Minister mag neushoornvogels Ouwehands Dierenpark in beslag nemen

Minister Van der Wal voor Natuur en Stikstof mag twee neushoornvogels uit Ouwehands Dierenpark in Rhenen in beslag nemen. De rechtbank in Utrecht oordeelt dat de dierentuin niet kan aantonen dat de vogels, die er al vijftien jaar zitten, legaal zijn verkregen. Als het dierenpark binnen nu en zes weken nog steeds niet kan aantonen dat de dieren er legaal zijn, worden ze naar een andere locatie gebracht.

De neushoornvogel staat als 'kwetsbare diersoort' op de Rode Lijst van internationale natuurorganisatie IUCN. Dat heeft te maken met de jacht op het dier en de houtkap die het gebied in Azië waar de dieren leven steeds kleiner maakt.

Daarom gelden er voor deze soort strengere internationale regels. Ruim 180 landen hebben in een verdrag afspraken vastgelegd die gaan over handel in bedreigde planten- en dierensoorten, met als doel om uitsterven te voorkomen.

Papieren niet in orde

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) bezocht Ouwehands Dierenpark in 2021 voor een aangekondigde inspectie. Tien diersoorten werden steekproefsgewijs gecontroleerd. Bij die controle bleek dat de papieren van de neushoornvogels niet in orde waren. Volgens de NVWA kon het dierenpark niet aantonen dat de twee vogels in gevangenschap zijn gekweekt en geboren. Documenten over de herkomst van de twee dieren ontbraken en daarmee zou er sprake zijn van onrechtmatig bezit.

De minister wilde daarom de dieren in beslag nemen en elders onderbrengen. Het dierenpark ging vervolgens naar de rechter.

De twee rosse neushoornvogels, met hun kenmerkende grote rode snavel, werden in 2009 gedoneerd aan de dierentuin. Volgens Ouwehands is er geen sprake van onrechtmatig bezit; de dierentuin zegt dat de vogels afkomstig zijn van iemand uit Tsjechië en dat de pootringen van de dieren aantonen dat ze legaal zijn verkregen.

Pootringen niet genoeg

De rechter is het daar niet mee eens. Die vindt net als de minister dat de pootringen geen bewijs zijn dat de vogels legaal zijn gekweekt, want ook een illegale vogel kan een pootring hebben. Bewijsstukken van de kweker waarin staat dat de vogels in gevangenschap zijn gekweekt, ontbreken. Het dierenpark had voor de uitspraak van vandaag al de mogelijkheid gekregen om aan te tonen dat de neushoornvogels in het park legaal zijn verkregen, maar slaagde daar niet in.

Ouwehands vreest bij inbeslagname voor het welzijn van de dieren. Volgens het dierenpark zijn de neushoornvogels gewend aan hun vaste verblijfplaats en hun vaste verzorgers en zullen ze niet goed kunnen wennen in een ander verblijf.

Internationale regels

Volgens de rechtbank is dat geen goede reden om de vogels daar te laten. Internationale regels schrijven voor dat een dier moet worden weggehaald bij iemand die het illegaal heeft verkregen.

Ouwehands Dierenpark-directeur Robin de Lange is teleurgesteld op de uitspraak. "De verplaatsing van de vogels zal stress opleveren, het zal een enorme impact op ze hebben. Het nieuwe verblijf zal altijd minder zijn dan dat ze gewend zijn en dat vinden we écht onacceptabel", zegt De Lange tegen RTV Utrecht. Het dierenpark gaat in hoger beroep.