Van Visma naar AZ: hoe belangrijk was 'vaderfiguur' Zeeman voor de wielerploeg?

Met het aangekondigde vertrek van Merijn Zeeman naar voetbalclub AZ verliest wielerploeg Visma-Lease a Bike niet alleen zijn sportief directeur, maar ook een van de mannen achter het grote succes. Oud-renners die onder hem werkten, schetsen een beeld van een enthousiaste, gedreven en zeer betrokken baas.

Als wielrenner kwam de nu 45-jarige Zeeman niet verder dan semiprofessioneel niveau, maar in 2008 ging hij al op 29-jarige leeftijd aan de slag als ploegleider bij Skil-Shimano.

Bij de voorloper van het huidige DSM had hij onder anderen de latere topsprinter Marcel Kittel onder zijn hoede. De Duitser omschrijft Zeeman als "een vaderfiguur".

"Ik kwam als jonge atleet die niet heel veel van de sport wist binnen bij het team. Merijn heeft me in die periode heel veel zelfvertrouwen gegeven", aldus Kittel, veertienvoudig etappewinnaar in de Tour de France.

"Voor Merijn was het mentale aspect altijd heel belangrijk. Hij liet ons als renners persoonlijkheidstesten doen, om zo te ontdekken wie we echt zijn."

Motiveren

Kittel typeert de samenwerking als "heel fijn". "Merijn wist van begin af aan precies wat hij wilde en kon je motiveren. Als ik een keer een slechte dag had op de training en het even niet meer zag zitten, dan kon hij me ompraten en weer energie geven."

Eind 2012 vertrok Zeeman naar Blanco, het huidige Visma-Lease a Bike. "Ik vond het echt heel jammer dat hij vertrok, net als de rest van de ploeg", zegt Kittel. "Ik dacht echt: shit, wat moet ik nu?"

Toch was Zeemans entree bij Blanco niet overweldigend, vertelt Stef Clement, die toen voor de Nederlandse ploeg reed. "Hij maakte zeker niet direct een verpletterende indruk op me, maar hij is met de ploeg meegegroeid."

Powerpointpresentatie

Clement, toen 30 jaar, kon net als andere ervaren renners weleens botsen met de nog altijd jonge ploegleider Zeeman. Als voorbeeld haalt de oud-renner een herinnering op aan de Ronde van Baskenland.

"In die tijd werkte Zeeman al veel met data. Voor de Ronde van Baskenland zei hij dat we op basis van die data met twee man in de top tien van het klassement moesten eindigen", haalt Clement terug.

"Buiten de Spaanse ploegen Euskaltel en Saunier Duval was dat nog nooit een ploeg gelukt. Zeeman had een hele powerpointpresentatie gemaakt voor de teambespreking. Dat deed toen nog niemand in het wielrennen."

"Zeeman sprak daar heel enthousiast en gedreven, maar was er niet van op de hoogte dat Bauke Mollema net verhuisd was van Spanje naar Monaco. Bauke had de hele week met verhuisdozen lopen sjouwen en was zo vermoeid dat hij al op de eerste klim gelost werd."

De dubbele toptiennotering in Baskenland bleek zodoende een utopie, maar dat verhinderde niet dat Zeeman een snelle opmars maakte binnen de Nederlandse ploeg. Toen Clement na een uitstapje bij een buitenlandse formatie in 2017 terugkeerde, liep hij een heel andere Zeeman tegen het lijf.

"Hij is in die jaren een veel betere versie van zichzelf geworden. Zeeman was echt een coach geworden die de hele ploeg leidde."

Directeur Richard Plugge zegt dat er een vriend vertrekt nu Zeeman een nieuwe baan heeft:

Ook de ploeg groeide gestaag. Na het vertrek van Rabobank als sponsor moest de Blanco-ploeg van de grond af worden opgebouwd. Vijftien jaar later is het huidige Visma-Lease a Bike de succesvolste ploeg van het peloton. Met als hoogtepunt het winnen van de drie grote rondes (Giro, Tour en Vuelta) vorig jaar, met drie verschillende renners.

"Zeeman is begonnen in een heel roerige tijd. Hij is niet de subtielste persoon, maar hij heeft zichzelf door de jaren heen natuurlijk meer dan bewezen", zegt Clement.

Het hielp daarbij dat Zeeman zijn emoties leerde beteugelen. Het meest spraakmakende voorbeeld van die emotionele kant dateert uit 2020, toen hij uit de Tour de France werd gezet na het beledigen van een UCI-commissaris die de fiets van Primoz Roglic wilde controleren.

Clement: "Tegenwoordig volgt Zeeman de koers vaak vanuit de teambus en niet meer in de ploegleiderswagen. Door die afstand te creëren, voorkomt hij dat hij in zijn emotie verkeerd reageert."

'Uniek karakter'

Zeeman maakt het wielerjaar af bij Visma en stapt in december over naar AZ. Kittel verwacht dat hij een groot gat achterlaat bij de wielerploeg. "Merijn heeft een uniek karakter. Zijn persoonlijkheid ga je niet zomaar vervangen."

"Hij heeft een hele hechte band met de renners en het personeel, voor hen zal zijn vertrek een dikke teleurstelling zijn."

Clement denkt dat Visma het vertrek van Zeeman wél kan opvangen. "Zijn credo was niet voor niets 'samen winnen'. Als leidinggevend figuur heeft Zeeman een grote bijdrage geleverd, maar de organisatie van de ploeg staat als een huis."

"Zie Zeeman als een heipaal, die geslagen is bij de opbouw van de ploeg. Nu staat er een stevig fundament. Het is de vraag wat er gebeurt nu je die ene heipaal weghaalt."