Tijd dringt voor de bruine vloot, helft mag nog niet varen
Het vaarseizoen is begonnen, maar ongeveer de helft van de schepen van de bruine vloot mag het water niet op. De schippers van de historische zeilschepen hebben nog geen goedkeuring gekregen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).
"Wij hebben van het begin af aan gezegd: gaan we het wel redden?", zegt Gijs van Hesteren van de Verenigde Bruine Zeilvaart Harlingen bij Omrop Fryslân. Veel schippers hebben al boekingen staan, soms van grote gezelschappen. Maar die kunnen niet doorgaan als de schepen niet zijn goedgekeurd.
In Nederland varen 235 historische zeilschepen. De ILT inspecteert ze allemaal na twee dodelijke ongelukken. In het ene geval brak een giek af, in het andere viel een mast om.
Met de priem
De inspecties zijn tijdrovend. "Twee controleurs van de ILT en een keuringsinstantie kijken in het bijzonder naar rot, roest, slijtage, breeksterkte van verstaging en borgingen. Zo worden alle rondhouten afgeklopt, bekeken en zo nodig met de priem gevoeld. Lieren, lijnen, stagen, sluitingen en de bevestigingen worden gecontroleerd en bekeken", schrijft de inspectie op zijn website. Er wordt bij de inspecties samengewerkt met scheepswerven, sluiswachters en havenmeesters.
Een maand geleden was ongeveer de helft van de schepen geïnspecteerd. Eén op de tien schepen vertoonde gebreken. "We zijn echt geschrokken", zei Lex Borst van de ILT toen bij Omrop Fryslân.
De problemen concentreerden zich op gieken en masten, maar de ILT keurde ook meer dan twintig rondhouten af, dat zijn ze ronde houten delen op schepen "Die zijn niet meer te gebruiken. Er zit bijvoorbeeld houtrot in of zulke diepe windscheuren dat ze niet sterk genoeg zijn", aldus Borst.
Aan de schippers is gevraagd om de slechte en rotte delen van hun schip te vervangen. Pas daarna krijgen ze de toestemming om te varen.
"Van een aantal schippers weten we dat de zaken al wel in orde zijn, of zo goed als", zegt Van Hesteren in Harlingen. "Maar zij hebben de goedkeuring nog niet binnen, die is nog onderweg. En zonder die goedkeuring kun je niet varen."
Het kost geld
Probleem voor de schippers is dat er vaak al boekingen gemaakt zijn. Organisatoren van schoolreisjes, bedrijfsuitjes of gewoon vakantievierders vragen zich af of hun reis op zo'n historisch schip wel kan doorgaan.
"Tuurlijk, het kost geld. Als je je klanten niet aan boord kunt ontvangen, komt er ook niets binnen", zegt schipper Johan Moen. "De klanten kunnen zelfs een claim bij je indienen. Die hebben er natuurlijk ook op gerekend".
Van Hesteren zegt optimistisch te zijn. Hij gaat er vanuit dat bijna alle historische schepen eind deze maand weer mogen varen. "Er zal allicht een enkeling zijn in Harlingen die het niet klaar heeft. Dat zou kunnen, maar misschien zijn daar ook wel goede redenen voor", zegt hij.
De ILT wil nu niet reageren, maar zegt later deze week met een reactie te komen. Dan wordt ook bekend hoeveel schepen er precies gekeurd zijn.
