Liefdadigheidsorganisaties: meer giften in ramadan, ook door Gaza

Verschillende grote goededoelenorganisaties verwachten dit jaar meer donaties te krijgen tijdens de ramadan. De situatie in Gaza speelt hierbij een rol.

In de vastenmaand schenken moslims traditioneel veel geld. Soms via hun eigen moskee, maar ook via de Nederlandse tak van grote internationale hulporganisaties.

"De ramadan is altijd de drukste periode, vooral de laatste tien dagen", zegt M'hamed Abalhaj van Islamic Relief Nederland. Wereldwijd haalt die organisatie jaarlijks honderden miljoenen euro's op voor hulpprojecten in Azië, Afrika en Europa. "Dit jaar is het opvallend dat donateurs ook heel specifiek in de opmerkingen schrijven dat het geld voor Gaza is."

Bovendien ziet Abalhaj veel nieuwe donateurs en hogere donatiebedragen. "Wel zo'n 20 tot 25 procent hoger", zegt de Nederlandse directeur. "Dat komt waarschijnlijk door Gaza."

In de lift

Net als Islamic Relief ziet ook het van oorsprong Turkse Hasene extra aandacht voor Gaza. "Huidige en nieuwe donateurs vragen expliciet of hun geld ook naar Gaza gaat", zegt Hüseyin Karataş, voorzitter van de Nederlandse tak. Het antwoord is ja, vertelt hij. "Voor deze ramadanmaand hebben we een campagne met voedselpakketten gedaan in vijftig landen. Een groot deel daarvan gaat naar Gaza."

Gaza is niet de enige reden voor het trekken van de knip. Ook de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR verwacht dit jaar meer geld binnen te krijgen tijdens de ramadan. En die organisatie houdt zich overal ter wereld bezig met burgers die vluchten voor geweld, behalve in de Palestijnse gebieden. "Dat doet onze zusterorganisatie UNRWA."

Steeds meer geld voor UNHCR komt van islamitische filantropie via Zakat en Sadaqah (twee vormen van islamitische donaties). De vluchtelingenorganisatie begon in 2019 met een speciaal fonds voor de Zakat. Vorig jaar kreeg UNHCR zo ongeveer 42 miljoen euro aan hulpgeld binnen, 7 miljoen euro meer dan het jaar ervoor. "We verwachten dat deze stijging gaat doorzetten", zegt een woordvoerder. "En we zien in Nederland het aantal donateurs in rap tempo stijgen."

Met de inkomsten gaat het goed, maar het geld uitgeven kan moeilijker zijn. "Banken sturen voor vrijwel elke overschrijving lange vragenlijsten", vertelt Abalhaj. "Soms duurt het maanden voordat het aankomt in de landen waar wij projecten doen. Of we krijgen het weer teruggestort." Het gaat dan om landen als Niger en Mali, maar ook bijvoorbeeld Bosnië.

"Deze signalen krijgen we van veel hulporganisaties, niet alleen van islamitische", zegt een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB). Vorig jaar gingen de banken om tafel met de goededoelenbranche om het anti-witwasonderzoek beter af te stemmen. "We snappen heel goed dat het lastig is voor klanten, maar bij hogerisicolanden ontkom je er eigenlijk niet aan.

"Maar wat heb je aan zo'n vragenlijst?", vraagt Abalhaj zich af. "Je kan beter bij ons project komen kijken, dan kun je zelf zien dat we in Bosnië oorlogsweduwen helpen en in Niger weeskinderen. We sturen elke maand zo'n 300.000 euro naar weeskinderen in 14 landen. Als dat geld niet of later aankomt hebben ze geen eten en medicijnen."

Discriminatie

Vorig jaar bracht Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) Baldewsingh de discussie op gang of er bij witwasonderzoeken sprake is van "structurele discriminatie van moslims". Islamitische organisaties worden strenger in de gaten gehouden, betoogde hij.

Uit het zelfonderzoek dat de banken naar aanleiding daarvan deden kwam naar voren dat ze geen klachten krijgen van klanten die zich gediscrimineerd voelen door de witwasonderzoeken. Maar ze erkennen wel dat ze mogelijk signalen missen, daarom besloten ze zich begin maart aan te sluiten bij het landelijk meldpunt discriminatie en in gesprek te gaan met moslimorganisaties.

Abalhaj heeft ook het idee dat de naam 'Islamic Relief' niet meewerkt. "Andere ngo's hebben ook problemen met overschrijvingen", zegt hij. "Maar niet zo extreem als Islamic Relief."