Utrechtse studentes mikpunt van seksisme in 'grietenpresentatie' door corps

Onder studenten in Utrecht gaat een lijst rond met foto's en persoonlijke gegevens van vrouwen. Op de lijst, in handen van de NOS, worden de jonge vrouwelijke studenten beoordeeld op hun uiterlijk en van commentaar voorzien. In de studentenwereld is de opsomming ook wel bekend onder de naam 'bangalijst'.

In de zogenoemde 'grietenpresentatie jaartje 23' worden veelvuldig foto's, namen en adressen van de vrouwen gedeeld die in de ogen van de makers "vrij geil" zijn, "lekker ordinair" of "helaas bezet door hockeyfeut". Geen enkele vrouw op de lijst ontkomt aan het commentaar van de opstellers.

Achter de lijst zitten leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC). Volgens het corps zijn de "verantwoordelijken per direct voor onbepaalde tijd geschorst en aan hen is deelname aan de geplande skireis ontzegd". Het USC zegt in een verklaring "nadrukkelijk afstand te nemen van deze weerzinwekkende actie". In een later stadium wordt naar een definitieve straf gekeken.

Strafbare feiten

De vrouwen op de lijst zijn leden van de Utrechtsche Vrouwelijke Studenten Vereeniging (UVSV/NVVSU). Het bestuur daarvan laat weten "met walging kennis te hebben genomen van de powerpointpresentatie waarin onze leden worden afgebeeld als lustobjecten".

Utrechtse burgermeester Sharon Dijksma zegt in een reactie dat de presentatie "laat zien dat de beoogde cultuurverandering onder studentenverenigingen nog ver te zoeken is" en noemt de beelden "ronduit schokkend". Ze zegt de vereniging daar stevig op aan te gaan spreken.

Het Openbaar Ministerie gaat onderzoeken of er strafbare feiten zijn gepleegd, ook als slachtoffers geen aangifte doen.

Drakenlijst

In de presentatie wordt eveneens een lijst met 'draken' gepresenteerd; vrouwen die juist niet in de smaak vallen bij de auteurs. Ook van hen worden de namen, foto's en telefoonnummers gedeeld. De jonge vrouwen die op deze lijst staan worden belachelijk gemaakt om hun uiterlijk en gewicht. Vrouwen waar de samenstellers van de presentatie "niks van willen weten" en dat "graag zo houden".

Het is niet voor het eerst dat de studentenvereniging in opspraak raakt. Nog geen jaar geleden was er bij het USC ook sprake van wangedrag. Op sociale media en in appgroepen werden beelden gedeeld van studenten die ringen gooiden om een fles in het achterwerk van een stripper. De rector van het USC zei destijds het gedrag "ten zeerste" af te keuren.

Het bestuur van UVSV/NVVSU vindt dit geen incident. "Het is het zoveelste geval waaruit blijkt dat op een aantal studentenverenigingen seksisme en machocultuur nog steeds de norm is. We kunnen niet meer spreken van een incident, er is sprake een patroon. Dit onacceptabele gedrag moet stoppen", aldus voorzitter Marielotte Riedstra.

Lange lijst incidenten

Dat patroon is overigens niet alleen in Utrecht te zien. De lijst met incidenten bij studentencorpsen in het hele land is lang. Zo lekte in 2016 de zogenoemde 'bangalijst' van het Groningse Vindicat uit. Daar stonden 23 vrouwen met hun gegevens op. In 2021 gebeurde dat nog een keer, toen stonden er zo'n 100 vrouwelijke studenten op.

Ook het studentencorps in Amsterdam (ASC) komt regelmatig in opspraak. In 2022 ontstond er ophef vanwege seksistische uitlatingen van een aantal mannelijke leden. Zo werden bij een diner vrouwen "hoer" en "sperma-emmers" genoemd.

Bij studentenverenigingen is er niet alleen structureel sprake van seksisme, maar ook ander grensoverschrijdend gedrag. In 2023 kwam naar buiten dat er bij het ASC ook al jarenlang sprake is van een cultuur van geweld. Met name tegen nieuwe leden, die gedurende een periode bij alle mannelijke disputen meer of minder hardhandig werden onthaald.

Intentieverklaring

Om het structurele wangedrag aan te pakken ondertekenden in 2021 bijna zestig Utrechtse studentenverenigingen een intentieverklaring waarin zij zich uitspraken tegen grensoverschrijdend gedrag. De verklaring werd opgesteld door studentenunie Vidius en ook door het USC ondertekend.

Het USC heeft de Universiteit Utrecht (UU) en de Hogeschool Utrecht (HU) op de hoogte gesteld van de zaak. In een reactie laten de bestuurders van beide instellingen weten "onaangenaam verrast" te zijn. Op korte termijn gaan ze in gesprek met het bestuur van het USC.