Speciale cellen spelen belangrijke rol bij erectie, blijkt uit onderzoek

Onderzoekers van het Zweedse Karolinska Instituut hebben cellen bestudeerd die een belangrijke, maar tot dusver onbekende functie vervullen bij het tot stand komen van een erectie: fibroblasten. Dit verbindende weefsel in het zwellichaam van de penis helpt bij de totstandkoming van een erectie. En hoe meer erecties een man heeft, hoe meer fibroblasten, blijkt uit de studie, die is verschenen in het blad Science.

Het was al bekend dat hormonen en de ontspanning van de bloedvaten een rol spelen bij een erectie, maar de rol van fibroblasten was nog niet eerder onderzocht. In deze muizenstudie werden bij de mannetjes erecties opgewekt door neuronen in het brein te stimuleren. Dat leidde tot een toename van het aantal fibroblasten. En andersom nam het aantal fibroblasten af bij een kleiner aantal erecties.

De fibroblasten blijken een belangrijke rol te spelen bij de toevoer van bloed naar de penis. Ze nemen het hormoon noradrenaline op, waardoor de bloedvaten zich verwijden. Hoe meer fibroblasten er aanwezig zijn, hoe effectiever dit proces verloopt.

Fitness voor de penis

De onderzoekers concluderen dat het belangrijk is om seksueel actief te blijven om de erectiefunctie in stand te houden: use it or lose it. Ze vergelijken het met hardlopen: als je regelmatig loopt, wordt het na verloop van tijd makkelijker om te ademen terwijl je loopt.

"Een prachtige studie", reageert Marij Dinkelman-Smit, uroloog-androloog aan het ErasmusMC en zelf niet betrokken bij het onderzoek. "Onderzoek naar erectiestoornissen is altijd gericht op de gladde spiercellen en de binnenbekleding van de bloedvaten. We wisten wel dat fibroblasten veel voorkomen in de penis, maar nu begrijpen we ook meer van hun functie."

Ook seksuoloog Cobi Reisman vindt het interessant onderzoek. "De ontdekking van de rol van fibroblasten is echt nieuw en de conclusie van de Zweedse onderzoekers klopt volledig", zegt hij. "Dat advies geven wij ook altijd. De natuur had dat trouwens ook al bedacht: nacht- en ochtenderecties zijn fitness voor de penis."

De studie moet nog herhaald worden in mensen, maar hoofdonderzoeker Christian Göritz wijst erop dat erecties in alle zoogdieren op een vergelijkbare manier tot stand komen, met als verschil dat muizenmannetjes een bot in hun penis hebben. De bloedtoevoer zal daarom in mensen nog belangrijker zijn dan in muizen, verwacht Göritz.

Nieuwe viagra

De onderzoekers hopen dat hun bevindingen op termijn zullen leiden tot een nieuwe behandeling voor erectiestoornissen. Dinkelman-Smit kan dat begrijpen: "We hebben nu viagra, maar bij een derde van de mannen werkt dat niet. En alternatieven als injecties of zelfs een erectieprothese zijn invasief en ingrijpend."

Dinkelman-Smit is op een congres van de European Society for Sexual Medicine in het Italiaanse Bari. "Op dit soort congressen wordt erg gezocht naar effectieve alternatieven, maar die zijn tot nu toe niet gevonden. Dit nieuwe onderzoek doet ons begrijpen waar we zouden kunnen ingrijpen." Maar snel resultaat verwacht ze niet: "Dat is nog ver weg."