Ook zijn zij niet langer aangewezen op de sobere opvang, bedoeld voor asielzoekers uit veilige landen die op korte termijn een afwijzing van hun asielaanvraag kunnen verwachten. Dat Algerije niet meer op die lijst staat, betekent niet dat de kansen op verblijfspapieren toenemen, waarschuwde Van der Burg in 2021 meteen. Afgerond kwam het percentage ingewilligde asielaanvragen het afgelopen jaar niet boven de 0 uit.
