Nawaz Sharif waarschijnlijk weer premier Pakistan, ondanks winst tegenstanders
Nawaz Sharif heeft de winst bij de Pakistaanse verkiezingen geclaimd. Dat is opvallend, want onafhankelijke kandidaten wonnen gezamenlijk tot nu toe meer zetels dan zijn partij, de PML-N. De meeste onafhankelijke kandidaten worden gesteund door de PTI van oud-premier Imran Khan, die in de gevangenis zit.
Dat zij zo veel zetels konden winnen was een grote verrassing, want Sharif heeft de steun van het Pakistaanse leger, dat van oudsher veel invloed heeft op het landsbestuur. Het werd de PTI in de aanloop naar de verkiezingen heel moeilijk gemaakt door de autoriteiten. Hoewel de uitslag lang op zich liet wachten, was één ding hierdoor al gauw duidelijk: de invloed van het leger op de stembusgang is minder groot dan gedacht.
Voorafgaand aan de verkiezingen werd Sharif van al zijn corruptiezaken vrijgesproken, terwijl Khan juist in één week tijd in meerdere zaken tientallen jaren cel kreeg opgelegd. Het werd Khans partij PTI onmogelijk gemaakt om als partij mee te doen aan de verkiezingen en campagne voeren werd voor de onafhankelijke kandidaten bemoeilijkt.
"Het is al besloten wie wint", zei kiezer Kurshid Fatima zondag dan ook bij de stembus. "Ze maken duidelijk wie ze steunen en wie niet, en daarom weten de mensen dit ook heel goed. De uitslag staat vast." Fatima zei toch te stemmen, uit plichtsbesef.
Geweld aan alle grenzen
Sharif wordt gezien als een goede diplomaat, die de relaties met Pakistans buurlanden kan verbeteren. Pakistan grenst aan India, Afghanistan, China en Iran en kampt met militant geweld in alle grensregio's. Uit de recente raketaanvallen tussen Iran en Pakistan blijkt hoe snel de spanningen kunnen oplopen. Het leger houdt graag een flinke vinger in de pap als het gaat om buitenlandbeleid, en heeft er daarom belang bij wie er aan het hoofd van de regering staat.
Maar veel van Khans aanhangers besloten te gaan stemmen uit protest tegen deze inmenging en de onderdrukking van de partij van Khan, die zich de afgelopen jaren heel kritisch uitsprak tegen de macht van het leger. Met succes, zo blijkt nu.
"Het is de algemene perceptie dat het democratische proces niet eerlijk is", zegt Ahmed Bilal Mehboob, oprichter van de onafhankelijke denktank Pildat. "Maar dit is overdreven." Volgens Mehboob is manipulatie door het leger normaal, maar gebeurt dit vooral voorafgaand aan de verkiezingen, door het speelveld zo ongelijk mogelijk te trekken. "De verkiezingsdag zelf is meestal grotendeels eerlijk, op incidenten na. Wij vertellen jongeren altijd: als je in groten getale gaat stemmen, dan wordt het moeilijker om de uitslag te manipuleren."
Grote verrassing
Hoewel over de opkomst nog geen cijfers zijn bekendgemaakt, lijkt dit inderdaad het geval te zijn geweest. Dat veel van Khans kandidaten donderdagavond al voor leken te lopen, tegen de verwachtingen in, kwam als een grote verrassing. Sharif was genoodzaakt zijn overwinningstoespraak nog even in zijn broekzak te houden. Er ontpopte zich een nek-aan-nekrace die erom bleef spannen.
De PTI claimt dat er uitslagen zijn vervalst en dat de onafhankelijke kandidaten eigenlijk nog veel meer zetels hadden gewonnen. Hiertegen werd in de noordelijke provincie Khyber Pakhtunkhwa door PTI-aanhangers geprotesteerd. Bij geweld tussen betogers en de politie kwamen vrijdag zeker drie PTI-aanhangers om het leven. De EU heeft Pakistan opgeroepen aantijgingen van fraude en sabotage te onderzoeken.
Zetels voor vrouwen en minderheden
Ondanks deze beschuldigingen hebben de aan Khan geaffilieerde kandidaten dus toch meer zetels dan Sharif kunnen winnen. Dat Sharif desondanks de overwinning claimde, baseert hij op het feit dat zijn partij de grootste partij is. De partij zegt nog meer zetels te verwachten: op het moment van zijn toespraak moesten 45 zetels nog geteld worden. Ook zullen nog 70 voor vrouwen en minderheden gereserveerde zetels aan de partijen toegewezen worden. Als grootste partij kan de PML-N op de meeste van die zetels rekenen, terwijl de onafhankelijke kandidaten er helemaal geen aanspraak op kunnen maken.
Een meerderheid van de zetels zal er niet inzitten, en dus moet Sharif op zoek naar coalitiepartners. Hij heeft alle partijen opgeroepen samen te werken. Eerder vormde de PML-N een coalitie met de PPP van Bilawal Bhutto, de zoon van de in 2007 vermoorde oud-premier Benazir Bhutto.
Ook zegt de PML-N contact te hebben met meerdere onafhankelijke kandidaten. Deze mogen zich tot drie dagen na de uitslag nog bij een partij voegen. De verwachting is dat in elk geval een deel dit zal doen, wat teleurstellend zal zijn voor de aanhangers van Khan. Maar voorlopig vieren zij een morele overwinning: hoewel Sharif waarschijnlijk premier wordt, kreeg het leger niet helemaal zijn zin.
