Tientallen zeehonden verstrikt in visnetten, al bijna evenveel als vorig jaar
De laatste maanden is een recordaantal zeehonden opgevangen in de drie grote zeehondencentra van Nederland. Dit jaar alleen al zijn er 38 dieren binnengebracht bij opvangcentra Pieterburen, A Seal en Ecomare. In heel 2023 waren het er 40.
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor de plotselinge stijging, maar strandingscoördinator Emmy Venema van Pieterburen maakt zich vooral zorgen over het hoge aantal verstrikkingen. "Dat zal ook nog wel flink oplopen dit jaar."
Volgens haar zijn de meeste dieren die nu worden binnengebracht jonge grijze zeehonden die verstrikt zijn geraakt in netten. Ook komt ze veel dieren tegen die last hebben van zwerfafval.
Deze zeehond werd zaterdag gevonden met een touw om de nek; nu gaat het weer beter:
Het schrijnendste geval was dit jaar een zeehond met een nylondraad om zijn nek en om een flipper. "Zo'n draad in de nek kunnen we vaak wel behandelen omdat daar veel vet zit. Dat zit niet om de flipper. Om die reden moesten we deze zeehond dan ook laten inslapen."
Verder kwamen de medewerkers van Pieterburen dit jaar een aardappelzak, een frisbee, een deksel van een plastic ton en een T-shirt tegen waarin de zeehonden verstrikt waren geraakt.
Er is niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen voor de toename van het aantal verstrikkingen. Volgens Pieterburen komt het vooral door de grote hoeveelheid zwerfafval in zee, dat door het onstuimige weer van de afgelopen tijd is losgekomen van de bodem.
Volgens zeehondenonderzoeker Sophie Brasseur van de Wageningen Universiteit is een combinatie van meerdere oorzaken logisch. Zo wordt de Noordzee de afgelopen jaren intensiever gebruikt voor scheepvaart en windmolens.
De veranderingen in en op zee zouden effect kunnen hebben op de zeehond, omdat er simpelweg minder ruimte is voor de dieren. Vooral de gewone zeehond lijkt daar last van te hebben.
Brasseur ziet geen aanwijzingen voor ziektes onder de zeehondenpopulatie, wat weer effect zou kunnen hebben op een verandering in gedrag en de populatie. "Maar daar hebben we nog geen goed onderzoek naar gedaan, dus dat moet nog wel gebeuren."
De ontwikkeling naar minder gewone zeehonden en de stijging van het aantal verstrikkingen baren deskundigen wel zorgen, want als de populatie daalt heeft dat ook gevolgen voor ons ecosysteem.
"De zeehond is een van de grootste predatoren", vertelt onderzoeker Brasseur. "Hij eet allerlei soorten vis, die anders niet gegeten worden. Hij heeft ook geen natuurlijke vijanden. Ze zorgen dus voor evenwicht in het systeem."
Afgelegen plekken
De drie grote opvangcentra doen er alles aan om de zeehondenpopulatie op peil te houden, zegt Emmy Venema. Zij denkt dat het werkelijke aantal zeehonden dat verstrikt raakt nog veel hoger ligt, omdat ze nu afhankelijk zijn van meldingen die mensen doen. De zeehonden die op afgelegen plekken op zandbanken liggen, worden niet opgemerkt.
Om die reden hebben Pieterburen, Ecomare en A Seal twee jaar geleden het zogeheten Seal Response Team opgericht. Het team gaat met artsen en verzorgers in een boot op zoek naar gestrande en verstrikte zeehonden op de zandbanken.
Bij gebrek aan apparatuur en geld worden medische apparaten en andere spullen geleend. De drie opvangcentra hopen door middel van crowdfunding eigen spullen bij elkaar te krijgen. "Zodat we de zwakke en gestrande dieren zo goed mogelijk kunnen helpen", aldus Venema.
