Kabinet trekt miljarden uit, 'belangrijke dossiers kunnen niet wachten'

Het demissionaire kabinet wil miljarden uittrekken voor belangrijke zaken die "niet kunnen wachten". Dat schrijft demissionair minister Van Weyenberg van Financiën in een brief aan de Tweede Kamer. De NOS berichtte gisteravond al over de belangrijkste voornemens: miljarden extra voor Groningen, toeslaggedupeerden en asielopvang.

De voornemens staan in de voorjaarsnota 2024, waar het kabinet mee akkoord is gegaan. De vraag is wel of partijen in de Kamer, waaronder de formerende partijen, met alle plannen instemmen.

Voor aanvang van de formatiegesprekken zei PVV-leider Wilders dat wat het demissionaire kabinet doet "eigenlijk wel een beetje over het graf heen regeren" is. Van Weyenberg laat in een reactie aan de NOS weten dat het kabinet "doet wat nodig is". De Kamer kan dat volgens hem "wel of niet steunen". Hij zegt er "alle vertrouwen in te hebben" dat daar steun voor is. "Waar echt wat nodig is, wachten we niet."

Volgens Van Weyenberg staan de financiën er "beter voor dan vorig jaar op Prinsjesdag werd verwacht". Dat komt aan de ene kant door een licht verbeterde economie, aan de andere kant is niet al het geld uitgegeven dat was gereserveerd. Een voorgenomen bezuiniging op de jeugdzorg van ruim 500 miljoen euro in 2025 gaat niet door.

Groningen en Defensie

Het kabinet wil voor bewoners in het getroffen aardbevingsgebied in Groningen 500 miljoen euro extra beschikbaar stellen. Voor de hersteloperatie toeslagen wil het kabinet 1,3 miljard over twee jaar beschikbaar maken, en voor Defensie is in 2028 extra geld gereserveerd voor munitie en luchtverdediging.

Voor de periode tot 2026 wil het kabinet 4,4 miljard vrijmaken voor Oekraïne. Afgelopen vrijdag maakte het kabinet al bekend dat er nog dit jaar 1 miljard euro extra naar militaire steun voor Oekraïne gaat. Dat leidde tot boosheid bij de formerende partijen PVV en BBB. "We zien elke dag op televisie hoe zwaar Oekraïne het heeft, die hebben echt onze steun nodig. Het gaat ook over onze Nederlandse veiligheid", aldus Van Weyenberg tegen de NOS.

Asiel

Voor de opvang van asielzoekers gaat ruim een miljard euro naar het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers): 375 miljoen extra voor 2024 en 700 miljoen voor 2025.

Het grootste deel daarvan is vooral voor de noodopvang in onder meer wooncontainers, hotels, grote schepen en voor het beschikbaar houden van bestaande crisisopvang. Het asielbudget werd begin dit jaar al verhoogd met 600 miljoen euro, maar dat is dus niet genoeg. Van Weyenberg: "Dit was wat nodig was, en dan maak je dat vrij."

Tegenvallers

Het kabinet kampte ook met tegenvallers. Zo werden het afschaffen van de salderingsregeling en het afschaffen van de zwaardere energiebelasting voor bedrijven door de Kamer teruggedraaid. Het kostte de Staat een half miljard euro.

Het kabinet wil dit opvangen door een hogere energiebelasting voor de hogere schijven en het verminderen van de mkb-winstvrijstelling. Staatssecretaris Van Rij wijst erop dat het kabinet deze nu ingevulde dekking in augustus kan heroverwegen voor de komende Prinsjesdag.

Uitgaven verschuiven

Ook heeft het kabinet een deel van de begrotingsmiddelen van 2024 naar volgende jaren geschoven. Met dit zogeheten "kasschuiven" wordt de begroting volgens het kabinet "realistischer" gemaakt. In totaal wordt ruim 5 miljard uit 2024 verschoven en ruim 4 miljard naar 2025.