Onderwijsexperts zijn plannetjes Tweede Kamer zat: 'Focus op de basis'
"Geen week van het Geld" of andere aparte projecten, "geen verplicht schoolzwemmen" en ook "geen moestuin". In de hoorzitting 'Lees- en Taalvaardigheid' in de Tweede Kamer is de boodschap van de uitgenodigde deskundigen glashelder: focus, kies en 'stop met de overbelasting van de leraren.
"Er komt steeds meer bij en er gaat nooit wat af", verwoordt Martin Bootsma van de Amsterdamse Alan Turingschool het breed gedeelde advies aan de Kamerleden. "Je zou je af moeten vragen of dit allemaal nog wel uitvoerbaar en behapbaar is."
De experts en de Kamerleden delen hun zorgen. Het is niet best gesteld met het niveau van lezen en taal van Nederlandse scholieren. De basisvaardigheden - taal, lezen en rekenen - van Nederlandse leerlingen gaan achteruit, zowel op de basisschool als het voortgezet onderwijs.
Laaggeletterd
De Onderwijsraad concludeert dat veel leerlingen in de onderbouw van de middelbare school de fundamentele niveaus voor rekenen en taal niet halen. Op vmbo-kader haalt ruim een derde van de leerlingen het niveau voor leesvaardigheid niet dat nodig is op de middelbare school. Bij wiskunde was dat ruim de helft. Een derde van de Nederlandse scholieren loopt het risico om laaggeletterd het onderwijs te verlaten, zo is op te maken uit het internationale trendonderzoek PISA.
De woordvoerders van de PVV, VVD, NSC, BBB, GroenLinks-PvdA en SGP willen weten wat er gedaan moet worden om het niveau weer op te halen. Heeft een verlaging van de leerplicht van 5 naar 4 jaar zin, wil VVD-Kamerlid De Kort weten. BBB-Kamerlid Van Zanten wil weten of de terugkomst van de leesplank 'Boom, Roos, Vis' en de staartdeling bij rekenen misschien zou helpen. NSC-Kamerlid Soepboer legt de terugkeer van de bibliotheken in de school voor.
Alleen het verzoek om het schoolzwemmen weer in te voeren. Dat is drie kwartier heen, een uur zwemmen en drie kwartier terugrijden. Dat gaat van de andere lessen af.
De terugkeer van de leesplank is niet nodig, aldus de onderwijsdeskundigen. Er zijn voldoende goede leermethoden. Het echte probleem schuilt in de veelheid van eisen en verwachtingen aan de leerkrachten en schoolleiding. De scholen zijn overbelast. "Focus op de basisvaardigheden", zegt Matthijs van den Berg van de Inspectie van het Onderwijs. "Breng focus aan en investeer in de professionaliteit van de leerkracht", adviseert Henk Wilbers van Onderwijsontwikkeling Nederland. "De kracht ligt in de beperking."
Moestuin
De politiek kan zich het aanrekenen. Bootsma hekelt bijvoorbeeld het plan om het schoolzwemmen weer in te voeren. "Dat is drie kwartier heen, een uur zwemmen en drie kwartier terugrijden. Dat gaat van de andere lessen af." Gerdineke van Silfhout van de Stichting Leerplanontwikkeling houdt een lijst bij met verzoeken en plannen uit de Tweede Kamer. "Daar staan al 300 wensen op, van de aanleg van een moestuin tot dat schoolzwemmen."
Expert Wilberts heeft in ieder geval een goede boodschap voor de partijen die een kabinet proberen te vormen. De verbetering van het lees-, taal- en rekenniveau hoeft "geen miljarden te kosten". "De Kamer moet focus aanbrengen. In de beperking ligt de sleutel."
