Kinderen van filmmaker Breslauer herkend in historische Westerborkfilm

Filmmaker Rudolf Breslauer blijkt ook twee van zijn kinderen te hebben vastgelegd in de beroemde Westerborkfilm. Fotograaf Sake Elzinga ontdekte het nadat hij familiealbums van de nazaten van Breslauer had doorgespit.

Het gaat om Ursula en Stefan, twee van de drie kinderen van Rudolf Breslauer en zijn vrouw Bella. Slechts een paar seconden zijn ze te zien, arm in arm.

De Joodse fotograaf Breslauer maakte precies 80 jaar geleden in opdracht van commandant Albert Gemmeker beelden van kamp Westerbork. Hij maakte de bekende beelden van een transport dat vertrekt en filmde het dagelijkse leven in het kamp, zoals de werkzaamheden en een voetbalwedstrijd.

Familiealbums

Vorig jaar had het Herinneringscentrum Kamp Westerbork een expositie over Breslauer. Die werd bezocht door zijn kleinkinderen en achterkleinkinderen. Fotograaf Sake Elzinga kwam met hen in contact en ontving hun familiealbums. Zo kon hij verdiepend onderzoek doen.

Tijdens dat onderzoek spitte Elzinga de fotoalbums door en stuitte hij op foto's van de kinderen van de Breslauer en zijn vrouw Bella. Elzinga herkende ze uit de Westerborkfilm: de twee oudste kinderen zijn daar een paar seconden in te zien.

Een bijzondere en unieke ontdekking, zegt directeur Bertien Minco tegen RTV Drenthe. "In de fotoalbums van de familie zijn de kinderen heel vaak samen te zien, maar de filmbeelden waren in opdracht van commandant Gemmeker en dus propagandamateriaal. Hij zal vooral bepaald hebben wat Breslauer moest vastleggen."

In de film zijn de kinderen maar heel kort te zien, zegt de directeur. "Alsof Breslauer zijn kinderen er toch in wilde hebben, zodat ze maar vastgelegd zouden zijn."

Gezin Breslauer

Het gezin Breslauer bestond naast vader Rudolf en moeder Bella uit drie kinderen: Ursula, Stefan en Max Michael. Vanwege antisemitisme in nazi-Duitsland vluchtte de familie in 1938 vanuit Leipzig naar Utrecht.

In 1942 kwam de familie in Kamp Westerbork terecht en werd twee jaar later gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz.

Ursula was de enige overlevende van het gezin. Na de oorlog emigreerde zij naar Israël.

Werelderfgoed

Gedacht wordt dat commandant Gemmeker de opdracht tot het maken van filmbeelden gaf om indruk te maken op zijn superieuren. Hij zou ze willen laten zien wat een goed geoliede machine het kamp in Westerbork was.

Na de oorlog werden de beelden bekend als de Westerborkfilm, die Unesco erkende als werelderfgoed. De film is uniek: het is het enige filmmateriaal dat ooit is gemaakt van een kamp in bedrijf.

Het komt vaker voor dat mensen die te zien zijn in de Westerborkfilm geïdentificeerd worden. Zo werd vorig jaar door nazaten een Duits-Joods echtpaar herkend: Ludwig Dannheisser (1868-1944) en Johanna Dannheisser-Bloch (1879-1944). Onderzoekers wisten in 2021 al dertien mensen op de beelden te identificeren.