Mogelijk snel Iraanse aanval op Israël, 'maar niet om te escaleren'

In het Midden-Oosten wordt rekening gehouden met een ophanden zijnde aanval van Iran op Israël. Dat zou mogelijk vandaag of morgen al kunnen gebeuren, schrijft The Wall Street Journal. Die krant heeft doorgaans goede bronnen bij westerse inlichtingendiensten.

De Amerikaanse president Biden zei woensdag al dat Iran dreigt met "een significante aanval". Iran heeft wraak gezworen na de Israëlische raketaanval van 1 april in Syrië. Daarbij werd een hoge Iraanse generaal gedood.

De VS stuurt versterking naar het Midden-Oosten, als afschrikking en om de Amerikaanse strijdkrachten beter te kunnen beschermen, zegt een Amerikaanse defensiefunctionaris in Washington tegen CNN.

Noord- of Zuid-Israël

Hoe een Iraanse aanval eruit zou zien, kan niemand met zekerheid zeggen. Volgens de krant zou Iran van plan zijn om het noorden of zuiden van Israël te treffen. Dat zou kunnen met moderne middellangeafstandsraketten, Iran ligt op een kleine 1000 kilometer van Israël.

In Israël wordt rekening gehouden met een aanval op militaire doelen of overheidsdoelen, zoals de havens van Haifa of Eilat. Als mogelijke doelwitten worden ook elektriciteitscentrales of ontziltings-installaties genoemd. En op Iraanse sociale media zijn filmpjes verschenen waarin wordt gefantaseerd over aanvallen op het vliegveld van Haifa of de kerncentrale in Dimona.

Directe confrontatie

Op maandag 1 april voerde Israël een luchtaanval uit op het Iraanse ambassadecomplex in de Syrische hoofdstad Damascus. Daarbij kwamen zestien mensen om het leven, onder wie veertien militairen. Daarbij was ook generaal Mohammad Reza Zahedi. Hij was een sleutelfiguur voor de Iraanse contacten in Syrië en Libanon. En bovendien de hoogste Iraanse militair die in zeker vier jaar tijd is geliquideerd. Israël heeft de aanval niet opgeëist, maar de Verenigde Staten hebben bevestigd dat Israël erachter zat.

Afgelopen week zei de opperste Iraanse leider ayatollah Khamenei dat Israël "gestraft moet worden, en dat gaat ook gebeuren". Voor hem was de Israëlische een directe aanval op Iraans grondgebied. Tot nu toe gebruikte Iran altijd zijn bondgenoten in de regio om Israël aan te vallen, zoals Hezbollah of Hamas. Maar nu lijkt Iran zelf iets te willen doen.

"We zijn nog nooit zo dicht bij een directe confrontatie tussen Iran en Israël geweest, en dat is natuurlijk erg zorgelijk," zegt Iran-kenner Peyman Jafari in het NPO Radio 1-programma Bureau Buitenland. Toch verwacht hij geen grootschalige aanval, omdat Iran geen oorlog met Israël wil uitlokken. "Iran zet in op de lange termijn. Ze moeten nu wel iets laten horen, maar dat zullen ze waarschijnlijk op een berekenende manier doen." Jafari verwacht mogelijk een aanval op de Golanhoogte. Die wordt door Israël bezet gehouden, maar is geen officieel Israëlisch grondgebied.

Volgens de Israëlische krant Yedioth Ahronoth heeft Iran ook Amerika benaderd. Het regime zou hebben gezegd dat het geen escalatie wil en niet overhaast zal handelen. Ook zou Iran geen Amerikaanse troepen in het Midden-Oosten aanvallen, in de hoop dat de VS afzijdig zal blijven na een Iraanse vergeldingsaanval op Israël.

Intussen proberen landen druk uit te voeren op Iran. Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken benaderd en Iran opgeroepen om zich in te houden. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Bruins Slot zegt tegen de NOS "dat we internationaal alles op alles moeten zetten om Iran de-escalerend te laten reageren. Je ziet dat Iran in het openbaar heeft aangegeven dat zij een forse tegenreactie willen geven. Dat gaat uiteindelijk ten koste van kwetsbare en kostbare mensenlevens."

Rood reisadvies

Toch lijken meerdere landen rekening te houden met een aanval van Iran. De Amerikaanse ambassade in Israël liet zijn medewerkers gisteren weten dat ze niet door het land mogen reizen en in Midden-Israël moeten blijven. Rusland, Frankrijk, Canada en Australië hebben hun burgers geadviseerd om niet naar Israël te reizen.

Nederland had voor Iran en Libanon al een rood reisadvies staan. "Dat hebben we eerder gedaan dan sommige andere landen," zegt Bruins Slot. "Tegelijkertijd zijn onze ambassades voorbereid op alle situaties. In het openbaar kan ik geen uitspraken doen over hoe we ons voorbereiden."

In Israël bespreekt het veiligheidskabinet de dreigende situatie. Premier Netanyahu heeft al gezegd dat Israël zal terugslaan als Iran een aanval uitvoert. "Wie ons raakt zullen wij ook raken. We zijn bereid om de veiligheid van Israël te garanderen."