Aantal gewone zeehonden voor derde jaar op rij gedaald in Waddenzee

Afgelopen jaar zagen onderzoekers voor het derde jaar op rij minder gewone zeehonden in de Waddenzee. Onderzoekers van onder meer Wageningen Marine Research telden 4 procent minder dieren dan in 2022. Op basis van die tellingen denken ze dat de zeehondenpopulatie krimpt. Wat hen zorgen baart, is dat de oorzaak hiervan onbekend is.

In de Nederlandse kustgebieden leven twee zeehondensoorten: de gewone en de grijze zeehond. Hoe het aantal grijze zeehonden zich ontwikkelt is volgens de onderzoekers moeilijker vast te stellen omdat hun leefgebied minder afgebakend is.

Ieder jaar vernieuwen gewone zeehonden in augustus hun vacht en daarvoor moeten ze op het droge liggen. Tijdens de rui tellen onderzoekers in Nederland, Duitsland en Denemarken het aantal dieren in het internationale Waddenzeegebied. Dit jaar telde ze 22.621 exemplaren, waarvan 6.706 in Nederland.

Negatieve trend

"Dit is overduidelijk een trend", zegt zeehondenonderzoeker en -teller Sophie Brasseur van Wageningen Marine Research. "Na het verbieden van de jacht groeide de populatie lange tijd. Sinds 2013 was het aantal gewone zeehonden stabiel en de laatste drie jaar zien we steeds een afname: eerst met 4 procent in 2021, toen met 10 procent in 2022 en nu is er weer 4 procent verdwenen."

Het aantal zeehondenpups was dit jaar juist hoger dan vorig jaar: in het Waddengebied van Nederland tot en met Denemarken telden de onderzoekers 9.334 pups van gewone zeehonden; 10 procent meer dan vorig jaar. Volgens Brasseur is het aantal pups de afgelopen jaren sowieso relatief hoog.

Toch zal dat het tij niet keren, verwacht Brasseur. "Het zorgelijke is juist dat de populatie krimpt, terwijl er zoveel jonge dieren worden geboren. Het betekent dat er dit jaar meer dan 10.000 dieren dood zijn gegaan. Kennelijk kunnen de volwassen vrouwtjes genoeg te eten vinden om pups te produceren, maar ik vraag me af hoeveel daarvan het overleven."

Verstoring

Het internationale onderzoeksteam noemt meerdere mogelijke verklaringen voor de afname. Wellicht is het leefgebied van de zeehonden achteruitgegaan. Ook verstoringen kunnen een rol spelen, bijvoorbeeld door windmolenparken op zee en toegenomen scheepvaart.

Brasseur zou graag een zender in de vacht van een aantal zeehonden plakken om te begrijpen wat er aan de hand is. "Rond 2010 hebben we 150 gewone zeehonden in de Eems gezenderd. Er waren toen nog nauwelijks windmolenparken in hun leefgebied, dus ik zou de resultaten van toen willen vergelijken met gegevens van nu. Hebben de dieren hun gedrag veranderd? En zwemmen ze bijvoorbeeld door de windmolenparken heen, of moeten ze omzwemmen om die te vermijden?"

Ook wil ze meer inzicht in welke dieren er sterven. "De tellingen doen we nu vanuit een vliegtuig, maar dan kunnen we niet zien hoe groot de zeehonden zijn. Als we met een drone over de zandplaten vliegen kunnen we de grootte beter bepalen en krijgen we de leeftijdsopbouw van de populatie beter in beeld. Dan zien we ook beter welke dieren ontbreken. Maar het belangrijkste is om te ontdekkelen welk mechanisme er achter de afname zit."