ESA presenteert satelliet die aarde moet beschermen tegen meteorietinslagen

• 

  Julius Moorman

  redacteur economie

Ruim 65 miljoen jaar geleden werden de dinosauriërs opgeschrikt door een grote meteoriet die insloeg op aarde. Het rotsachtige projectiel had een diameter van 10 kilometer en liet een krater achter iets groter dan de helft van Nederland. De wereld was daarna twee jaar lang gehuld in een enorme stofwolk. Driekwart van alle diersoorten overleefde deze duisternis niet.

Om te voorkomen dat zoiets nog een keer gebeurt, zijn ruimteorganisaties NASA en ESA begonnen aan een gezamenlijk project om asteroïden van richting te doen veranderen. Als er dan ooit weer een asteroïde op koers ligt om in te slaan op aarde, kunnen we dit voorkomen, is de gedachte.

Op de persdag in Noordwijk werden verschillende media uitgenodigd om de Europese bijdrage aan de 'planetaire verdedigingsmissie' in levende lijve te zien: de Hera-satelliet.

Die satelliet ziet er zo uit:

Twee jaar geleden probeerde NASA op 11 miljoen kilometer afstand een botsing met asteroïde Dimorphos te forceren, in een poging deze van richting te veranderen. Die missie is met vlag en wimpel geslaagd, vertelt Paolo Martino, manager van het project bij ESA. Dimorphos werd met een snelheid van 6 kilometer per seconde geraakt en is daardoor inderdaad van koers gewijzigd. "We waren nog nooit zo blij om verbinding te verliezen met een ruimteschip, in het control center was iedereen aan het juichen."

De Hera-satelliet van ESA zal gedetailleerd onderzoek doen naar de geraakte asteroïde om uit dit experiment een goed begrepen en herhaalbare techniek te ontwikkelen. "Op die manier zijn we voorbereid op het moment dat het echt nodig is, en dat gaat zeker een keer het geval zijn", zegt Martino.

Het komt niet vaak voor dat de aarde wordt geraakt door een meteoriet. In totaal zijn er 190 meteorietinslagen op aarde bekend. Ook de maan is regelmatig geraakt en heeft daar zijn herkenbare kraterlandschap aan te danken.

Als het gebeurt, kunnen de gevolgen gigantisch zijn. In 2013 sloeg er in Rusland eentje in ter grootte van een schoolbus, waarbij 1200 mensen gewond raakten. Dankzij dashboardcamera's van automobilisten zijn er veel beelden van de inslag:

"Toen NASA erin slaagde om Dimorphos te raken, is hun ruimtevaartuig natuurlijk vernietigd. Vanaf aarde hebben we wel kunnen vaststellen dat er sprake is van een koerswijziging. Maar om nauwkeurige data hierover te verzamelen, moet je er echt naartoe", legt Martino uit.

Daarnaast gaat Hera het oppervlak, de massa en de samenstelling van de asteroïde onderzoeken. Ook wordt de krater die door de impact is veroorzaakt nauwkeurig bestudeerd. Dit helpt wetenschappers te begrijpen hoe effectief de botsing is geweest en wat er in de toekomst moet gebeuren om andere asteroïden van richting te veranderen.

Tijdens de missie worden ook nieuwe technologieën voor navigatie en communicatie getest. Hera zal voor het eerst twee CubeSats (een soort ruimtedrones) gebruiken om Dimorphos van heel dichtbij te bekijken en zo de meest riskante metingen uit te laten voeren.

Geen zorgen

Het plan is om in de toekomst een systeem te hebben waarbij het relatief makkelijk wordt om asteroïden die op koers liggen om in te slaan op aarde van richting te veranderen. Maar voorlopig hoeven we ons volgens Martino geen zorgen te maken: "We hebben al laten zien dat het mogelijk is, bovendien weten we van de meeste objecten al jaren van tevoren of ze in de buurt gaan komen waardoor er genoeg tijd is om ons voor te bereiden."

Hera ondergaat momenteel de laatste tests in Noordwijk voordat deze in oktober met de SpaceX Falcon 9 raket op zijn missie naar Dimorphos wordt gestuurd.