Informateur Putters wil volgende week van alle partijen in de Tweede Kamer duidelijkheid over wat voor soort kabinet ze willen en met welke partijen ze het inhoudelijk eens kunnen worden.
In een vandaag verstuurde brief aan alle fractievoorzitters schrijft Putters: "Voor een vruchtbaar kabinet moet er een gemeenschappelijke basis zijn van waaruit wordt gewerkt aan de aanpak van de grote maatschappelijke vraagstukken."
De gesprekken met de fractievoorzitters gaan dus niet alleen over hun voorkeuren voor een meerderheids-, minderheids- of extraparlementair kabinet. Putters wil ook openheid over ieders voorwaarden voor een "vruchtbare politieke samenwerking". "Welke rol ziet u daarin voor uw fractie en met wie, onder welke (andere) voorwaarden kan die rol worden vervuld", vraagt hij in de brief.
Solide financieel kader
Putters maakt verder duidelijk dat die "gemeenschappelijke basis" niet alleen gaat over overeenstemming over de grondslagen van de democratische rechtsstaat. De partijen moeten het ook eens zijn over een solide financieel kader.
Dat betekent dat het nieuwe kabinet niet te veel schulden mag maken en het begrotingstekort kan laten oplopen. "Ook de internationale positie van Nederland speelt daarnaast zeker de komende periode een belangrijke rol", aldus Putters in zijn brief.
Putters trekt komende maandag en dinsdag uit voor, zoals hij het noemt, "marathonsessies" met de partijleiders van bijna alle partijen. Denk heeft al laten weten niet te komen.
De SER-voorzitter is dan inmiddels twaalf dagen bezig met zijn opdracht en hij zegt dat haast geboden is. "Het land zit te wachten op de aanpak van maatschappelijke problemen die niet langer kunnen wachten", zei hij in een toelichting op zijn brief.
Klare wijn
Vanwege de voorjaarsvakantie van de Tweede Kamer waren er deze week geen partijleiders beschikbaar, dus heeft Putters deze week experts gesproken en gebeld om hun 'staatskundige', 'historische', 'bestuurskundige' en 'internationale' perspectief te horen over de vorming van een kabinet.
Putters vindt die gesprekken heel nuttig. Er is bijvoorbeeld veel verwarring over het begrip extraparlementair kabinet. "In die gesprekken kan ik gestructureerd aan het werk en hier klare wijn over schenken."
Niet gelukt
Putters is de tweede informateur die aan het werk is om te kijken welk kabinet na de Tweede Kamerverkiezingen van eind november mogelijk is. Zijn voorganger, oud-PvdA-minister Plasterk, is het niet gelukt om de grootste partij PVV, de grootste nieuwkomer NSC, VVD en BBB op één lijn te krijgen.
NSC-leider Omtzigt trok zich terug uit de eerste formatieronde, omdat hij een meerderheids- of minderheidskabinet met de PVV niet ziet zitten. De VVD wil wel een extraparlementair kabinet, maar niet zonder NSC. De PVV wil het liefst een meerderheidskabinet, net als BBB.
Het is nu aan Putters om weer beweging te krijgen in deze complexe situatie. Daar heeft hij vier weken de tijd voor gekregen.
